به گزارش اعتدال آذربایجان (اعتدال پرس)، کنگره بینالمللی زیستمحیطی “شهر سبز، دانشگاه سبز” در حالی از دیروز با مشارکت شهرداری و دانشگاه تبریز آغاز شده است که به نظر میرسد، این کنگره نیز به فهرست رویدادهای بدون خروجی یا دستکم، عاری از طرحها و پروژههای کاربردی در حوزه مدیریت شهری خواهد پیوست.
این رویداد که با موضوعاتی چون حکمرانی زیستمحیطی، مدیریت منابع و مصارف آب و پساب، آموزش و فرهنگ شهر سبز و دانشگاه سبز، مدیریت پسماند از کاهش تولید تا بازیافت، انرژیهای تجدیدپذیر و مدیریت کیفیت هوا، تنوع زیستی، اکوسیستمهای شهری، تابآوری، توسعه پایدار همچنین فناوریهای هوشمند و دادهمحور در مدیریت شهری (شهر هوشمند) در حال برگزاری است. اگرچه در قالب علمی، تخصصی طراحی شده؛ بااینحال، همچنان نگرانیها از بابت عدم تبدیل دستاوردهای احتمالی علمی آن به برنامههای کاربردی و اجرائی از سوی مدیریت شهری پابرجاست.
از سوی دیگر، این کنگره در شرایطی برگزار میشود که جدای از محاصره تبریز در میان دود و مازوت و انواع و اقسام آلودگیهای مشهود و ملموس، از منظر تراکم و پراکندگی فضای سبز شهری بهعنوان یکی از شاخصهای اصلی زیست شهری سبز و تحقق آرمان “شهر سبز”، شهری بهشدت فقیر، محروم و پرچالش محسوب میشود و سالهاست از تبریز، باغ شهر تاریخی ایران، بهعنوان “بتن شهر” ایران تعبیر میشود!
علاوه بر این، حتی علیرغم شعارهای چندین ساله مدیران شهری و شورائی تبریز، دانشگاهیان، تشکلها و گروههای مردمنهاد و غیردولتی زیستمحیطی، تاکنون امکان دستیابی به یک “گفتمان واحد” در حوزه شناسائی، بررسی و رفع چالشها، مشکلات، موانع و آسیبهای زیستمحیطی کلانشهر تبریز فراهم نگردیده است.
همچنین تعدد و تکثر دستگاههای مسؤول در این حوزه همچنین، تضاد دیدگاهها و روشها، تراکم و تورم آئیننامهها، بخشنامهها، دستورالعملها و حتی مصوبات بالادستی در این بخش، عملاً به مانعی بزرگ بر سر راه برداشتن قدمهای اولیه در رفع مشکلات زیستمحیطی تبریز و زمینهسازی برای تحقق آرمانشهر و زیست شهری سبز تبدیل شدهاند.
در این میان، “رضا خلیلی”، رئیس کمیته علمی رویداد “تبریز، پایتخت شهرهای آسیایی ۲۰۲۵”، در حالی با تأکید بر ظرفیت پایتختی تبریز بهعنوان پیشتاز محیطزیست در آسیا، کنگره مذکور را فرصتی مناسب برای برجستهسازی نگاه نوین تبریز به موضوع “توسعه پایدار” دانسته است.
اساساً، مدیریت شهری تبریز، خود، با دهها ابرچالش مرتبط با مسائل زیستمحیطی دستوپنجه نرم میکند و بعید است بتواند، قبل از تعیین تکلیف آن بخش از معضلات حوزه مأموریتی خود، محققکننده تمامی اهداف و آرمانهای موردنظر در بخش علمی و کنگرهسازیهای اینچنینی باشد.
کمبود آب، بلاتکلیفی مرکز دفن بهداشتی زبالههای شهری تبریز، کندی فرایند اجرای طرح مکانیزاسیون خدمات شهری، فقر فضای سبز شهری، غلبه ابر چالش ترافیک بر زیست شهری، عدم استقرار حملونقل ترکیبی، کمبود اتوبوس در کریدورهای شهری، عدم تکمیل خطوط مترو و چالشهایی ازایندست، تنها بخشی از مشکلاتی به شمار میروند که فینفسه، مدیریت شهری تبریز را با خود درگیر ساخته است.
بدیهی است، بدون حل این چالشها، ورود به کنگرهسازیهای بدون خروجی و دستاورد، همچون کنگرهها و سمینارها و همایشهای مشابه قبلی، مصداق “آب در هاون کوبیدن” است!
وی همچنین، در حالی از رسیدن به دستاوردهای علمی برای حل بحرانهای زیستمحیطی و افزایش کیفیت زندگی شهروندان بهعنوان اصلیترین راهبرد این کنگره سخن گفته است که تنها در دو سال گذشته، طرحهای متعددی همچون نصب “درخت مصنوعی”، بهعنوان محصول مشترکت شهرداری و دانشگاه، تأثیری در تصفیه هوا، کاهش آلایندههای زیستمحیطی و پمپاژ هوای سالم برای تبریز نداشتهاند و تنها تبریز را به میدانی برای آزمون و خطاهای عمدتاً شکستخورده و پرهزینه علمی تبدیل کرده است!
البته نمیتوان و نباید از برخی شاخصهای عینی و دنبالهدار برآمده از مدیریت شهری موفق تبریز در کسب عنوان چندین ساله شهر تمیز ایران که شاید مهمترین دلیل دریافت عنوان پایتخت زیستمحیطی شهرهای آسیایی هم بوده است، غافل بود، عنوانی که انصافاً، سالهاست در ید قدرت تبریز قرار دارد، بااینحال، بهصرف تکیه بر همین عنوان و بدون توجه به ابرچالش های مذکور در یالا، مدعی “طلایه داری شهر سبز آسیا” هم بود!
اینکه امروز و باوجود تجارب قبلی و بینتیجه بودن بسیاری از کنشها، رویداد تراشیها، کنگرهسازیها و تحرکات اینچنینی با پیوستهای علمی، تخصصی و حتی فناورانه، نتیجه و خروجی ملموس و مشخصی از طرحها و برنامههای تبریز و مردمان نجیب آن نبودهاند.
و هیچ مدیر و کارشناس و مسؤول با ربط و بیربطی هم، حاضر به پاسخگوئی و ارائه نتایج و خروجیهای این دسته از رویدادسازیها نیست، نشان میدهد که راهحل مشکلات و چالشهای زیستمحیطی تبریز و مانع اصلی عدم تحقق شهر سبز، نه در کنگرهها که در خود سیاستها و رویکردهای اجرائی، مأموریتی و ذاتی مجموعههایی نهفته است که در اصل، برای پیگیری و تحقق چنین اهدافی تشکیل و متولد شدهاند!
Thursday, 25 December , 2025