نقدی بر ماده ۳۱ برنامه توسعه پنجم وبخشنامه شماره ۶۰مستمری تامین اجتماعی ویرایش دوم

ماده ۳۱ از قانون برنامه پنجم توسعه کشور مقرر میدارد:«در صورتیکه نرخ رشدحقوق ودستمزد اعلام‌شده بیمه‎ شدگان در دو سال آخر خدمت آنها بیش از نرخ رشد طبیعی حقوق ودستمزد بیمه‎شدگان باشدوباسالهای قبل سازگار نباشد، مشروط برآن که این افزایش دستمزد به دلیل ارتقاء شغلی نباشد صندوق بیمه‎ای مکلف است برقراری حقوق بازنشستگی بیمه‌شده را برمبنای میانگین حقوق و دستمزد پنج سال آخر خدمت محاسبه و پرداخت نماید.» بر این اساس سازمان تأمین ‌اجتماعی در راستای اجرای این ماده قانونی واحدهای اجرائی این سازمان را موظف کرده است از ابتدای سال‌جاری برقراری مستمری بازنشستگی را با کنترل نرخ رشد حقوق و دستمزد بیمه‌شده در ۲ سال آخر با سال‌های قبل انجام دهند. درصورتی که رشد دستمزد بیمه‌پرداز طبیعی و متعارف باشد، برقراری مستمری براساس ۲ سال آخر بیمه‌پردازی و درمورد افرادی که این رشد غیرطبیعی باشد، میانگین دستمزد مشمول کسر حق‌بیمه آخرین ۵ سال، مبنای تعیین میزان مستمری خواهد بود. ضمناً بررسی ارتقاء شغلی بیمه‌شدگان مشمول قانون کار براساس ضوابط اجرایی طرح طبقه‌بندی مشاغل کارکنان مشمول قانون کار و بیمه‌شدگان غیرمشمول قانون کار براساس مقررات استخدامی حاکم بر آنان صورت می‌گیرد.
در بدو امر ذکراین نکته لازم میدانم که بررسی علمی و منطقی تصمیم سازی و تصمیم گیری نیازمند پیش نیاز هایی است که اگر به انها توجه نشود منتج به حصول نتایج غیر واقعی و غیر منطقی میگردد که جهت مزید استحضار جمع آوری اطلاعات صحیح اثر گذار برفرایند تصمیم شناسایی فرصتها و تهدیدات – نقاط ضعف و قوت متغییر ها بویژه در تصمیمات راهبری و فراگیر کمک شایانی در انجام صحیح فرایند و حصول نتایج مورد انتظار ایفا مینماید و نادیده انگاشتن ویا کم انگاشتن تعدادی از متغییر ها در طی پروسه تصمیم نه تنها کمکی به حل مشکلات و معضلات نمی نماید بلکه در بلند مدت موجب بروز مشکلاتی خواهد شد که جهت برطرف نمودن این مشکلات نورسیده زمان وهزینه مضاعفی را به جامعه تحمیل خواهد کرد اینجانب در حد بضاعت محدود وتوان کم به این موضوع پرداخته ام انتظار دارم با ورود مدیران اساتید ودانشمندان صاحب نظر کلیه جوانب امر مورد بر رسی و تعمق بیشتر قرار گیرد و کم و کاستی آن برطرف وبا علم واطلاع بیشتراز روشهای محاسبه و دستاورد های اعمال روش جاری مورد مهندسی مجدد قرار گیرد و کم کاستی های آن برطرف گردد آنچه که این جانب را به واکاوی این مهم ترغیب نمود استقبال مسئولین از طرح ها و پیشنهادات بویژه در ارتباط با مسائل عام المنفعه فراگیر که از اهمیت و حساسیت بیشتری برخوردار میباشند بوده و انتظار دارم بزرگان و صاحب نظران کاستی های آن را به بزگواری خود بر اینجانب ببخشایند
محاسبه میانگین در علم آمار
داده هایی که قصد محاسبه میانگین ساده از آنها را داریم باید دارای ویژگی یا صفت مشترک بوده و همچنین از ارزش های یکسانی برخوردار باشند. چنانچه داده های اماری از ارزش های متفاوتی برخوردار باشند میبایستی به هرداده آماری وزنی اختصاص یابد و سپس داده های وزن دار شده را میانگین گیری نماییم که مورد اخیر را میانگین وزنی مینامند با توجه به این تعریف محاسبه میانگین جمع در آمد پنج سال آخرجهت پرداخت مستمری بازنشستگی در تامین اجتماعی میبایستی میانگین وزنی باشد زیرا فاصله زمانی سال جاری با پنج سال گذشته باتوجه به متفاوت بودن قدرت خرید کالا و خدمات