هنوز روزهای زیادی تا انتخابات مجلس دهم باقیمانده است. روزهایی آنقدر زیاد که باید گفت چیزی به نام «فعالیت انتخاباتی» در حال حاضر، بی معنا زوددهنگام و مضرّ است.
در عین حال اما فعالیت‌های سیستمیک طیف های سیاسی اصیل و چرخش آرام آرام به سمت مواضع وحدت گونه برای هرچه پرشکوه‌تر برگزار شدن انتخابات و حضور هرچه مدبّرانه‌تر در آن، امر بلااشکال است و اگر قصدی و عمدی برای انتخاباتی کردن فضای کشور و افکار عمومی با آن خلط نشده باشد؛ باید اذعان کرد که این قبیل فعالیت های سیستمیک نه تنها به اسم اقدامات زودهنگام شناخته نمی‌شوند، بلکه ای بسا در مواردی باید برای آنها قید وجوب را نیز قائل شد.
در این میانه اما طیف‌های سیاسی کشور و به ویژه و در رأس آنها دو طیف اصولگرا و اصلاح‌طلبان هر یک با نگاه خاصی به اصول اشاره شده مشغول فعالیت در راستای انتخابات هستند.
فعالیتی که در قسمت اصولگرایانه‌اش یک نشست عمومی و چند مصاحبه برای تأکید بر وحدت اما در سمت مربوط به اصلاح‌طلبانش ترکیبی از چندین میتینگ و نشست سیاسی، سفرهای استانی، اظهار نظر درباره ترکیب هئیت رئیسه مجلس آینده، تشکیک در نتایج آرای انتخابات آتی، اعلام کاندیداتوری و غیره است!
اصولگرایان و فعالیت‌های معمولی ارگانیک
فعالیت های قابل رؤیت اصولگرایان برای رسیدن به «وحدت» و حضور یکپارچه در انتخابات مجلس دهم؛ عملاً از ۲ ماه قبل آغاز شده است.
این در حالی است که اگرچه محمدنبی حبیبی، دبیر کل حزب مؤتلفه در همان ماه های ابتدایی آغاز به کار دولت روحانی و روزهایی که اصلاح طلبان فعالیت انتخاباتی زودهنگام خود را کلید زده بودند، نیز طی مصاحبه‌ای به فعالیت های انتخاباتی اشاره کرد اما ناگفته پیداست که هیچیک از اصولگرایان مبرّز در این زمینه ورود جدی و قابل ذکری نداشته اند و همه چیز در قالب گام های ارگانیزه و سیستمیک بصورت بطئی در جریان است.
در این مدت، قسمت پرجاذبه ماجرا، مصاحبه ها و سخنرانی های هرازگاهی حجت الاسلام تقوی بود که از برگزاری نشست هایی محفلی و البته غیر رسانه ای برای وحدت اصولگرایان و با دعوت از همه چهره ها و جریان ها خبر می داد.
او در مصاحبه های خود بویژه در دو ماه گذشته تأکید کرد که موارد اختلافی اندکی بین اصولگرایان وجود دارد و گام های وحدت آفرین، یکی یکی در حال پیشرفت هستند.
در این میان اما هرازگاهی هم یک نُت فالش! از جانب برخی منتسبین به طیف اصولگرایی شنیده می‌شد. یکی از نمایندگان مجلس با انتقاد از یکی از چهره های مبرّز اصولگرا که گفته بود عده ای خود را «ابناءالله»! می پندارند تأکید کرد که او به ما توهین کرده! و تا از این توهین ها خبر باشد، از وحدت و همنشینی خبری نیست.
چند تن دیگر هم در سخنرانی های خود از این گفتند که ملاک اصولگرایی اشخاص نیستند و مبانی هستند که البته عبارت اخری این صحبت آن بود که مبانی هم در نزد ما هستند و نه تنها کسی غیر از ما به کنه و عمق این مبانی اشرافیت ندارد بلکه ملاک تطابق این مبانی بر افراد و تعیّنات آنها هم تشخیص ماست و لا غیر…
وزش نسیم وحدت‌خواهی بر اختلافات نظری
با همه این تفاسیر اما هر ذهن عاقلی می داند که «اختلاف» رکنی از فعالیت سیاسی است و از سوی دیگر حلّ و فصل اختلاف سیاسی نیز جزئی همیشگی از سیاست ورزی اصولی بوده است.

