دومین برنامه «مناظره» با موضوع احیای دریاچه اورمیه با حضور مسعود تجریشی؛ رئیس گروه علمی و فناوری ستاد احیای دریاچه ارومیه، جواد جهانگیرزاده؛ نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی، عیسی کلانتری؛ وزیر اسبق جهاد کشاورزی،دبیر ستاد و مجری طرح احیای دریاچه ارومیه،دبیرکل خانه کشاورزی و نماینده دولت در برنامه مناظره، غلامرضا نوری؛ نایب رئیس […]
دومین برنامه «مناظره» با موضوع احیای دریاچه اورمیه با حضور مسعود تجریشی؛ رئیس گروه علمی و فناوری ستاد احیای دریاچه ارومیه، جواد جهانگیرزاده؛ نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی، عیسی کلانتری؛ وزیر اسبق جهاد کشاورزی،دبیر ستاد و مجری طرح احیای دریاچه ارومیه،دبیرکل خانه کشاورزی و نماینده دولت در برنامه مناظره، غلامرضا نوری؛ نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، حسن حیدری؛ پژوهشگر اقتصاد کشاورزی برگزار شد٫
به گزارش اعتدال پرس، نجات دریاچه ارومیه از بحران فعلی جزء مواردی است که پس از شکل گیری دولت فعلی تاکید زیادی بر آن شده است و کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه با مدیریت معاون اول رئیس جمهور و در ذیل آن کارگروه ستادی تشکیل شد که از ابتدا طرح ها وجلسه هایی مبنی بر احیای این دریاچه را مدنظر داشته اند٫
به دلایل مختلف در سال های گذشته از جمله احداث بی رویه سد و آب بندها، مدیریت ناصحیح در بخش کشاورزی و کاهش نزولات آسمانی طی سال های گذشته موجب شده است تا وضعیت دریاچه ی ارومیه به حد بحرانی برسد٫
در این میان برخی اقلیم شناسان مثل پروفسور کردوانی احیای دریاچه را یک کار بی خود می دانند و معتقدند که در طولانی مدت نتیجه نخواهند گرفت٫
آقای روحانی در سفرهای تبلیغاتی خود قبل از ریاست جمهوری قول های زیادی برای جلوگیری از خشک شدن در یاچه دادند و بعد از تشکیل دولت نیز ستاد احیای دریاچه ارومیه را تشکیل دادند٫
دولت در آبان ماه گذشته ۷۳۹ میلیارد تومان برای اجرای طرح های ستاد احیا تصویب نمود که طرح نکاشت در دو سال نیز یکی از این طرح ها بود٫
برنامه مناظره شبکه یک با دعوت از نمایندگان و کارشناسان به این موضوع پرداخته است که مباحث مختلفی نیز در این برنامه بحث شد٫
در راستای این طرح تا کنون ۲۶ مصوبه برای احیای دریاچه ارومیه به تصویب رسیده است که از این میان می توان به استفاده آب یک سری از رودخانه ها مانند ارس ، زرینه رود، تغییر الگو کشت کشاورزی اطراف دریاچه و طرح نکاشت یا بهکاشت اشاره کرد٫
جواد جهانگیرزاده؛ نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی در این برنامه ضمن اعلام اینکه کسی در کشور مدافع این نیست که دریاچه در این وضعیت باقی ماند افزود: تنها دو گزینه پیش رو گذاشته شده است و آن اینکه دریاچه یا باید احیا شود یا کشاوری از بین برود٫ در صورتی که کسی به روشهای نوین آبیاری که می تواند مورد استفاده قرار گیرد اشاره نمی کند٫
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی افزود: ۳۰ درصد کشاورزان در بخش دریاچه ارومیه هستند٫ و این در حالی که وزات کشاوری اگر قرار است کشاورزان را به سمت درست هدایت نکند مشکل برای کشاورز به وجود می اورد٫
