جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی در منطقه خاورمیانه یکی از قطب های بالقوه توریسم درمانی است که با برنامه ریزی دقیق و بهره برداری مطلوب می توان زمینه اشتغال و درآمدزایی برای جامعه پزشکی را فراهم کرد.

شهرستان جلفا در شمال غرب کشور با داشتن دو مرز رسمی، تردد مسافر با جمهوری خودمختار نخجوان و جمهوری ارمنستان سهم بسزایی در توسعه گردشگری سلامت بر عهده دارد.

در سال های اخیر بسیاری از اتباع آذری از طریق مرز پل چوبی جلفا برای درمان و معالجات پزشکی وارد کشور شده و به شهرهای بزرگ عزیمت می کنند.
این روند روز به روز در حال افزایش است و به طور میانگین از دو هزار نفر مسافر وارد شده به ایران بیش از ۸۰۰ مسافر برای درمان پزشکی به پزشکان مستقر در شهرهای تبریز، ارومیه و اردبیل مراجعه می کنند.

با این حال به دلیل نداشتن متولی خاص و ساماندهی نشدن این قشر از مسافران، این روند نه تنها مفید و سودمند واقع نشده، بلکه در حال تبدیل شدن به یک معضل اجتماعی و فرهنگی است.
نبود امکانات و مراکز پیشرفته درمانی و نیروهای متخصص در تنها بیمارستان جلفا در عزیمت بیماران اتباع آذری به شهرهای دیگر تاثیرگذار بوده و فرصت سوء استفاده بسیاری از افراد سودجو برای دلالی را فراهم آورده است.
بسیاری از رانندگان مسیر جلفا – تبریز در قبال دریافت مبالغ هنگفت از پزشکان متخصص و در برخی موارد بدون تخصص پزشکی، بیماران اتباع آذری را به آنان می سپارند که این امر در برخی مواقع مشکلات و نارضایتی هایی به همراه داشته است.
منطقه آزاد ارس به عنوان متولی بخش گردشگری و به خصوص گردشگری سلامت در سال های اخیر فعالیت هایی در زمینه جذب توریسم درمانی و ساماندهی آن انجام داده است.
احداث اورژانس تخصصی و مجهز به تجهیزات پیشرفته پزشکی در مرز جلفا با پیشرفت ۶۰ درصدی، آماده سازی طرح ساماندهی گردشگری سلامت، اختصاص محلی در پایانه مرزی جلفا برای راهنمایی و هدایت بیماران اتباع آذری، ساماندهی آژانس های حمل و نقل بین شهری برای جلوگیری از سوء استفاده رانندگان سودجو از جمله فعالیت های این سازمان در توسعه گردشگری سلامت در مرز جلفا به شمار می رود.
فرصت سوزی و از دست دادن سرمایه های کلان گردشگری درمانی به حدی است که مسوولان آذربایجان شرقی و جلفا را به واکنش جدی در برابر آن واداشته تا با برنامه ریزی های لازم مانع از هدر رفت این سرمایه شوند.
استاندار آذربایجان شرقی نیز به تازگی در جلسه گردشگری سلامت استان، فرمانداران تبریز و جلفا را مامور ساماندهی و رفع موانع و مشکلات توریسم درمانی در استان کرده است.
به هر حال گردشگری سلامت و رونق آن در آذربایجان شرقی و مرز جلفا مستلزم ارتقای کیفیت خدمات پزشکی به بیماران خارجی، تجهیز بیمارستان های استان، بهبود خدمات جانبی و رفاهی به بیماران خارجی و برطرف کردن نقاط ضعف است که در آن صورت می توان در توسعه آن قدم هایی برداشت.
با توجه به وجود نخبگان پزشکی در آذربایجان شرقی و پزشکان حاذق در رشته های مختلف از جمله پیوندها، جراحی قلب، انواع جراحی های ارتوپدی و درمان بیماری های چشمی، ظرفیت جذب بیمار خارجی در این استان وجود دارد.
به دنبال فروپاشی شوروی سابق و پدید آمدن جمهوری های آسیای میانه، ایران مورد توجه مردم و مسوولان این جمهوری ها قرار گرفته و با آغاز مناقشه قره باغ، ارتباط جمهوری خودمختار نخجوان با جمهوری آذربایجان نیز از طریق خاک کشورمان امکان پذیر شد.
امروزه بسیاری از اتباع جمهوری خودمختار نخجوان از طریق مرز جلفا وارد کشور شده و به امرار و معاش و درمان پزشکی می پردازند.