علی رغم یکسان بودن ارزش اسمی مبالغ ریالی در محتوا تفاوت فاحشی دارند که قابل گذشت نمیباشد واین در حالی است که مدل به کار گرفته شده توسط صندوق تامین اجتماعی به گونه ای ست که اولا از ارزش اسمی حق بیمه پرداخت شده درپنج سال آخر به روش میانگین ساده است نه میانگین وزنی وعملا کاهش چشمگیر مستمری بازنشستگان دور از انتظار نخواهد بود زیرا هر بیمه شده ای که نرخ رشد افزایش دستمزد دوسال آخر با ۸سال قبل بیش از ۵ درصد باشد این نرخ رشد دستمزد غیر متعرف تلقی میگردد وبر اساس شواهد و قرائن احتمال وقوع این حالت برای بیمه شدگان زیاد میباشد که در قسمت های بعد بیشتر به ان پرداخته میشود
ارزش زمانی پول در علم اقتصاد
در ادبیات اقتصادی ارزش زمانی پول( ارزش گذشته- حال و آینده) در فرایند تصمیم سازی و تصمیم گیری از اهمیت بالایی برخوردار میباشد بویژه در کشور هایی که تورم دو رقمی را درچندین سا ل متوالی تجربه کرده اند به اهمیت آن افزوده میگردد زیرا بر اساس گزارشات اقتصادی روند شاخص بهای کالا وخدمات روندی صعودی می پیماید روز به روز به دلیل کاهش ارزش پول قدرت خرید شاغلینی که در مشاغلی با درامد ثابت اشتغال به کار دارند بویژه مزد بگیران کاهش می یابد و به بیانی دیگر فقیر تر میشوند حال بد نیست با مقایسه افزایشات حقوق حد اقل سالانه کارگران با افزایش نرخ تورم از ابتدای انقلاب تاکنون نیک بنگریم این قشر اسیب پذیر از این جهت بدهکار میباشد یا بستانکار(فرض بر این است که در اثر افزایش تجربه ومهارت در طی مدت خدمت مبلغی افزوده نگردد)صد البته بزرگان نیک میدانند میزان افزایش حقوق و دستمزد معمولا کمتر از نرخ تورم واقعی بوده واگر خوشبینانه به این موضوع بنگریم ودر نحوه محاسبات تردیدی به خود را ندهیم مسئولین اقتصادی به منظور جلوگیری از ایجاد تورم انتظاری نرخ رشد تورم را کمتر اعلام نموده اند تا موجبات تشدید تورم را فراهم نیاورند بزرگواران با مقایسه نرخ رشد حد اقل دستمزد با نرخ تورم به چه نتایجی میرسید قابل ذکر است که شورای عالی کار با بهره گیری از دو شاخص نرخ تورم و شاخص سبد معیشت خانوار کارگری در اسفند ماه هر سال و همچنین وضعیت اشتغال را با استفاده از تئوری قدرت پرداخت صنایع گوناگون ان هم با رعایت سه جانبه گرایی مبادرت به تعیین حد اقل دستمزد سال بعد مینماید قابل ذکر است که چند سالی است که شورای عالی کار به جای افزایش درصدی افزایشات سالیانه را به دو بخش ثابت و متغییر تغییر داده هرچند این نگاه حساسیتهای شورا را به حق بیشتر معطوف حد اقل دستمزد نموده ناگفته پیداست که درصد افزایش سایر سطوح مزدی به میزان افزایش حداقل دستمزد نبوده ( صرفا از نظر درصدی)هر چند میدانیم مبلغ افزایش مزد در سطوح مزدی از پایین به بالا فزاینده است هدف از طرح این موضوع اخیر این است که مقایسه نرخ تورم بانرخ رشد حداقل دستمزد در هر سال با مقایسه نرخ تورم بانرخ رشد سایر سطوح مزدی در همان سال اندکی متفاوت میباشد که در استنتاج از این مقایسه از نظر دو رنماند
مقایسه نرخ رشد دستمزد مدیران و متخصصین با نرخ رشد در الگوی مورد نظر تامین اجتماعی
بر اساس تبصره ذیل ماده ۶ دستور العمل اجرایی طرح طبقه بندی مشاغل متصدیان مشاغل مدیر و متخصصین همطراز از شمول جدول مزدخارج وتیین حقوق و مزایای آنان بر اساس عواملی از قبیل عرضه و تقاضای نیروی انسانی جهت تصدی این مشاغل و همچنین تلاش وکوشش این افراد در تحقق اهداف سازمانی و ارتقا اثر بخشی وکارایی سازمان و در نهایت در خروجی عملکرد ایشان و توافق بین کارگر و کار فرما صورت میپذیرد حال تکلیف مقایسه نرخ رشددستمزد انان با الگوریتم مورد عمل سازمان تامین اجتماعی آن هم در واحد های اجرایی با تعابیر و تفسیر های متفاوتی که کارشناسان از اعمال مقررات دارند میشود نتایج آن را از هم اکنون پیشبینی کرد
