عکس و دیوان استاد شهریار در بالای کمدش در محل کارش یکی از نشانه های این حفظ اصالت است او چنان از معایب و اشتباهات دوره های مختلف  مدیریت کشور می گوید که نمی توان  این صداقت کم نظیر را به حساب نقطه قوت او نگذاشت. حتی وقتی از دوره بعد از خودش و حتی دوره مدیریت کنونی هم انتقاد می کند، کلمه ما را بکار می برد، تا نشان دهد …

اعتدال پرس/ مهندس سعید فائقی که پیش از انقلاب در حلقه های معرفتی و مبارزاتی حضور فعال داشت، کار خود را در وزارت صنایع و در پشتیبانی امور جنگ آغاز کرد اما ریاست فدراسیون وزنه برداری نخستین مسئولیت ورزشی اش بود. فائقی که از جمله دوستان هاشمی طبا است در مرکز توسعه صادرات ایران مهمترین معاونش بود و با رفتن هاشمی‌طبا به سازمان ورزش و کنار رفتن حسین رضوی، بار دیگر مهمترین معاون شد: معاون فنی و امور فدراسیون ها.

فائقی بعد از آن مدیرعامل شرکت پست ایران و معاون وزیر ارتباطات و فناوری در دولت خاتمی شد و هم اکنون نیز مدیرعامل شرکت توسعه صنایع حمل و نقل ریلی  ایران می باشد.

زیرکی، روحیه آرام و صلح طلبی از جمله ویژگی های اخلاقی فائقی است. در دوران مسئولیت فائقی به دلیل کمبود منابع مالی، او سیاست بهره گیری از مدیران عالی رتبه در راس فدراسیون ها را دنبال کرد که از آن جمله می توان به دوگانه «ترکان-طالقانی» و «صفایی فراهانی-دادگان» اشاره کرد.

البته با گذر زمان فائقی با مضر دانستن حضور سیاسیون در ورزش، سیاست قدیمش را چنین نقد می کند: «آن زمان بحثی پیش آمده بود که ما می‌توانیم از طریق وزرا و معاونان اعتبارات لازم را وارد ورزش کنیم و نگاه به هیچ‌وجه سیاسی نبود. به عنوان مثال آقای ترکان وزیر راه و ترابری بودند و می‌توانستند به رونق ورزش راه‌آهن کمک کنند. افرادی چون ترکان این امکان را داشتند که در دولت و هیات وزرا اعتبارات لازم را برای ورزش به دست بیاورند؛ اما متاسفانه پست‌های خود را فروختیم، در واقع سرقفلی آن را به سیاسی‌ها واگذار کردیم تا امروز ورزشی‌ها نتوانند در حوزه تخصصی خود فعالیت لازم را داشته باشند. این در حالی است که وقتی افراد تحصیلکرده ورزشی چون علی مرادی و امیررضا خادم در وزنه‌برداری و کشتی به مدیریت پرداختند، شاهد موفقیت آنها بودیم.» (خبرآنلاین)

از دیگر برنامه های موفق فائقی در دوره ۸ ساله معاونت فنی سازمان تربیت بدنی در دولت دوم سازندگی و دولت اول اصلاحات پیگیری تحصیلات عالی و اشتغال قهرمانان بود.  او معتقد است: «اگر ما بخواهیم واقعا مملکتی آباد، مترقی و مدرن داشته باشیم دروازه‌اش ورزش است که متاسفانه مدیران اقتصادی و مدیران سیاسی و مدیران اجتماعی ما به آن بها نمی‌دهند.»( روزنامه اعتماد)

طراحی تولید خمپاره و طراحی و ساخت پلهای شناور – طراحی و تولید قایق های تندرو- مشارکت در بازسازی پالایشگاهها و نیروگاههای آسیب دیده در حملات دشمن –طراحی و اجرای سالنهای پدافندی جهت حفاظت از حملات هوایی دشمن از جمله فعالیتهای وی در این عرصه بود.

پیشنهاد و تصویب قانون یک ریال از هر نرخ سیگار در ورزش – طراحی کامل خط ۳ مترو تهران – تسهیل مشارکت بخش خصوصی در امور نمایشگاهی – جلب همکاری های خارجی از جمله آلمان برای ساخت سالن در نمایشگاههای  ایران از جمله کارهای ماندگار وی در عرصه های اقتصادی و سیاست گذاری است.