خبر برگزاری نشست وحدت اصولگرایان با سخنرانی آیت‌الله مصباح یزدی، اما آبی بود بر آتش اختلافات و نشان داد که ابواب سیاست ورزی اصولی در جبهه اصولگرایان همیشه باز است.
نشستی که در ۱۹ مهر ماه در تهران برگزار شد و چهره‌های مبرّز اصولگرا نیز یا در آن شرکت کردند و حمایت های رسمی خود را از آن اعلام داشتند.
آیت الله مصباح یزدی در بخشی از صحبت های خود در آن نشست با بیان اینکه اصولگرا یعنی کسانی که ولایت فقیه را قبول دارند و تا پای جان برای آن می‌ایستند، گفته بود: هدف این‌گونه اجتماعات این است که نسبت به اصول بینشی بینش آگاهانه، و نسبت به ارزش‌های اسلامی و انقلابی باور آگاهانه پیدا کنیم و اعتقاد خود به روش‌های امام (ره) و جانشین ایشان را بر اساس کتاب و سنت تقویت کنیم.
در روزهای پس از برگزاری همایش همگرایی اصولگرایان نیز خبرگزاری فارس گزارشی را منتشر کرد مبنی بر اینکه حضرات آیات مصباح، موحدی کرمانی و یزدی، بعد از ایام عاشورا در مشهد مقدس با یکدیگر دیدار می کنند.
و فی الواقع پررنگ ترین فعالیت مرتبط با انتخابات مجلس دهم از جانب اصولگرایان همین بود و بس و سایر فعالیت ها که با هدف همگرایی بیشتر انجام می شود نیز بصورت محفلی و روان در این جبهه سیاسی در حال انجام است.
اصلاح‌طلبان و کلکسیونی از فعالیت‌های انتخاباتی
بی هیچ تردیدی میتوان گفت که بلندترین صدایی که از دو سال گذشته تا امروز از جبهه اصلاح طلبان به گوش رسیده است صدای «انتخابات» است.
همان روزهای نخست رأی آوری رئیس جمهور روحانی بود که محمدرضا عارف، از عزم جزم خود برای شرکت در انتخابات مجلس دهم خبر داد و فعالیتهای خود را نیز در این زمینه آغاز کرد.
در کنار او اما اصلاح طلبان هم بی آنکه روی چندان خوشی به آقای عارف نشان بدهند، مباحث انتخاباتی خود را آغاز کردند و از اظهار نظر برای ترکیب هیئت رئیسه مجلس آینده گرفته تا اعلام کاندیداتوری خود، ابراز نگرانی از روند تأیید صلاحیت ها و زدن تیترهای آنچنانی برای «حماسه سازی در انتخابات مجلس دهم!» در کلکسیون فعالیت های انتخاباتی آنها دیده می شود.
جالب آنکه قضیه برای اصلاح طلبان فقط منوط به انتخابات آتی نیست و انتخابات ریاست جمهوری دولت دوازدهم نیز یک بار در یادداشت الیاس حضرتی در روزنامه اصلاح طلب اعتماد و یک بار هم در لابه لای مصاحبه حسین مرعشی با یکی از رسانه ها مورد اشاره قرار گرفت و در هر دو اشاره بیان شد که پیروز انتخابات بعدی هم رئیس جمهور روحانی است. (البته به نظر می رسد این اشاره ها از آن رو بیان شدند که اصلاح طلبان بتوانند تئاتر حمایت خود از کاندیداتوری روحانی در انتخابات سال ۹۲ را در چشم برخی دولتی ها واقعیت جلوه بدهند!)
اصلاح طلبان در فعالیت های انتخاباتی خود حتی پای دولت را هم مشخصاً به میان کشیده و دو خواسته اصلی ورود دولت به بحث تأیید صلاحیت ها و همچنین حمایت دولت از اصلاح طلبان را مشخصاً و طی چندین مرتبه خواستار شده اند.