مقایسه نرخ رشد دستمزد کارگران شاغل در کارگاههای فاقد طرح طبقه بندی مشاغل
بر اساس دستور العمل شماره ۱۲۰۹۶مورخ ۲۰/۰۴/۱۳۷۴معاونت تنظیم روابط کار وزارت کار وامر اجتماعی وقت در صورتی که تعداد کارگران کارگاه کمتر از ۵۰ نفر باشد اجرای طرح طبقه بندی مشاغل الزامی نمی باشد و بعضا مشاهده می گردد در تعدادی از کارگاههای بالای ۵۰ نفر علی رغم الزامی بودن اجرای طرح طبقه بندی بنا به دلایلی از قبیل کاهش فروش کاهش تولید و سایرعواملی دیگر با بحران نقدینگی جهت خرید مواد اولیه وپرداخت حقوق و مزایای کارگر روبرو می باشند و عملاامکان اجرای طرح طبقه بندی مشاغل را در کوتاه مدت ندارند
در ضمن اجرای طرح طبقه بندی مشاغل در کارگاهها باتوجه به متفاوت بودن ضریب ریالی جدول مزد حتی در مشاغل مشابه و یکسان از سطح پرداخت متفاوتی به کارگران خودبرخوردار میباشند تغییر کارگاه کارگربین کارگاهای دارای طرح معمولا منجر به تغییرات در حقوق ودستمزد کارگران میشود وتغییر در کارگاهها ی دارای طرح طبقه بندی به کارگاههای فاقد طرح طبقه بندی و برعکس خود بر پیچیدگی وضعیت نرخ رشد دستمزد کارگران در اخرین کارگاه باتوجه به سوابق گذشته واحد های اجرایی تامین اجتماعی میتواند به وحدت رویه اعمال مقررات در مورد بازنشستگان اسیب های فراوانی وارد نماید
محاسبه نرخ رشد دستمزد بیمه شدگانی که درسه سال ما قبل از دوسال اخربیمار یاازبیمه بیکاری استفده نموده و یا درمرخصی بدون حقوق بوده ویاسایر موارد مشابه
بر اساس قسمت اخرماده ۷۷ قانون تامین اجتماعی سازمان تامین اجتماعی درمحاسبات مربوط به مستمری ها ملاک را بیمه پردازی بیمه شده قرار میدهد لذا چنانچه نرخ رشد دستمزد غیر متعارف باشد متناسب با ایامی که حق بیمه پرداخت نشده از ۵سال هم فراتر میرود و حتی ممکن است تا سه سال هم عقب تر برود در این حالت مستمری محاسبه شده باتوجه به الگوی موردعمل ممکن است مبلغ مستمری با شدت بیشتری کاهش مییابد که بعید نیست حتی در مواردی از حداقل دستمزد هم کمتر شود که در آن صورت مبلغ را به حد اقل افزایش میدهند اگر میزان این کاهش به زیر حد اقل نرسد مستمری در همان وضعیت باقی می ماند
سابقه استفاده از ارزش حال پول در کشور
همانگونه که استحضار داریدارزش خسارت تاخیر تادیه- ارزش مهریه – ارزش دیه واجرت خدمات و موارد مشابه در مراجع قضایی درهنگام پرداخت دین تبدیل به ارزش حال شده و بر آن اساس اقدام لازم صورت می پذیرد حال این سوال مطرح میشود که چرا سازمان تامین اجتماعی از این روش در محاسبه مستمری بازنشستگی بر اساس حق بیمه پرداختی در سنوات متفاوت استفاده نمینماید بویژه در خصوص بیمه شدگانی که نرخ رشد دستمزد آنان بر اساس روش جاری غیر متعارف است بهره نمیگیرد
بازه تغییرات نرخ رشد دستمزد غیر متعارف
