به گزارش اعتدال آذربایجان (اعتدال پرس) به نقل از ایرنا، در تبیین اهمیت تاریخی منطقه آزاد ارس و ظرفیت های آن باید گفت که جلفا، قلب تپنده این منطقه، تا رایج شدن واردات و صادرات از بنادر جنوبی کشورمان در اوایل دوره پهلوی دوم، مهم ترین ورودی و خروجی کالا به ایران محسوب می شد و این روند تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در اوایل دهه ۱۳۷۰ شمسی ادامه داشت.

در آن سال ها روزانه ۴۰۰ واگن قطار بار در انبارهای عمومی گمرک جلفا که هنوز هم با گذشت افزون بر سه دهه، از بزرگ ترین انبارهای عمومی کشور به شمار می آید، تخلیه می شد و این امر موجب اشتغالزایی وسیع در حوزه حمل و نقل منطقه شمال غرب شده بود، به گونه ای که در آن سال ها ۲۵ هزار دستگاه کامیون باری در سطح آذربایجان شرقی برای جابجایی بارهای تخلیه شده در گمرک های جلفا و سهلان در این استان وجود داشت.

جلفا به عنوان یکی از قدیمی ترین گمرکات کشور هر چند در فاصله فروپاشی شوروی تا ۱۵ سال بعد دچار رکود شد، اما تصویب ایجاد منطقه آزاد ارس به عنوان صنعتی ترین منطقه آزاد کشور و رونق تدریجی آن از اواسط دهه ۱۳۸۰ بار دیگر اهمیت این منطقه مرزی مجاور با جمهوری های آذربایجان و ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان و مهمترین دروازه دسترسی ایران به کشورهای مشترک المنافع را نمایان کرد.

با تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا و شکوفایی صنعت و گردشگری در منطقه آزاد ارس در سال های بعد و افزایش محدوده آن از ۵۰ به بیش از ۷۰ هزار هکتار و رویکرد ویژه کشورمان برای پیوستن به اتحادیه اوراسیا، ارس اهمیتی مضاعف یافت. اما وقوع جنگ دوم میان جمهوری های آذربایجان و ارمنستان و آغاز عملیات اجرایی کریدور ارس به عنوان طرح تسهیل گر دسترسی جمهوری آذربایجان به جمهوری خودمختار نخجوان از مسیر ایران، جایگاه منطقه آزاد ارس در تحولات قفقاز و بسترسازی برای نقش آفرینی قابل توجه کشورمان در این منطقه راهبردی را دوچندان کرد.

حال با توجه به تلاش قدرت های فرامنطقه ای برای حضور و نقش آفرینی در قفقاز و توافق جمهوری های آذربایجان و ارمنستان با آمریکا درباره ایجاد یک گذرگاه راهبردی ترابری، منطقه آزاد ارس و کریدور ارس در محدوده آن، ارزش دوچندانی در مناسبات آتی ایران اسلامی با کشورهای قفقاز جنوبی و نحوه مواجهه آن با هر گونه توطئه احتمالی کشورهای فرامنطقه ای حاضر در آنجا یافته است.

منطقه آزاد ارس دروازه طلایی ایران برای دسترسی به اتحادیه اوراسیاست

معاون اقتصادی سازمان منطقه آزاد ارس با اشاره به تحولات جدید در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی ارس به عنوان دروازه طلایی ایران برای اتصال به اوراسیا و شتاب دهنده تجارت منطقه ای، گفت: اوراسیا در شرایط فعلی ظرفیتی کم‌نظیر است و جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با تکیه بر موقعیت راهبردی خود به عنوان «پل ارتباطی شرق و غرب» ایفای نقش کند.

ابراهیم جلیلی در نشست میز تجاری اوراسیا در منطقه آزاد ارس، با اشاره به فعال شدن توافق‌نامه اوراسیا گفت: اجرایی شدن این توافق‌نامه نه تنها مسیر صادرات محصولات ایرانی به بازارهای اوراسیا را تسهیل می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز سودآوری بیشتر برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی باشد.

