اما در گذر زمان، دلایلی سبب شد تا این جایگاه کمرنگ شده و مشکلات زیادی گریبان گیر بسیاری از واحدهای صنعتی آن شود، به گونه ای که در برهه ای از زمان تعدادی از واحدهای استان به شکل راکد درآمده و میزان صادرات آن به شدت پایین آمد و در این میان مشکلات صنایعی همچون ماشین سازی،ماشین آلات تراکتور سازی،بلبرینگ سازی،بنیان دیزل و یا مجموعه های قطعه سازی بر میزان این مشکل افزود.

با وجود این مشکلات، مدیریت استان این بار به فکر چاره افتاده و ستاد اقتصاد مقاومتی استان با محوریت پرداخت تسهیلات بیشتر به واحدهای تولیدی و صنعتی شکل گرفت تا استان از وضعیت بحرانی خود به آرامی فاصله گیرد.

مزیت نسبی استان در ۱۳ رشته فعالیت صنعتی

سید اصغر حسینی در خصوص ظرفیت های ویژه استان در زمینه صنعت و میزان اشتغال زایی این صنایع می گوید: با تمرکز صنایع تولید ماشین آلات و تجهیزات، استان آذربایجان شرقی یکی از قطب های صنعتی کشور محسوب می شود، این استان از لحاظ تعداد کارگاه های صنعتی به عنوان چهارمین قطب صنعتی کشور مطرح بوده و از امکانات و قابلیت های توسعه صنعتی قابل توجهی برخوردار است.

معاون امور صنایع سازمان صنعت معدن و تجارت استان ادامه می دهد: بخشی از این قابلیت ها عبارتند از وجود شهرک های صنعتی و تخصصی و نواحی صنعتی، وجود پایانه های مرز گمرکی، موسسات تحقیقات صنعتی، مراکز آموزش فنی شرکت های بزرگ صنعتی، صنایع مادر، شهرک های تخصصی مانند سرمایه گذاری خارجی، فناوری قطعات خودرو، مصالح ساختمانی تبریز و سرامیکی مرند و همچنین واحدها و تشکل های صنعتی و صنایع تبدیلی.

وی می افزاید: همچنین وجود مزیت نسبی در ۱۳ رشته فعالیت صنعتی از قبلی چرم سازی، صنایع غذایی و آشامیدنی، تولید مبلمان و محصولات چوبی، قطعه و مجموعه سازی مخصوصا در حوزه خودروسازی، ماشین سازی و مواد شیمیایی از دیگر قابلیت های خاص استان در زمینه صنعت است.

اشتغال زایی ۱۰۴ هزار نفر در ۴۳۰۰ واحد صنعتی

حسینی در خصوص پروانه های بهره برداری صادره استان در مجموع و همچنین در طول ۱۰ ماهه ابتدای سال می گوید: کل پروانه های بهره برداری استان در مجموع چهار هزار و ۳۴۵ مورد با سرمایه ۱۳۶ هزار و ۵۶۲ میلیارد ریال و با میزان اشتغال زایی ۱۰۴ هزار و ۹۰۶ مورد است که این تعداد در طول ۱۰ ماهه اخیر به ۲۵۹ مورد با سرمایه گذاری هشت هزار و ۴۳۴ میلیارد ریال و با اشتغال زایی سه هزار و ۷۱۱ رسیده است.

وی با اشاره ای به ظرفیت های ویژه استان در زمینه صنعت غذایی می گوید: صنعت غذایی استان در زمینه تولید انواع شیرینی و شکلات، کیک و کلوچه، فرآوری خشکبار، صنایع تبدیلی و انواع آشامیدنی ها به یکی از مهم ترین قطب های صنایع غذایی خاورمیانه تبدیل شده چنان که بر اساس آمارهای غیررسمی می توان گفت حدود ۴۰ درصد محصولات شیرینی و شکلات، صنایع غذایی و تبدیلی را به کشورهای آمریکایی، اروپایی و آسیایی صادر می کند.

صادرات سه میلیارد دلاری مواد غذایی از استان به بازار های خارجی

معاون امور صنایع سازمان صنعت معدن و تجارت استان ادامه می دهد: در سال ۹۴ نزدیک به سه میلیارد دلار انواع مواد غذایی به بازارهای خارجی صادر شده است که تعداد پروانه بهره برداری در این زمینه ۶۳۵ واحد با میزان سرمایه ۶۳ هزار میلیارد ریال و اشتغال زایی ۲۲ هزار و ۶۹۱ بوده است.