جامعه ورزش خاطرات خوشی از سعید فائقی دارد، دوره معاونت فائقی در سازمان ورزشی و سیدامیر حسینی در کمیته ملی المپیک با ریاست هاشمی طبا را می توان از جمله موفق ترین دوره های ورزش پس از انقلاب یاد کرد. به همین دلیل نیز است که در حالیکه فائقی دارای سوابق مدیریتی متنوع و مختلفی می باشد و در رزومه کاری اش مدیریت های کلان ملی در حوزه های اقتصادی ، مهندسی و اجرایی دیده می شود ولی شهرت رسانه ای وی بیشتر در حوزه مدیریت ورزشی است.

سعید فائقی : علت عقب ماندگی آذربایجان خودمان هستیم

مردی که همه به نوعی دوستش دارند. به خاطر همه چیز…. از لهجه شیرین آذری اش گرفته تا به شوخی گرفتن مسایل بسیار جدی… او را بیشتر به واسطه ورزش می شناسند ولی او دیگر رابطه ای با ورزش ندارد.

عکس و دیوان استاد شهریار در بالای کمدش در محل کارش یکی از نشانه های این حفظ اصالت است او چنان از معایب و اشتباهات دوره های مختلف  مدیریت کشور می گوید که نمی توان  این صداقت کم نظیر را به حساب نقطه قوت او نگذاشت، صداقت مهمترین واژه گمشده روزگار ماست و او مملو از صداقت است. حتی وقتی از دوره بعد از خودش و حتی دوره مدیریت کنونی هم انتقاد می کند، کلمه ما را بکار می برد، تا نشان دهد که قلبش تنها به عشق ایران می تپد و مرزبندی ها و خط کشی های سیاسی و قومیتی را قبول ندارد…

سعید فائقی، لیسانس مهندسی مکانیک و فوق لیسانس مدیریت صنایع و دکترای اقتصاد از کشور بلژیک دارد.

وی متولد ۱۳۳۴، در روستای قره بلاغ از بخش کاغذکنان شهرستان میانهاست. پدرش، مهدی فائقی، کارمند اداره پست و تلگراف و تلفن شهرستان میانه بود و در زمان تولد سعید،  بدلیل فعالیت های سیاسی به روستای قره بلاغ تبعید شده بود.

سعید فائقی دوران تحصیل خود را در شهرستان میانه و از دبستان امیر کبیر این شهر آغاز کرد و تا کلاس یازدهم همان جا به ادامه تحصیل پرداخت. از آنجا که به رشته ریاضی علاقه داشت، برای گرفتن دیپلم ریاضی راهی دبیرستان مروی تهران شد. در سال ۱۳۵۲ به کمک دکتر اسدی لاری و فخرالدین حجازی در رشته مهندسی مکانیک ماشین ها  وارد دانشگاه علم و صنعت ایران شد. برای تامین مخارج تحصیل و زندگی، به تدریس پرداخت. خودش آغاز رابطه اش با ورزش را این گونه بازگو می کند که “پس از پایان دوران تبعید پدرم و انتقال مان به میانه، خانه ما پشت تنها مجموعه ورزشی شهر واقع بود و بالطبع اوقات فراغت ما در این باشگاه ورزشی می گذشت. آنجا بود که یک تیم فوتبال به نام شاهین میانه تشکیل دادیم وکاپیتان تیم هم من بودم.”