جهانگیرزاده افزود: وضعیت اقلیم و افزایش کشاورزی وجود دارد اما دوستان برای توجیه کم کاری ها این دلایل را بیان نمی کنند٫ برخی از سدها نیز بسته شده است ٫
مدیریت مصرف اب نیاز است اما بهانه ای نیست که آسیب اقتصادی و معیشتی بر مردم ارومیه وارد کنیم٫
جهانگیر زاده نیز با نشان دادن یک نمودار که توسط دولت منتشر شده بود ادعا کرد که شروع کاهش آب دریاچه ارومیه دقیقا از زمان وزارت آقای کلانتری شروع شده است٫٫
مسعود تجریشی؛ رئیس گروه علمی و فناوری ستاد احیای دریاچه ارومیه در ابتدای صحبت های خود گفت: در منطقه زرینه رود به طور مثال ۱۰ درصد اختصاص به تولید چغندر است ٫
تجرشی افزود: در سالهای اخیر آبی که به دریاچه می رسد به نصف رسیده است که این نیاز زیست محطی باعث خشک شدن دریاچه شده که علت اصلی به بار آمدن این وضعیت است٫
حسن حیدری؛ پژوهشگر اقتصاد کشاورزی در ابتدای سخنان خود اعتراضش را به صداوسیما اعلام کرد که چرا با وارد کردن این مطلب که به دنبال اولویت ها برای دولت می گردیم مسائل واقعی مطرح نمی شود٫ انتخاب به این راحتی میان دولت و کشاورزان قابل قبول نیست٫
حیدری ادامه داد: مسائل باید درست تبیین شود تا بشود روی آن ها فکر کرد٫ دوگانه انگاری های اشتباه وجود دارد٫ که باید جلوی آن گرفته شود
مساله اصلی این است که در کشور با محدودیت های اب مواجه هستیم ولی بخاطر مسائل جغرافیای و بین المللی لازم است امنیت غذایی متکی به داخل کشور باشد٫
عیسی کلانتری؛ وزیر اسبق جهاد کشاورزی،دبیر ستاد و مجری طرح احیای دریاچه ارومیه،دبیرکل خانه کشاورزی و نماینده دولت در برنامه مناظره در ابتدای سخنان خود گفت: در سال ۸۲ نامه ای به رئیس جمهرو وقت نوشتم گفتم این دریاچه شروع به خشک شدن کرده است٫ بالاخره چندین سال بعد جناب دکترروحانی تصمیم به احیای دریاچه گرفتند٫
وی افزود: کسی به دنبال تعطیلی کشاورزی در منطقه ارومیه نیست٫ دوستی که اشاره کردند به چای پرداخت نکاشت که امسال به خاطر بارندگی کنسل شده است باید گفت ما هیچ محدودیتی برای پرداخت به کشاورزان در حیطه احیای دریاچه ارومیه نداریم٫
دولت مصمم است بخاطر داریاچه ارومیه نیم خواهد کشاورزی را رها کند یا دریاچه ارومیه را احیا نکند ٫
غلامرضا نوری؛ نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز گفت: انصافا به خاطر کاری که در کشور ما برای اولین بار پیش رفته است بسیار خوب است اما خالی از ایراد و اشکال نیست و هدف طرح اینهاست برای افزودن به بار مثبت این هدف٫
برخی از ایرادات این طرح عبارتست از: مطالعات اجتماعی طرح کافی نیست، مشارکت تمام ذی نفع ها در نظر گرفته نشده است،گلایه رهبران و نیروها و تاثیرگذاران محلی که اعلام شده مشارکت تمام ذی نفعان در نظر گرفته نشده است٫
احساس این است که می خواهیم بحث تولید را منتفی کنیم و به واردات بپردازیم٫
* حیدری: متولی منابع آب کشور چه کسی است؟
حسن حیدری؛ پژوهشگر اقتصاد کشاورزی ضمن اعلام اینکه من به عنوان محقق می پرسم از اقای کلانتری چقدر به من محقق اطلاعات دقیق داده اید؟ افزود: ما فقط به مطالعات موردی دانشگاه ها می توانیم مراجعه کنیم٫