وی یادآوری کرد: امروز منطقه آزاد ارس با برخورداری از زیرساخت‌های کلیدی همچون راه‌آهن، انبارهای اختصاصی کالا و موقعیت ممتاز جغرافیایی، به هاب لجستیک منطقه‌ای تبدیل شده است و بزرگترین ظرفیت را برای اتصال مستقیم ایران به کشورهای عضو اوراسیا در اختیار دارد.

به گفته معاون اقتصادی ارس، ارتقای نقش این منطقه در زنجیره تأمین و ترانزیت کالا، می‌تواند جایگاه ایران را در مناسبات اقتصادی اوراسیا بیش از پیش تقویت کرده و چشم‌انداز تازه‌ای برای رونق تولید، تجارت و سرمایه‌گذاری در شمال‌غرب کشور رقم بزند.

اوراسیا بزرگترین فرصت برای توسعه صادرات ایران است

سهند شهبازی، مدیر بین الملل اتاق بازرگانی تبریز نیز با بیان اهمیت راهبردی این اتحادیه اقتصادی گفت: اوراسیا بزرگترین فرصت برای توسعه صادرات ایران است و می‌تواند به مبدا اصلی گسترش مبادلات تجاری کشور بدل شود.

وی با اشاره به شرایط خاص اقتصادی و فشارهای خارجی افزود: توسعه همکاری‌های تجاری با اوراسیا نه تنها مسیرهای تازه‌ای برای افزایش سهم ایران در بازارهای منطقه‌ای ایجاد می‌کند، بلکه می‌تواند ابزاری مؤثر برای دور زدن تحریم‌ها و کاهش آثار محدودیت‌های بین‌المللی باشد.

شهبازی همچنین بر نقش اتاق‌های بازرگانی در تسهیل مناسبات اقتصادی تأکید کرد و گفت: این نهادها می‌توانند حلقه اتصال میان فعالان اقتصادی ایران و کشورهای عضو اوراسیا باشند و با فراهم‌سازی بسترهای ارتباطی، سرعت و کیفیت مبادلات تجاری را ارتقا دهند.

وی خاطرنشان کرد: گسترش همکاری‌های لجستیکی و بهره‌گیری از مسیرهای ترانزیتی جدید می‌تواند پیوند اقتصادی ایران با اتحادیه اوراسیا را مستحکم‌تر کند.

مدیر بین الملل اتاق بازرگانی تبریز حضور فعال بخش خصوصی را نیز یکی از شروط اصلی موفقیت در این مسیر دانست و افزود: بخش خصوصی با ظرفیت‌های گسترده خود می‌تواند هم به افزایش صادرات کمک کند و هم زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشور را فراهم آورد.

حذف موانع واردات دستاورد توافقنامه اوراسیا

مجاهد باباپور، مسئول میز اوراسیا در گمرک ایران یکی از مهم‌ترین دستاوردهای توافق‌نامه اوراسیا را حذف موانع واردات دانست و گفت: تنها شرط اساسی، رعایت کامل ضوابط و شرایط حمل است.

وی با اشاره به چالش‌های موجود افزود: بزرگترین مشکل در اجرای این توافق، موضوع ردیف تعرفه‌هاست که باید ۶ رقمی باشد، اما در برخی موارد به صورت هشت‌رقمی اعمال می‌شود که روند تجارت را با دشواری مواجه می‌سازد.

باباپور به وضعیت زیرساخت‌های مرز نوردوز به عنوان اصلی‌ترین دروازه ورود ایران به اوراسیا اشاره کرد و گفت: مطالعات لازم برای تکمیل زیرساخت‌های این مرز در حال انجام است و به زودی شاهد تحولات گسترده‌ای در این حوزه خواهیم بود