فعالیت‌هایی فراتر از فعالیت انتخاباتی زودهنگام
اما ماجرای فعالیت های انتخاباتی اصلاح‌طلبان برای انتخاباتی که ۱۶ ماه دیگر قرار است برگزار شود فقط به مقولات اشاره شده بسنده نکرده و وارد فازهای جالب تری مثل تشکیک در نتیجه انتخابات مجلس دهم! و بزنگاه معرفی کردن آن برای اصلاح‌طلبان نیز شده است.
چندی قبل بود که اشرف بروجردی، از فعالان زن اصلاح طلب، در بخشی از مقاله خود در روزنامه اصلاح طلب آرمان نوشت: «دولت باید یک استراتژی را برای برگزاری انتخابات تعیین کند که اساسا فارغ از ترکیب آینده مجلس، مبنای حمایت و اصل کار دولت باید حفظ و صیانت از آرای مردم باشد! اگر واقعا این استراتژی در جنبه عمل هم خودش را نشان دهد، ترکیب آینده مجلس می‌تواند متفاوت از ‌آن چیزی باشد که امروز شاهدش هستیم»
حسین کمالی، دبیر یکی از احزاب اصلاح طلب در بخشی از مصاحبه خود با ایسنا نیز گفته بود: «اگر یک انتخابات مهندسی شده داشته باشیم به طور طبیعی میزان مشارکت اجتماعی کاهش پیدا می‌کند، جمعیت خاموش افزایش پیدا کرده و آسیب‌پذیری مجموعه نظام بالا می‌رود. اما اگر شرایطی پیش بیاید که رأی مردم در نظر گرفته و به آن احترام گذاشته شود، مردم سعی می‌کنند تا در انتخابات حضور پیدا کنند و در تعیین سرنوشت خود نقش بازی کنند»!
و جدای از مسئله تشکیک در تأیید صلاحیت‌ها و نتیجه انتخابات آتی، روزنامه شرق و محمدرضا تابش نیز در قالب یک گزارش و یک یادداشت مطبوعاتی صریحاً اعلام کرده‌اند که انتخابات مجلس دهم می تواند آخرین ایستگاه فعالیت سیاسی اصلاح‌طلبان باشد!
و پر واضح آنکه این حرف را از آن رو مطرح کرده اند که خود به نیکی می دانند اصلاح طلبان طی ۱۰ سال گذشته در هیچ انتخاباتی کامیابی نداشته اند و تئاتر حمایت های آنها از کاندیداتوری رئیس جمهور روحانی در انتخابات دولت یازدهم نیز بیشتر روایت یک مکنون قلبی اجباری در روزهای آخر انتخابات است تا قصه یک حمایت سیستمیک سیاسی از یک کاندیدای انتخاباتی.
اصلاح‌طلبان همچنین از برگزاری میتینگ سیاسی هم غافل نماندند و چندی قبل همایشی را تحت عنوان «امتداد اعتماد» و با میزبانی بازماندگان حزب اعتماد ملی که دبیر کل آن هم‌اکنون در حصر به سر می برد! برگزار کردند.
همایشی که اگرچه شاید همه منتظر بودند با توجه به منش و ممشای این روزهای اصلاح طلبان در انتخاباتی کردن هر نوع فضایی؛ در آن اشارتهایی هم به انتخابات مجلس دهم بشود؛ اما نه تنها تقریباً هیچ اشاره‌ای به این معنا صورت نگرفت بلکه همایش مذکور به محفلی برای تمنّای فکّ حصر از فتنه گران بدل شد و تقریباً تمامی سخنرانان مبرّز همایش، این آرزو را در صحبت‌های خود مطرح کردند که ایکاش سران اغتشاشات سال ۸۸ دوباره آزاد شوند.
این «زودهنگام» دامنگیر!
در تمامی کوشش‌های اشاره شده‌ در جبهه اصلاحات برای رأی آوری در انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی اما نکته ای که از فرط وضوح همه را وادار به اظهار نظر درباره خود واداشته است بحث «زودهنگامی» فعالیت های اصلاح طلبان در این راستا است.
زودهنگامی و عجله ای که هیچ منطقی را نمی توان برای آن متصوّر بود و نکته آنجاست که یکی از اعاظم اصلاح طلب نیز به این مسئله اشاره کرده است.