حیدری افزود: متولی منابع آب کشور چه کسی است؟ مگر ما نمی گوییم بحران آب داریم ؟چرا وزارت نیرو که طبق آمار اعلام کرده است ۷۵درصد شبکه های آبیاری ما احداث نشده از این بخشی که احداث کرده است بیش از نیمی مدرن نشده است٫
حسن حیدری؛ پژوهشگر اقتصاد کشاورزی گفت: حجم آب عظیمی در شبکه های انتقال ما دارد تلف می شود٫ چرا کشاورزی که گفته ایم جهاد داشته باشد و کشاورزی کند حمایت واقعی نمی شود٫
مساله اصلی این است که متولی اصلی آب کشور چرا در اینجا حضور ندارد؟ طرح نکاشت اشتباه محض است ٫به کشاورز بگوییم کار نکنید و ما به شما پول می دهیم٫این نیز صحیح نیست٫
* تجریشی: ما دوسال تلاش کنیم که دریاچه وضعش بدتر نشود
مسعود تجریشی؛ رئیس گروه علمی و فناوری ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن اعلام این که فرایندی که طی شده برای رسیدن به راهکارها حدود ۵ ماه بوده است افزود: در این مدت ۶۰۰ نفر از متخصصان به کار گرفته شده اند و ۵۰ متخصص خارج از کشور در اختیار بوده اند برای رسیدن به راهکارهای عملیاتی٫
تجریشی گفت: کارگروه ها و گروه تخصصی شکل گرفته است که مشارکت خوبی نیز با دانشگاه منطقه داشته اند٫
راهکارهایی که به آن رسیده شده است از لحاظ فنی یک اجماع ملی است٫ اگر دریاچه در دو سال ابتدا سالهای ۹۳-۹۴ نتوانیم به تثبیت برسانیم در شرایط موجود با بحرانی ها ی زیاد روبرو می شویم که در ابتدا بحران سلامت مردم است، مثلا در یکی از روستاهای حاشیه دریاچه مشکل آاسم دارند که طی روند بالینی یک ماه متوجه شدیم ۱۱ نفر از ۸۸ نفر دچار بیماری ریوی هستند که ارتباط مستقیم با وضعیت نابسامان دریاچه دارد٫
رئیس گروه علمی و فناوری ستاد احیای دریاچه ارومیه ادامه داد: ما دوسال تلاش کنیم که دریاچه وضعش بدتر نشود٫ در شهریور ماه در زمانی که به گفته تمام متخصصان نیازی به آب نیست کانال ها پراز آب است و پمپ ها آب را به داخل اراضی می فرستند٫
وی افزود: ایده این است که در دو سال اول برای جلوگیری از خشک شدن کامل دریاچه و سلامت مردم منطقه محدودیت کشت آبی اجرا شود٫ تا بحال ۷۰۰ میلیون مترمکعبت اب وارد دریاچه شده است٫
بعد ازآن در طی ۵ سال آینده ۷ سال ۸درصد از آب را می خواهیم از کشاورزی صرفه جویی کنیم و به داخل دریاچه برسانیم٫
او ادامه داد: ما فکر می کنیم بیشترین منفعت را کشاورزان مخصوصا در اذربایجان غربی خواهند داشت برخلاف تصور این که عنوان می شود که ضرر می کنند٫
تجریشی عنوان کرد: ما جلساتی در جهت توانمند کردن کشاورزان و استفاده از دانش روز و ارتقا سطح کشاروزی کشاورزان این منطقه داشته ایم٫
گفتنی است :بسیاری از کشورها با رقم هایی که ما از آب استفاده می کنیم هم تولیدات بیشتری تولید می کنند و هم وضعیت بهتر و مناسبتری دارند٫
ما به راحتی به مدت ده سال می توانیم دریاچه را به تراز اکولوژی مناسب برسانیم٫ بسیاری از منابع آبی را می توانیم در نظر بگیرم و مطمئنا اقلیم به کمک ما می ایدو وقتی مردم بداند دولت سرمایه گذاری می کند آنها نیز به بروزرسانی وضعیت کشاورزی کمک خواهند کرد٫
