یادداشت ویژه اعتدال آذربایجان به قلم سردبیر 

فناوری‌ها و صنایع نرم باتوجه به مزیت های بسیار خوب و متعدد، می تواند به‌عنوان پیشران اصلی توسعه‌ کشور عمل کنند.

طی دو دهه اخیر، اقتصاد دانش بنیان محور اصلی توسعه و رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته جهان بوده است.

محور اصلی اقتصاد دانش بنیان، وزن دهی بیشتر به سرمایه های فکری و فناوری های نوین ارزش آفرین نسبت به منابع فیزیکال و طبیعی و مالی در حوزه تولید، خدمات و مزیت آفرینی اقتصادی است. صنایع نرم و خلاق یکی از بخش های مهم و قابل توجه در اقتصاد دانش بنیان است که به نام صنایع فرهنگی و یا اقتصاد فرهنگ نیز نامیده می‌شود.

مواد خام مورد استفاده در صنایع فرهنگی و خلاق، سرمایه فکری و داشته های معنوی و فرهنگی کشور است که به وفور در دسترس قرار دارد به خصوص در بین جوانان و ایده‌های خوبی که در این قشر وجود دارد.

صنایع فرهنگی و خلاق به صنایعی گفته می شود که در حوزه فرهنگ و دانش یک کشور رخ می‌دهد. صنایع فرهنگی، صنایع دستی، تبلیغات و آموزش با ابزارهای جدید به صنایع خلاق فرهنگی مربوط می‌شود و این صنعت در نهایت به آموزش بهتر، فرهنگ‌سازی بهتر و فروش بهتر در حوزه‌های مختلف می انجامد.

پایه اصلی این صنایع را فرهنگ تشکیل می‌دهد اما سایر حوزه‌ها نیز می‌تواند در این صنایع لحاظ شود به‌طوری‌که انیمیشن ها، نرم افزارهای آموزشی، اپلیکیشن های مختلف، فضای مجازی و دیگر استفاده های بهینه از ابزارهای فناوری در حوزه های فرهنگی در این راستا قرار می گیرد.

محصولات فرهنگی، محصولات هنری محصولات رسانه‌ای و محصولات مبتنی بر آفرینش های کارکردی را می توان ۴ محصول نهایی صنایع خلاق دانست.

در صنایع فرهنگی رشد اقتصادی، ۳ تا ۴ برابر صنایع سخت است و میزان اشتغال‌زایی این صنعت، ۲/۵ برابر صنایع سخت می باشد ضمن اینکه ، این صنعت از زیرساخت‌های پرهزینه بی نیاز است.

در حال حاضر بالغ بر ۲۲۵۰ میلیارد دلار در کل جهان به اقتصاد صنایع خلاق اختصاص دارد که این رقم حدود ۳ درصد از کل تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می‌دهد و حدود ۳۰ میلیون شغل و به عبارتی یک درصد از کل جمعیت فعال جهان را تشکیل می‌دهد. در این میان آسیا و اقیانوسیه با حدود ۷۴۳ میلیارد دلار اقتصاد خلاق توانسته حدود ۱۲.۷ میلیون شغل ایجاد کند و جایگاه اول را در این زمینه به خود اختصاص دهد.

بر اساس آمارهای آنکتاد(کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) میزان اقتصاد خلاق در سطح جهان با سرعت بالایی رو به افزایش است که این امر نشان از اهمیت این مسئله دارد.

کشور ایران در حالیکه، یک درصد کل اقتصاد جهان را در اختیار دارد، اما سهم ایران در صنایع خلاق حدود ۷۴هزارم درصد است!

دیگر مزیت ممتاز اقتصاد فرهنگ اینست که علاوه بر سود اقتصادی، توسعه فرهنگ و حوزه اندیشه را نیز تقویت می کند و این نکته ویژه ای است که این نوع اقتصاد را از دیگر مدل های توسعه تک جانبه اقتصادی متمایز و ارزشمند می کند.

باتوجه به مزیت های ویژه اقتصاد فرهنگ و صنایع نرم و بویژه با علم به اینکه، سرزمین ایران پرگهر آکنده از داشته های فرهنگی اصیل و کهن و متنوع با درجه ممتاز در سطح جهانی است، لازم است در جهت توسعه این نوع صنایع و تبدیل آن به خط اول اقتصاد دانش بنیان و پیشران توسعه کشور، اهتمام جدی به عمل آید و برنامه مشخص و اولویت دار برای توسعه این صنعت و بهره مندی از مزیت های بسیار خوب و متعدد آن تهیه و اجرا شود.

• بابک محمدزاده علمداری/ پژوهشگر توسعه