عبدالواحد موسوی لاری، اخیراً در لابه‌لای صحبت های خود در یک سفر استانی تأکید کرده است که ورود به فضای انتخاباتی هنوز زود است.
نکته ای که چند روز بعد از آن، محمدرضا تابش، نماینده اصلاح طلب مجلس که در صبح فردای امضای توافقنامه ژنو گفته بود با این توافق سطح معیشت مردم افزایش پیدا می کند؛ طی یادداشتی در روزنامه آرمان نسبت به آن واکنشی تلویحی نشان داد و اینطور گفت که از آنجا که اصولگرایان بسیار زودتر از این فعالیت انتخابات خود را آغاز کرده اند، پس ورود اصلاح طلبان به عرصه فعالیت های انتخاباتی «دیر»! هم شده است!
در روزهای آینده
با تمام این تفاسیر اما هنوز حدود ۱۶ ماه به انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی باقیمانده است. انتخاباتی که جدای از اصلاح‌طلبان، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت رئیس جمهور روحانی هم دو مرتبه در دیدارهای دیپلماتیک خود به آن اشاره کرده و خواستار همکاری کشورهای غربی با دولت یازدهم شده است تا نکند مردم در این انتخابات اشاره شده به کسانی غیر از دوستان و همراهان آقای ظریف رأی بدهند.
اصلاح طلبان نیز با تمام مذمت و انتقاداتی که پیرامون فعالیت های زودهنگامشان وجود دارد، اما همچنان مشغول فعالیت‌اند و دغدغه اصلی آنها نه این انتقادهای به حق، که تأیید صلاحیت شدن کاندیداهایشان توسط شورای نگهبان است.
مسئله‌ای که با توجه به سوابق برخی اصلاح طلبان در فتنه سال ۸۸، ناگفته پیداست که چالشی جدی را برای اصلاح طلبان ایجاد کرده است.
نحوه تعامل یاران روحانی با اصولگرایان و اصلاح‌طلبان نیز یکی از معماهای بزرگ این روزهاست.
معمایی که اگرچه هرکسی از ظنّ خود برای آن پاسخ هایی را ارائه می کند اما سکوت روحانی و یارانش در این زمینه و مشخص نبودن حدّ و حدود «اعتدالی» که دولت بر آن پافشاری دارد؛ تمام پاسخ های موجود را قابل خدشه ساخته است.
در این زمینه، اصلاح‌طلبان در عمومی ترین پاسخ خود ابراز کرده اند که شکافی میان آنها و دولتی ها وجود ندارد و اصلاح‌طلبان چه با لیست جدا بیایند و چه با لیست دولت همراه شوند؛ در هر دو حالت به همراهی آنها با دولت خدشه‌ای وارد نمی‌شود!
پاسخی که البته همه می دانند بیشتر یک شبه پاسخ است و روند فزاینده انتقادات این روزهای اصلاح طلبان که گاهی دولت را دروغگو می خوانند، گاهی لقب «رحم اجاره ای» را به دولت می دهند و گاهی از این می گویند که روحانی به وعده هایش عمل نکرده است؛ به راحتی می تواند چشم انداز روابط آنها با دولت را به تصویر بکشد.
اصولگرایان نیز نسبت به نگرش انتخاباتی دولت تاکنون نظر خاصی را ابراز نکرده اند و عمده ترین تأکید چهره های آنها بر دوری گزیدن دولت از خط قرمز فتنه بوده است.
تمام این رخدادها اما هرگز ناقض یک مسئله مهم نیستند و آن ماندن لکه سیاه انتخاباتیزه کردن زودهنگام فضای کشور و دستیاری اصلاح طلبان در آن است.
فعالیت زودهنگام انتخاباتی تا آن اندازه مذموم هست که حتی مقام معظم رهبری نیز درباره آن فرموده‌اند: «این فعالیت‌های زودهنگام انتخاباتی موجب منحرف شدن ذهن‌ها از مسائل اصلی، مشغول کردن افراد به یکدیگر، و برخی بدگویی‌ها می‌شود و این، به ضرر مصالح کشور است»

پاسخ