تفاوت نرخ رشد دستمزد دوسال آخر باسالهای قبل نسبت به حداقل دستمزد سالهای مورد محاسبه در یک بازه از یک درصد تفاوت شروع میشود تا ششصد درصد ادامه مییابد کیست که نداند کارگران با توجه به افزایش تجربه و مهارت و فراهم امدن شرایط جهت پذیرش مسئولیت و اختیار ومتعاقب آن افزایش حقوق و دستمزد بویژه در دهه های پایان خدمت امری انکار ناپذیر میباشد چه کارگاه محل خدمت دارای طرح طبقه بندی باشد یا نباشد چنانچه کارفرمای فعلی قادر به تامین و پرداخت اضافه حقوق معقول مورد انتظارکارگر کار آمد پرتوان نباشد به محض فراهم آمدن شرایط مناسب از سازمان فعلی منفک ودر کارگاه دیگری که حاضر باشد حقوق و دستمزد بیشتری بپردازد مشغول کار میشود اگر بماند و خواسته اش را کارفرمای فعلی برآورده سازد و یا در کارگاه دیگری مشغول به کار شود در دو حات ممکن است نرخ رشد دستمزد آن هنگام بازنشستگی غیر متعارف شود در ضمن تفاوت متوسط دو سال آخر با متوسط هشت سال ماقبل دو سال آخر در یک بازه از ۵درصد شروع و تا ششصد درصد ممکن است برسد
نحوه برخورد سازمان در تفاوت هایی که در این بازه قرار دارد یکسان میباشد حال بد نیست که یاد اور شویم که این درصد ها نسبت به حداقل دستمزد همان سال می باشد با نگاهی به حداقل دستمزد ها مشخص میشود که تفاوت مبلغ ۵ درصد با ۱۰درصدحداقل دستمزد مبلغ قابل تو جهی نمی باشد اما اگر مستمری بازنشستگی این دو مورد را باهم مقایسه کنیم تفاوت قابل توجهی میباشد که به نظر غیر منطقی میباشد به خاطر اینکه اصل موضوع روشن تر شود فرض کنیم نرخ رشد دستمزد یک کارگر درهر سال طی مدت سی سال خدمت ۵ باشد یک بار مستمری این کارگر را بر مبنای دو سال و بار دیگر بر مبنای ۵ سال آخر خدمت محاسبه کنیم و دو مقدار بدست آمده را با هم مقایسه کنیم تفاوت زیادی باهم دارد در حالی که نرخ رشد هر سال این کارگر با هم مساوی است پس اشکالی در الگو میباشد که باید آن را برطرف نمود و آن اشکال باز برمی گردد به اینکه در این مدل ارزش حال حق بیمه پرداختی در سالهای مورد محاسبه را لحاظ نمی نماید چنانچه ارزش حال حق بیمه های پرداختی در ۵ آخر را یک بار سال آخر و بار دیگر دو سال آخر و سپس ۳و۴و۵ سال آخر محاسبه کنیم به اعداد یکسانی میرسیم مشگل این الگو در اصل برمیگردد به عدم اعمال ارزش حال حق بیمه پرداختی کارگران
نرخ رشد پایه پولی وتغییرات قیمت ارز در کشور وفهرست حداقل دستمزد کشور های مختلف جهان
با عنایت به این که تمرکز و توجه به یک یا چند متغییر بدون توجه به سایر متغییر ها و یاکم توجهی به سایر عوامل اثر گذاردر در فرایند های تصمیم سازی و تصمیم گیری بویژه در سیستم های اجتماعی که که از حساسیت بیشتری برخوردار میباشند ممکن است به ظاهر بخشی از یک زیر سیستم را به طور موقت بهبود ببخشد اما در نهایت به زیر سیستم های دیگر اسیب واردمینماید و در نهایت به کل سیستم که اجزا آن دارای تعامل با یکدیگر میباشند خدشه وارد مینماید بد نیست بزرگواران دست اندر کار نیم نگاهی هم به فهرست حداقل دستمزد دیگر کشور های جهان بیندازند و روند تغییرات پایه پولی- قیمت ارز را هم در کنار این مهم پایش نمایند بعید میدانم به نتایجی که هم اکنون رسیده اند برسند عزیزان ظرف دوسال و اند گذشته قیمت ارز و خودروهای داخلی و خارجی بیش از ۲۰۰ درصد افزایش یافته(قصد تحلیل چرائی این افزایش نیست که ممکن است دلایلی منطقی برای این افزایش وجود داشته باشد) بلکه مقصود مقایسه حساسیت اهمیت و ارزشی است که دست اندر کاران به ااین موضوع ها میدهند اگر نرخ رشد دستمزد دوسال آخر به روش مورد عمل سازمان از ۵ درصد به ۶ درصد برسدعلی رغم اعمال تغییرات قابل توجه در مستمری بازنشستگان به راحتی از کنار آن میگذریم از دیگر سوحساسیت خود را به افزایشهای۲۰۰ درصدی که هم فراگیرترند و هم اثر بخش تر از دست داده ایم شاید نیاز باشد مجددا نظام باورها و ارزشهای خود را در حساسیت سنجی بازمهندسی کنیم