حسینی می افزاید: همچنین یکی دیگر از تولیدات مهم صنعتی در استان، صنعت لوازم خانگی است که از تعداد ۱۷۵ واحد تولیدی فعال در زمینه تولید لوازم خانگی از جمله انواع کولر، یخچال و فریزر، بخاری، آبگرمکن، لباسشویی و اجاق گاز ۶۰ درصد مربوط به واحدهای کوچک، ۳۰ درصد واحدهای متوسط و ۱۰ درصد واحدهای بزرگ است.

وی در خصوص صادرات این محصولات نیز می گوید: این واحدها با دارا بودن ۱۰ درصد سهم صادرات کل استان به کشورهای عراق، افغانستان، ارمنستان، گرجستان، آذربایجان، سودان، روسیه، ترکیه و قفقاز صادرات دارند.

اشتغال ۲۸۰۰ نفر در صنعت لوازم خانگی

معاون امور صنایع سازمان صنعت معدن و تجارت استان میزان سرمایه این تعداد واحد تولید کننده لوازم خانگی را سه هزار و ۴۶۰ میلیارد ریال و با اشتغالزایی دو هزار و ۸۰۰ نفر می داند.

حسینی همچنین صنعت فولاد را از دیگر توانمندی های صنعتی استان دانسته و می گوید: علیرغم تمامی مشکلات در سال های اخیر از نظر سرمایه گذاری بخش خصوصی، صنعت فولاد و خودرو استان مقام اول را در کشور داراست و استان علاوه بر سایر توانمندی ها در صنعت فولاد و خودرو به خصوص خودروهای تجاری یکی از قطب های تولیدی کشور است.

وی تعداد پروانه های بهره برداری فولاد استان را ۲۱ مورد دانسته و سرمایه مجوز این تعداد واحد را ۲۵ هزار میلیارد ریال با میزان اشتغال زایی چهار هزار و ۷۰۰ مورد می داند.

معاون امور صنایع سازمان صنعت معدن و تجارت استان ادامه می دهد: ظرفیت تولید آن ۵.۹ میلیون تن و سهم صنعت فولاد استان در کشور ۱۳.۵ درصد است.

وی اشاره ای به مشکلات صنعت استان می گوید: کمبود نقدینگی برای ارتقای تکنولوژی، رکود صنایع وابسته و رکود کلی بازار، بالا بودن نرخ سود بانکی، فرسودگی تکنولوژی و ماشین آلات، رکود و بحران اقتصادی جهانی و عرضه کالاهای خارجی قاچاق در بازار داخلی از مهم ترین مشکلات صنعت استان است.

دریافت تسهیلات رونق تولید توسط ۵۶۰ واحد تولیدی استان

رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان آذربایجان شرقی نیز در گزارشی با ارائه آماری از تسهیلات ارائه شده به واحدهای صنعتی استان می گوید: تاکنون ۵۶۰ واحد تولیدی به میزان سه هزار و ۸۲۰ میلیارد ریال تسهیلات رونق تولید دریافت کرده اند.

حسین نجاتی در خصوص جزئیات این تسهیلات می گوید: ۴۹ فقره به میزان ۲۶۰ میلیارد ریال مربوط به سرمایه ثابت و اشتغالزائی ۳۷۵ نفر و همچنین ۵۱۱ فقره با سه هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال و اشتغالزائی صد و ۳۰ هزار نفر مربوط به سرمایه در گردش است.

وی ادامه می دهد: تا این لحظه ۴۷۱ واحد تولیدی دو هزار و ۱۶۰ میلیارد ریال تسهیلات دریافت نموده که بدین ترتیب تاکنون شش هزار میلیارد ریال تسهیلات از محل رونق تولید و منابع مستقیم بانک ها به هزار و ۳۱ واحد تولیدی پرداخت شده است .

با وجود مشکلات عدیده صنایع استان در طول سال های گذشته، این استان همچنان ظرفیت های ویژه ای در بسیاری از زمینه های مختلف صنعتی همچون تولید لوازم خانگی، صنعت غذایی و فولاد دارا بوده و بخش بزرگی از بازار داخلی و حتی بازار کشورهای منطقه را به خود اختصاص داده است.

اما علاوه بر کمبود نقدینگی و رکود برخی واحدهای صنعتی، آنچه صنایع استان را بیشتر مورد تهدید قرار می دهد واگذاری ها به افراد غیر متخصص در حوزه صنعت و ناشناخته ماندن برخی از این صنایع است که باید بر روی این مسایل توجه ویژه ای داشت و برای حل مشکلات صنایع که باعث اشتغالزایی و رونق اقتصاد می شود چاره اندیشی اساسی کرد.