فائقی در دوران دانشگاه نیز  در مقطعی به کشتی و وزنه برداری علاقه داشت ولی به دلیل فعالیت های آموزشی و سیاسی وقت چندانی برای پرداختن به ورزش نداشت. سال ۱۳۵۵ در زمانی که در هنرستان تدریس می کرد بازداشت شد. او در یادآوری یکی از خاطرات تلخش از دوران زندان می گوید:” آخر شب ساعت ۱۱ بود که گفتند تو که همکاری نکردی، اشهدت را بخوان، می خواهیم ببریم اعدامت کنیم. گفتم چه کار کنم. دو، سه نخ سیگار داشتم. آنها را جاسازی کردم برای نفر بعدی. خلاصه گفتند داریم می بریمت برای اعدام. من هم به خودم گرفتم. بعد از چند قدم دیدم یک آقایی با محاسن و عبا ایستاده. باورم شد.راستش این جا دیگر پایم نیامد. توی دلم گفتم نامردها قاضی عسگر را هم آماده کرده اند. فکر کنم رنگم پریده بود. واقعیتش ترسیده بودم. دیدم قاضی عسگر می گوید: «الم ترکیف فعل ربک و قوم عاد». صورتش را نگاه کردم دیدم آقای طالقانی است. هیچ وقت آن نیرویی که دادند را فراموش نمی کنم. گفتند از این پله ها برو پایین. رفتم پایین دیدم همه هستند، تازه فهمیدم من را از انفرادی می برند بخش عمومی. بطور کلی دوره زندان هم دوره خوبی بود”

سعید فائقی علیرغم علاقه به ورزش، در زمینه هنر تئاتر و سینما نیز فعالیت داشته است. اجرا در تئاتر “چشم در برابر چشم”  نوشته غلامحسین ساعدی و  “احمد خله” که نوشته خودش است، از جمله فعالیت های هنری او در دوران نوجوانی و جوانی محسوب می شود.

***

به عنوان یک مدیر آذری زبان  وضعیت و جایگاه گذشته و حال حاضر  آذربایجان شرقی در کشور را چگونه می بینید؟

در عصر کنونی حدود ۱۲۰ مورد را می توان برای پدیده های مدرن جهان برشمرد، بیمارستان، مخابرات، چاپ خانه، برق، سینما، ورزش و … جملگی این پدیده ها برای اولین بار از طریق منطقه آذربایجان وارد ایران شده است. از انجایی که آذربایجان در طول تاریخ همواره ولیعهد نشین بود و منطقه ولیعهد نشین نیازمند ابزار آلات سرگرمی است، به همین خاطر اکثر این پدیده های برای اولین بار در این منطقه بکار گرفته شده است. برای مثال در زمینه ورزش، در زمان عباس میرزا، قائم مقام فراهانی در سفری که به مسکو داشت، یکی از مدارسی که مورد توجه او قرار گرفت، مدرسه ورزش بود، او پس از بازگشت چندین مدرسه ورزش که یکی از آنها مدرسه فوتبال بود، برای اولین بار در تبریز ایجاد کرد. هر چند بعضاً در تاریخ خلاف این موضوع مطرح شده است. در دیدگاه کلی سهم آذربایجان در توسعه کشور نسبت به کل ایران در مرتبه بالایی قرار دارد ولی متاسفانه در سالیان گذشته و حال حاضر سهم آذربایجان از برنامه های توسعه و سرمایه گذاری بسیار کم بوده است. پیشرفت و توسعه منطقه آذربایجان در مقایسه با سایر نقاط کشور بسیار کم است.

عامل بروز این وضعیت را در چه می دانید؟

عامل اصلی به وجود آمدن این وضع عدم سرمایه گذاری در بخش توسعه اقتصادی است. برای مثال در زمینه حمایت از کارخانجات، ماشین سازی و تراکتورسازی تبریز برای پیشبرد برنامه های توسعه ای و بقای خود، لنگ اندک سرمایه گذاری هستند ولی کارخانه های ذوب آهن و سپاهان اصفهان در سایه حمایت های مستمر، راه پیشرفت را درپیش گرفته و موجب توسعه اقتصادی منطقه خود شده اند. متاسفانه همواره در تخصیص اعتبارات برای منطقه آذربایجان تبعیض صورت گرفته است. برای درک بهتر موضوع مثال دیگری را بیان می کنم، از زمان دولت آقای خاتمی که صندوق ذخیره ارزی ایجاد شده و اکنون اسم دیگری را روی آن گذشته اند، طبق آمار موجود کمترین سهم برای منطقه آذربایجان اختصاص یافته است. این امر به هیچ وجه شایسته اقتصاد بزرگ آذربایجان که محصولات اول قابل توجهی را دارد، نیست.