* نوری: تحقق این طرح ۱۵ سال به طول خواهد انجامید
غلامرضا نوری؛ نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ضمن اعلام اینکه ۷سال پیش انجمن نجات دریاچه ارومیه را تاسیس کردیم افزود: تجربه مهم ما این است که اگر دنبال مقصر بگردیم گمراه می شویم و دریاچه را از دست خواهیم داد٫
نوری ادامه داد: برخی از اقشار و دستگاهها مقصر هستند اما باید دنبال راهکارها برویم ٫ راهکارهای ستاد را نقد کنیم٫
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ادامه گفت: مردم باید در این زمینه توجیه می شدند و جلسات در روستاهای انجام می شد٫
با عدد و رقم اعلام می کنم اینکار در ۱۰ سال امکان نیست٫براساس پیش بینی معتبر بی المللی که اعلام کرده است در کمربند خشکسالی قرار داریم ٫ احتمال کاهش ۲۰-۲۵ درصد کاهش نزولات را خواهیم داشت٫ شما این طرح ۱۰ ساله را با شرایط دینامیک در نظر نگرفته اید٫ وگرنه اعتقاد دارم تحقق این طرح ۱۵ سال به طول خواهد انجامید٫
* کلانتری: اولویت شماره یک آب در همه جا آب آشامیدنی است
عیسی کلانتری؛ وزیر اسبق جهاد کشاورزی،دبیر ستاد و مجری طرح احیای دریاچه ارومیه،دبیرکل خانه کشاورزی و نماینده دولت در برنامه مناظره در ابتدای صحبت های بحث آزاد گفت: در ۱۵ سال گذشته متوسط ۹۰ میلیون مترمکعب خرج شده است نه ۲۳۰ میلیون متر مکعب که اشاره شده است٫ آب دریاچه ۲۰ میلیادرد مترمکعب کاهش یافته است ٫ خواهش می کنم امار درست بدهید٫
کلانتری افزود: اولویت شماره یک آب در همه جا آب آشامیدنی است٫ نمیتوان آب خوردن ارومیه و تبریز را قطع کنیم٫
وزیراسبق جهاد کشاورزی گفت: دررابطه با وضعیت دریاچه سازمان زمین شناسی رسما اعلام کرده است اگر باقی مانده آب دریاچه خشک بشود به هیچ عنوان قابل احیا نیست٫
مجری طرح احیای دریاچه ارومیه در ادامه افزود: در حدود ۴۰۰۰هزارکیلومتر دریاچه در مواجهه با ریزگرد ها سطح زیرین و رویی دریاچه را قطع می کند در نتیجه دریاچه عمق پیدا نخواهد کرد و حالا چاره ای نخواهند ماند برای دو سال آینده وضعیتش را تثبت کنیم و در این زمینه از آب حوزه زمین استفاده کنیم٫
وی افزود: در این زمینه گفته ایم کلیه هزینه ها و سود کشاورزان را پرداخت می کنیم٫ امسال که خوشبختانه بارندگی بسیار شده و طرح نکاشت و کشت دیم را نداشته ایم٫
کلانتری در ادامه تاکید کرد: رای مردم در احیای دریاچه ارومیه هست و این بحث را نباید سیاسی کنیم٫
کشاورزان و کشاورزی آسیبی نخواهد دید در این طرح ها٫ چاه های غیر حاشیه رودخانه با دریاچه ارتباطی ندارد٫ برخلاف گفته کارشناسی که گفته است هر چه قدر آب در دریاچه بریزیم چاه فرو خواهد رفت٫
کلانتری گفت: ما حدود ۸۸ هزار چاه در حوزه دریاچه ارومیه داریم که ۴۱ هزار تا از آنها قاچاق بوده است٫ و تنها چاه هایی در حوزه ۵۰۰ متری رودخانه هستند با دریاچه در ارتباط هستند٫
وی تاکید کرد ما جلوی هدررفتن آب را باید بگیرم کسی نمی خواهد کشاورزی را تعطیل کند٫
کلانتری در ادامه هیات علمی قوی، ارتباطات بین المللی با دانشگاه های حهان و دپارتمانی که دانش را تبدیل به فن می کند را از دلایل انتخاب دانشگاه صنعتی شریف برشمرد٫
