۸ آبان به مناسبت روز پدافند غیرعامل نام‌گذاری شده و امسال هم همچون سالهای پیشین، مانور زلزله را بنام پدافند غیرعامل جا زدند و گزارش کار انحرافی دادند!

اینکه کدام شیرپاک خورده ناآگاهی این بدعت را گذاشت و مانور زلزله را بنام پدافند غیرعامل قالب کرده و این موضوع مهم که اتفاقا بخاطر غفلت های گذشته بسیار آسیب پذیر شده را به انحراف و تسامح کشیده، به کنار، ولی موضوع بسیار مهم و حیاتی پدافند غیرعامل که در گذشته نیز مورد غفلت بسیار بوده و در جنگ ۱۲ روزه هم بخاطر همین غفلت ها، آسیب های جدی و بسیار زیادی تحمیل شد، باتوجه به شرایط تخاصم آمیز دشمنان در ابعاد مختلف و خصوصا تهدیدات پیش آمده اخیر، بیش از پیش نیاز به توجه و بازتعریف خصوصاً توسط دستگاه های متولی امر و بویژه اداره کل پدافند غیرعامل استانداری دارد.

پدافند در لغت به معنای دفاع و خنثی سازی هر نوع تهاجم دشمن است. پدافند به دو گروه پدافند عامل و پدافند غیرعامل تقسیم‌بندی می‌شود.

در سند چشم‌انداز کشور، پدافند غیرعامل به طور ویژه مورد توجه بوده و برای جلوگیری از انحراف موضوع، تعاریف مشخصی برای آن نوشته شده است.

‌پدافند عامل عبارت است از «رویارویی و مقابله مستقیم با دشمن و به کارگیری جنگ افزارهای مناسب به منظور دفع حمله و خنثی کردن اقدامات آفندی دشمن»

‌پدافند غیرعامل یعنی “مجموع اقدام های غیر مسلحانه ای که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقا پایداری ملی و تسهیل میریت بحران در مقابل تهدید ها و اقدام های نظامی دشمن می شود.”

‌انواع پدافند غیرعامل:

۱. پدافند سایبری ۲. پدافند الکترونیک ۳. پدافند زیستی ۴. پدافند فرهنگی. ۵. پدافند مردم محور ۶. پدافند اقتصادی ۷. پدافند شیمیایی. ۸. پدافند هسته ای ۹. پدافند شهری ۱۰. مدیریت بحران

‌ اصول پدافند غیرعامل:

• استتار • فریب • پراکندگی • هشدار به موقع • انتخاب عرصه های ایمن در جغرافیای کشور • ایجاد پراکندگی و تمرکز زدایی در توزیع عملکرد ها • مقاوم سازی و ایجاد استحکامات امن دفاعی و پناهگاهی • کوچک سازی • اعلام هشدار و خبر اولیه • چند منظوره سازی • متنوع سازی منابع • صیانت از مردم و سرمایه انسانی و …

چنانچه در تعاریف فوق تصریح شده، پدافند غیرعامل در اصل مربوط به تهدیدات دشمن و خرابکاری های عمدی است نه حوادث طبیعی چون زلزله و … و اصول زیادی دارد که هرکدام تدابیر تخصصی جداگانه ای می‌طلبد.

حال باید پرسید، مانور زلزله براساس کدام اصول و تعاریف پدافند غیرعامل است! مانور زلزله، خوب و لازم است اما ماست ها را نباید توی قیمه ریخت!

• به قلم سردبیر اعتدال پرس: دکتر بابک محمد زاده علمداری