تاثیر این امر را چگونه ارزیابی می کنید؟

پایین بودن سهم اعتبار بر تمامی دستگاه ها تاثیر گذار است. وضعیت  فرهنگ، اجتماع هر منطقه تحت تاثیر توسعه سرمایه گذاری و اقتصادی آن منطقه است. اقتصاد، فرهنگ و سیاست رابطه مستقیم بر هم دارند و توسعه هرکدام عاملی برای توسعه و پیشرفت عوامل دیگر است. توسعه اقتصادی محور اصلی توسعه و پیشرفت محسوب می شود.

حال، به عقیده شما  دلیل عدم توسعه و پیشرفت  منطقه آذربایجان  چیست؟

خودمان. بدون هیچ گونه تعارف، ما آذربایجانی ها وحدت و انسجام عمل نداریم. به خاطر دارم که یکبار در دوران آقای هاشمی رفسنجانی، به وضعیت موجود  آذربایجان اعتراض کردم و ایشان جواب تامل برانگیز و در عین حال تلخی را بیان داشتند که هنوز هم در مواقع یادآوری، ناراحت می شوم. در آن زمان نمایشگاهی دایر شده بود که در آن توانایی ها و پتانسیل های استان های مختلف کشور را به نمایش گذاشته بودند. آقای هاشمی به نسبت زمان بازدیدی که داشتند، وقت قابل توجهی را برای منطقه آذربایجان صرف کردند، بنده همان جا به ایشان گفتم، با پتانسیل و توانایی که ملاحظه می فرمایید، فکر نمی کنید که سرمایه گذاری کمتری به منطقه آذربایجان اختصاص یافته است؟آقای هاشمی پاسخ من را چنین دادن که وزیر نفت، کشاورزی، صنایع و تعاون از منطقه شماست، حال من باید این کار را انجام دهم؟!نکته قابل توجه اینکه یکی از همین آقایان وزیر در همان جا حضور داشتند و بنده به ایشان اشاره کردم، دیدید که آقای هاشمی چه گفتند، تنها واکنش و جواب آقای وزیر این بود که من وزیر ایرانم نه آذربایجان! لحظه خیلی تاسف باری بود. نظر و عقیده رئیس دولت بر این بود که منطقه آذربایجان پتانسیل بالایی دارد و وزیر هم از همان منطقه است و آذربایجان باید توسعه یابد ولی همان وزیران همشهری، اعلام می کردند که ما وزیر ایرانیم. پس باید قبول کنیم که ایراد از خودمان است. …

راه برون رفت استان از وضع کنونی را چگونه ارزیابی می کنید؟

در وهله اول باید مسئولین استان بویژه استاندار،  اهتمام لازم برای کسب اعتبارات بیشتر برای توسعه سرمایه گذاری در استان را داشته باشند و دستگاه کلان کشور را مجاب به تخصیص اعتبار کنند. نمایندگان ما در مجلس شورای اسلامی هم باید با رایزنی با وزارت خانه های مختلف زمینه را برا ی توسعه استان فراهم کنند. در حال حاضر که کمسیون صنایع مجلس در دست یک آذربایجانی است نباید صنایع ما از سایر نقاط کشور در سطح پایین قرار بگیرد. براساس تحقیقات و مستندات موجود، منطقه آذربایجان از استعدادی های بالایی برخوردار است، لازمه شکوفایی این استعداد سرمایه گذاری و حمایت است.

به ناباوری و بدگمانی تاریخی مردم آذربایجان اشاره کردید، تاثیر و نقش این امر در به وجود آمدن شرایط کنونی  را در چه حد می دانید؟

وجود و استمرار این خصلت یکی از مشکلات اساسی مدیریت استان است. عدم بکارگیری نیروهای با دانش و متعصب در امور مورد تخصص، تبعات جبران ناپذیری را برای استان به همراه داشته است. متاسفانه یکی از ضعف های مدیریت در منطقه اذربایجان عدم خودباوری و توجه به خودی ها است. تصور و تفکر ما از همدیگر بسیار بد است. ما آذربایجانی ها به خودمان باور نداریم و تا زمانی هم که خردمان را باور نداشته باشیم و خودمان نخواهیم نمی توانیم خواستار پیشرفت و توسعه باشیم. اول باید از خودمان شروع کنیم…

منبع: هفته نامه آذرپیام  و خبرآنلاین