همچنین باید متذکر شد که ما در ستاد نه کارمندی داریم و نه دفتر خاصی دانشگاه صنعتی شریف ۶ ماه حتی با اعضای دانشگاه در روز دوم فروردین جلسه داشتند٫ دانشگاه های منطقه الان برای پایش و نظارت همراه دانشگاه شریف هستند٫
جبار
تاریخ : ۹ - آذر - ۱۳۹۳
طرح نکاشت، طرحی است که از سوی دولت یازدهم برای مقابله با مشکل کمآبی خصوصاً در منطقه آذربایجان غربی برای نجات دریاچه ارومیه طراحی شده و درباره کارشناسی بودن آن مانور گستردهای داده شده است٫ طبق این طرح، دولت به کشاورزان پول میدهد تا کشاورزی نکنند؛ به این امید که با کاهش مصرف آب کشاورزی، کسری آب مناطق مدنظر حل شود٫ هرچند این طرح به علت انتقادات گسترده از آن، فعلاً از دستور کار دولت یازدهم خارج شده و به سال آینده موکول شده است، اما عیسی کلانتری که طراح آن است در اظهاراتی، منتقدان را به باد ناسزا گرفته است٫ کلانتری در دولتهای رفسنجانی و خاتمی، وزیر جهادکشاورزی بود و در دولت احمدینژاد نیز تشکلی به نام خانه کشاورز را مدیریت میکرد که وظیفه هجمه به دولتهای نهم و دهم را بر عهده داشت٫ وی که از عناصر تندروی جریان اصلاحات محسوب میشود، در انتخابات سال ۱۳۸۸ حامی میرحسین موسوی بود و ادعا داشت که اگر موسوی در انتخابات، پیروز نشود چادر به سر کرده و از کشور فرار میکند٫ اما او به وعدهاش عمل نکرد و اینک در دولت روحانی، مناصب مهمی همچون دبیر ستاد احیاء دریاچه ارومیه (با بودجه چندصد میلیاردی) و عضویت در هیئتمدیره منطقه آزاد ارس را به دست آورده است٫ اهمیت او برای دولت روحانی در حدی است که رئیس دولت یازدهم آبانماه سال گذشته در اجلاس سالانه خانه کشاورز حضور یافت و سخنرانی کرد٫
دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه و وزیر کشاورزی دو دولت پنجم و ششم به اصطلاح سازندگی و وزیر کشاورزی ابتدای دوره اصلاحات، ۲۰ آبان ماه ۱۳۹۳ در نمایشگاه مطبوعات در مصاحبهای بدون هیچ گونه ارائه مستندی مبنی بر محاسبه هزینه-فایده و بدون هیچ گونه حساب و کتابی موضوعی به نام «طرح نکاشت» را با ارائه مطالبی متناقض معرفی میکنند و در مقابل مخالفان را به عدم اطلاع و نداشتن حرف حساب متهم میکنند٫
صرف نظر از اینکه از نظر علمی طرح نکاشت، ویژگی طرح را ندارد اما گویی فقط ایشان بلدند و متولیان بخش آب و کشاورزی، کمیسیون محترم کشاورزی مجلس شورای اسلامی، کارشناسان محقق بخش کشاورزی، بخصوص برخی از اعضای محترم خانه کشاورز و دیگران که در این چند هفته اخیر با این نحوه «پاک کردن صورت مسئله» و «گریز از حل مسئله اصلی» مخالفت کردهاند نمیفهمند٫
کلانتری چه زیانهایی به کشاورزی ایران وارد کرده است؟