۶- پیشنهاد
در هنگام برقراری مستمری بازنشستگی یا مستمری بازماندگان در هنگام صدور احکام برای هر یک از ماهها یا سالهای بیمه پردازی یک ضریب متناسب با ارزش حال حق بیمه پرداختی در سنوات گذتشته بر مبنای نرخ تورم اعلام شده توسط بانک مرکزی انتخاب گردد که این ضریب ارزش مبالغ حق بیمه پرداختی در سالهای متفاوت را به حال تبدیل نموده و سپس اقدام به میانگین گیری از حق بیمه های پرداختی گردد مشگل حل خواهد شدو در بدو امر این روش برای سه سال آخر و سپس پس از گذشت هر سال یک سال به مبنای محاسبه افوده گردد تا در نهایت به ۳۰ یا ۳۵ سال برسد در روش جاری اگر یک کارگر۲۵ سال با حداقل دستمزد بیمه بپردازد و ۵سال آخر را با حداکثر بیمه پردازی پرداخت نماید با کارگری که ۳۰سال با حد اکثر بیمه پردازی حق بیمه پرداخت نموده باشد از یک مستمری بازنشستگی برخوردار میگردند که این روش ضمن اینکه عادلانه نیست از مابه التفاوت حداقل و حداکثر حق بیمه در ۲۵ سال قبل از دو سال آخر محروم مینماید در روش پیشنهادی کارگران متمایل به پرداخت حق بیمه بیشر و سازمان تامین اجتماعی از منابع درآمدی آن در سالهای آتی بیشتر برخوردار میگردد و دیگر نیازی به این همه تفسیر و شاخص قرار دادن عوامل فرعی همچون نرخ رشد دستمزد که خود از متغییر های اصلی دیگری اثر میپذیرد نیست و فضای آرامشی در تامل بین بیمه شدگان وتامین اجتماعی فراهم میگردد

باتشکر و احترام
حبیب اله صالحی

پاسخ

اهر را به جایی رساند حال برود استان

پاسخ

فقط مهندس برزگرزاده

پاسخ

آقای …. یکی از بارزترین افراطیون استان خود حضرتعالی هستید آن هم از نوع خاص اش، جنابعالی در اظهار نظرهای تان به هیچ حودی قائل نیستید و همواره بدون توجیه و ارائه ادله منطقی بر این و آن می تازید و غیر از خود و هم کیشانت کسی دیگر را قبول ندارید و بی توجه به موازین شرع و عقل بر همه اتهام و انگ میچسبانید . بنده متعجبم از اینکه شما دیگران را به افراطی گری متهم میکنید. در واقع شما اصل فتنه هستید که میبایست قبل از هر اقدامی خودتان را علاج نمایید تا بتوانید در مورد دیگران اظهار نظر بکنید/

پاسخ

به نظر من آقای عبدالصمد حاجی بناب بهترین گزینه برای استانداری استان آذر بایجان شرقی می باشد باسابقه ای درخشان در مدیریت نیرویی مجرب وکار بلد

پاسخ