طبق اسناد موجود و تجربه و مشاهدات گذشته در زمان وزارت ایشان (حدوداً) شانزده سال پیش نماینده سازمان خواروبار کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) که اتفاقاً ایرانیالاصل بودند با سفر به ایران و نمونهبرداری از خاک کشاورزی مناطق مختلفی از کشور به ایشان خطاب کرده بود که شما (وزارت کشاورزی) چه کار دارید میکنید شما که دارید مردم را با این شیوه مدیریت کشت مسموم میکنید و مردم را دارید به تدریج به کام مرگ میکشید؟ اسناد این واقعه در موسسه پژوهشهای برنامهریزی و اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی موجود است٫ (به لحاظ وظایف پژوهشی نگارنده) در مصاحبه نگارنده با بسیاری از کارشناسان محترم وقت ادارات کشاورزی شهرستانها، آنها اظهار میداشتند که کارشان فقط منحصر به توزیع سم و کود شیمیایی شده است و از بیبرنامگی وزارتخانه به شدت گله داشتند٫
وزیری علیه خودکفایی
این ثمره مدیریت یک طرز تفکر سنتی درباره بخش کشاورزی و منابع آب است که هرگز به برنامه متعالیای چون تنظیم بازار و راهحلهای جریان ساز و نه جریان پذیر نمیتواند فکر کند و کشش طرح مسائل راهبردی چون آمایش سرزمین و مکانیابی و ارزیابی مالی و اقتصادی طرحهای سرمایهگذاری و الگوی کشت و امثال آن را برنمیتابد٫ نامبرده با قول ایجاد خودکفایی کشور در محصولات اساسی رأی مجلس شورای اسلامی را در سال ۱۳۶۸ گرفت و بدون عمل به وعده خود و حتی برعکس با اظهاراتی علیه خودکفایی کنار رفت٫ اکنون نیز با بهانه دیگری مسئله خودکفایی را زیر سؤال میبرند و قصد باز کردن دروازههای دلالی به سوی رانتخواران واردات و تعطیلی تولید داخلی در بخش کشاورزی را پی گرفتهاند و حتی گزارش مصاحبه ایشان با رسانههای بیگانه نیز موجود است که عملاً با این حرفها آب به آسیاب دشمن ریختهاند و کمر به قتل و زدن تیر خلاص به بخش کشاورزی مظلوم بستهاند٫
ارائه اطلاعات غلط برای بیکار کردن کشاورزان
یکی از انواع مغلطهکاری در منطق، استنتاج یک امر باطل از حق است٫ اصولاً سفسطه همین معنی را میدهد که شخص با بهکارگیری مقدمات وهمی در استدلال (قیاس) خود، مخاطب را به نتیجهگیری اشتباهی میاندازد؛ زیرا قیاس (استدلال منطقی) بر مقدماتی با ویژگیهای خاصی استوار میباشد که بیتوجهی به خصوصیات مزبور در مقدمات فرایند نتیجهگیری را با اشکال مواجه میسازد٫ ایشان در یک مقدمه میگوید «۴۰ هزار هکتار زمین مورد کشت است که با خشک شدن دریاچه ارومیه آسیب میبینید٫ این را بدانید ۴۰ هزار هکتار کشت در صورتی که تعطیل شود دولت هم میبایست، ۴۰ تا ۶۰ میلیون دلار خسارت پرداخت کند٫ (مقدمه اول)
«خشک شدن دریاچه ارومیه دهها میلیارد دلار به کشور خسارت میزند٫ شما بین دهها میلیارد دلار خسارت و ۴۰ میلیون دلار خسارت باید یکی را انتخاب بکنید٫ نباید دهها میلیارد دلار را با ۴۰ میلیون دلار خسارت مقایسه کنید٫» (مقدمه دوم)
«بنابراین شما میبینید که اگر یک کاری را انجام دهید ۱۰ تومان ضرر میکنید و اگر کار دیگری را انجام دهید یک میلیون تومان ضرر میکنید٫ کدام را انتخاب میکنید؟» (نتیجهگیری ایشان)
مغلطه نهفته در این سخن که خواننده را دچار قضاوت غلط میکند این است که در مقدمه دوم بجای ارائه گزارههای بدیل دیگر مثل روشهای فراوان صرفهجویی و مهار آب از جملهای احساسی بیحساب برای نیل به مقصود استفاده میکند و این مفهوم غلط را به خواننده تلقین میکند که انگار تنها راه تأمین آب از دست رفته دریاچه عدم کاشت است و مخالفان راهحل غلط ایشان نیز مخالف حفظ دریاچه ارومیه هستند٫
چه کسی حرف حساب نمیزند؟
حال با یک محاسبه سرانگشتی به ایشان باید تفهیم شود که حرف حساب هست ولی گوش شنوا ندارید و چون توان ندارید از اهل نظر هم به دلایلی که همه میدانند استفاده نمیکنید٫ دقت شود که طبق برآورد معاونت تخصصی وزارت جهاد کشاورزی متوسط هزینه تجهیز زمینهای کشاورزی به تأسیسات آبیاری تحتفشار و قطرهای نوین و تسطیح و کرت بندی زمین مجموعاً در هر هکتار حدود ۵/۷ تا ۸ میلیون تومان است٫ ایشان با این طرح غلط قصد دارند بین ۱۴۰۰ تا ۲۱۰۰ میلیارد تومان به کشاورزان صاحب و بهرهبردار ۴۰۰۰۰ هکتار زمین کشاورزی پرداخت کنند تا در طول سه سال حداکثر حدود ۱۲۰۰ میلیون مترمکعب صرفهجویی نمایند٫
پرواضح است که به ازای این عدم کشت باید با دستکم دو برابر هزینه ارزی کمبود محصول را با واردات جبران و از دیدگاه ارزیابی اقتصادی باید مترصد پرداخت هزینه اجرا و مدیریت و نیز هزینههایی تبعی ایجاد بیکاری و معضلات اجتماعی را نیز به آن اضافه نماییم؛ لذا دولت در درازمدت در چارچوب همین محدوده جغرافیایی کشت و سکونت باید در مجموع بیش از ۴ برابر هزینه ابتدایی هزینه اجرای این پروژه بدون مطالعه و توجیه اقتصادی را پرداخت نماید٫
راهکار اقتصاد مقاومتی جایگزین
حال دقت شود در مقایسه اگر نامبرده با اقتصاد کشاورزی آشنایی و آشتی داشتند با یک محاسبه ساده چنین پیشنهادی که ناشی از دیدگاه محدود و تبعیت کور و کور بیچون و چرا از وضعیت کنونی در ادبیات آمایش سرزمین و مکانیابی طرحهای اقتصادی است را ارائه نمیدادند٫ طبق برآورد معاونت تخصصی وزارت جهاد کشاورزی و بررسیهای میدانی نگارنده از مقایسه بازدهی زمینهای تحت پوشش آبیاری نوین و آبیاری غرقابی سنتی با استفاده از تأسیسات نوین به طور مستقیم ۶۰ درصد در مصرف آب صرفهجویی میشود٫ طبق برآورد نهادهای تحت پوشش وزارت نیرو نرخ تبخیر آبهای روسطحی ۱۶ درصد است٫ اگر روش سنتی به روش نوین آبیاری تبدیل شود با کاهش ۶۰ درصدی در میزان برداشت آب از منابع ۶/۹ درصد نیز از میزان تبخیر کاسته میشود٫ لذا ملاحظه میفرمایید که با ادامه کشت با روشهای آبیاری نوین و بدون پرداخت و تقبل خسارت اقتصادی هزینه ۲۰ میلیون تومان بابت هر هکتار در سال (که طبق گفته بالا دستکم چهار برابر ۵ هزینه اولیه پرداختی میلیون تومانی است که قرار است در هر سال بابت هر هکتار به کشاورز بدهند) صرفهجویی میشود و در مقابل باز طبق برآوردهای میدانی موجود و مصاحبه با کشاورزانی که از روشهای آبیاری نوین در کشت استفاده کردهاند میزان تولید آنها در واحد سطح به دو برابر افزایش مییابد٫
با بسیج نیروهای ترویجی وزارت جهاد کشاورزی میتوان علاوه بر تثبیت چنین نرخ بازدهی حتی با کمک اصلاح روشهای کاشت و داشت این نرخ را افزایش داد٫ با اجرای این گزینه سالانه در این محدوده ۴۰۰۰۰ هکتاری از هدر رفت دستکم ۱۶۰ میلیون دلار (طبق اظهارات دبیر ستاد) جلوگیری نمود در عوض با صرفهجویی ۷۰ درصدی در مصرف آب کشاورزی بجای تأمین سهساله ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب، با اندکی صبر و حوصله و درایت این میزان را با توسعه روشهای آبیاری آب اندوز نوین (با فرض صرفهجویی ۷۰ درصدی در مصرف) در طول ۴ تا ۲/۴ سال ترمیم نمود؛ به عبارت دیگر بجای وارد کردن خسارت ۵۶۰ میلیارد تومان (۱۶۰ میلیون دلار×هر دلار ۳۵۰۰ تومان) در طول سه سال به کشور از طریق طرح غلط نکاشت، با تأمین هزینهای معادل ۸ میلیون تومان برای هر هکتار با ۷۵۰ میلیارد تومانی که از طرف دولت پیشبینیشده در حدود ۱۰۰۰۰۰ هکتار را برای همیشه تحت پوشش آبیاری تحتفشار برد و تولید نهتنها ۴۰ هزار بلکه ۱۰۰ هزار هکتار را بیش از دو برابر کرد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب جریان ورودی دریاچه نه در سه سال بلکه در کمتر از ۵/۱ سال تأمین نمود و جریان ورودی این دریاچه مبارک برای محیطزیست را برای همیشه ترمیم و تثبیت نمود٫ لذا با فرض کاشت محصولی مانند گندم اولاً درآمد هر هکتار از ۳ میلیون تومان به ۶ میلیون تومان افزایش خواهد یافت؛ بنابراین افزایش درآمدی ۱۰۰۰۰۰ هکتار در سال معادل ۳۰۰ میلیارد تومان خواهد بود و اگر در دوازده سال عمر مفید تأسیسات ضرب شود درآمد افزوده ۳۶۰۰ میلیارد تومان میشود ثانیاً فرض کنیم تأسیسات فقط ۱۲ سال عمر داشته باشند لذا از هزینه مستقیم غیرمستقیم ۴۳۶۴ میلیارد تومان در طول دوره ۱۲ ساله جلوگیری میشود٫ با جمع این دو رقم بازدهی هر هکتار بابت افزایش دو برابری تولید ازیکطرف و صرفهجویی آب (هزینهای که قرار است مدیران طرح نکاشت!!! برای تعطیل کردن کشت و کشاورزی اطراف دریاچه ارومیه بر اقتصاد تحمیل و خسارت وارد کنند و خدا میداند پس از تخریب نظام کشت و تبدیل آن به نظام کشت غیر ارگانیک و مسموم چه نقشههایی را باید مردم مظلوم از چنین دیدگاههایی در انتظار باشند و٫٫٫) از طرف دیگر در طول ۱۲ سال ۸/۸۱ میلیون تومان در هر هکتار و در هر سال معادل ۸/۶ میلیون تومان تنها ارزش آب استحصالی برای هر هکتار خواهد شد٫ مجموع منافع هر هکتار با روش آبیاری نوین ۸/۱۷۱ میلیون تومان در ۱۲ سال خواهد بود لذا به بیان دیگر بجای وارد کردن خسارت اقتصادی (و نهتنها مالی که مدیر طرح فقط دریک سال و فقط پرداختی مستقیم را دیده و فرقی بین تحلیل مالی و اقتصادی قائل نشده!) با اختصاص اراضی با آبیاری نوین به کشت و کشاورزی بابت هر هکتار معادل ۳/۱۴ میلیون تومان (فوقالذکر) عاید کشاورزان کرد٫ لذا میتوان بجای مغالطه، با تحقیق و بررسی گزینههای مختلف از جمله تبدیل اراضی غرقابی با روش آبیاری نوین نهتنها هزینهای متقبل نشد بلکه سالانه در هر هکتار ۵ میلیون تومان نیز ارزش افزوده ایجاد و از عدم النفع نکاشت نیز احتراز کرد٫ (ببین تفاوت ره از کجاست تا به کجا؟)
بله! ایشان بجای استفاده از روشی با متوسط هزینه ۲ میلیون تومان (بر مبنای ۴۰ هزار هکتار) و با بازدهی حداقل ۶/۱۳ میلیون تومان خالص منفعت میخواهند با متوسط هزینهای و خسارتی معادل ۱/۹ میلیون تومان بابت هر هکتار بنا به تشخیص خود اقدام کنند و دیگران نیز نباید دخالت کنند!!! تفاوتی معادل ۷/۲۲ میلیون تومان برای هر هکتار زیان به کشور در سطح ۴۰۰۰۰ هکتار! به نظر شما خواننده محترم کدام عاقلانه و اقتصادی است و چه کسی با حساب و کتاب مورد ادعای او سخن میگوید؟!