گزارش ویژه از اعتدال پرس/ عملیات اجرایی پروژه انتقال آب ارس به دریاچه ارومیه‌ پس از هفت سال انتظار بالاخره در پنجم مرداد امسال با حضور معاون اول رئیس‌جمهور کلنگ‌زنی و آغاز شد.

عملیاتی شدن آرزوی بزرگ آذربایجان در حالی بود که انتقال آب ارس به دریاچه ارومیه با مخالفت‌ نمایندگان استان اردبیل قرار گرفت و نمایندگان این استان به یکباره با اعتراض تند به این طرح اجرای آنرا موجب تضییع حق استان اردبیل در استفاده از آب ارس برای زمین های کشاورزی این استان دانسته اند.

به طوریکه کمال‌الدین پیرموذن رئیس مجمع نمایندگان استان اردبیل در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت: ما مصرانه از دولت و وزارت نیرو خواسته‌ایم تا سهم دشت مغان از آب رود ارس تأمین شده سپس مازاد آن به دریاچه ارومیه انتقال داده شود.

وی افزود: ما هرگز از حق و حقوق مردم استان اردبیل در این موضوع کوتاه نمی‌آییم و سعی داریم جلوی این انتقال غیرقانونی را بگیریم چرا که چنین رفتار تبعیض‌آمیز و ظالمانه را قبول نداشته و بر نمی‌تابیم و معتقدیم در این زمینه کار کارشناسی درست و اصولی صورت نگرفته است.

براساس این گزارش دیگر نمایندگان استان اردبیل نیز در روزهای گذشته به اجرای این طرح دامن زده و آن را غیرکارشناسی اعلام می‌کنند.

از طرف دیگر تعدادی از نمایندگان آذربایجان شرقی نیز به این موضوع واکنش نشان داده و اعتراض نمایندگان استان اردبیل را غیرموجه اعلام کردند.

محمد اسماعیل سعیدی نماینده تبریز در این خصوص اظهار کرد: ما نمایندگان به خصوص در شمال‌غرب باید در وهله اول با همبستگی، تمام تلاش و توان خود را در رفع مشکلات کشور و به تبع آن منطقه معطوف کنیم نه اینکه با اظهارات غیرکارشناسی باعث ایجاد مشکل برای منطقه و کشور شویم.

وی در عین حال با تاکید به بحث انتقال آب ارس با عنوان و طرحی متفاوت از آنچه نمایندگان اردبیل مطرح می‌کنند تصویب و اجرای می‌شود و این برنامه‌ریزی بر اساس حجم حق آبه آذربایجان‌شرقی صورت گرفته و در آن هیچگونه برداشتی از حق آبه اردبیل امکانپذیر نیست.

سعیدی در عین حال با تشریح طرح انتقال آب ارس از طریق آذربایجان‌شرقی به دریاچه ارومیه گفت: این طرح مدت‌ها است مطرح، مطالعه و مصوب شده که در آن با پروژه‌ای جداگانه ضمن مدیریت این انتقال، از آب آن برای آبیاری دشت‌های مرند، تبریز، شبستر و به طور کل شمال شرق آذربایجان‌شرقی استفاده خواهد شد که این امر نیز در زمینه احیای دریاچه ارومیه است.

نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی دلیل استفاده از آب ارس برای دشت‌های آذربایجان‌شرقی با هدف احیاء دریاچه ارومیه چنین عنوان کرد: هم اکنون بیش از ۲ هزار متر مکعب از آب‌های زیر زمینی مناطق یاد شده برای کشاورزی برداشت می‌شود که به تبع اثرات این حجم برداشت از آب‌های زیرزمینی نه تنها به آذربایجان‌شرقی بلکه به کل منطقه و مهم‌تر از همه دریاچه ارومیه وارد خواهد شد.

وی انتقال آب ارس به شمال‌شرقی استان را به منظور جلوگیری از این برداشته‌ها و کمک به احیاء آب‌های زیرزمینی حوزه دریاچه ارومیه و مهم‌تر از همه کشاوری مناطق این حوزه اعلام کرد و گفت: همچنین پساب‌های این آب‌ها به همراه آب ارس در فصل‌های غیربرداشتی از جمله زمستان و پاییز به دریاچه ارومیه هدایت می‌شود تا شاهد جان گرفتن دوباره این اکوسیستم باشیم.

محمد حسین فرهنگی عضو هیئت رئیسه مجلس و نماینده مردم تبریز نیز در پاسخ به اظهارات نمایندگان استان اردبیل با بیان اینکه حق آب استان‌ها از آب ارس مشخص شده است، گفت: حساسیت‌آفرینی درباره انتقال آب ارس به دریاچه ارومیه از سوی سایر استان‌ها هیچگونه توجیهی ندارد.

انتقال آب ارس به دریاچه ارومیه

مطالعات طرح انتقال آب ارس به شمال شرق دریاچه ارومیه از سال ۸۵ آغاز و ضمن تأیید کلیات آن در سال ۹۰، جزو مصوبات سفرهای استانی هیئت دولت قرار گرفت و نسبت به مناقصه طرح و انتخاب سرمایه‌گذار‌، پیمانکار و اخذ مجوز قانونی اقدام شده است.

تامین نیازهای شرب ۲۹۶ روستا و ۲۲ شهر و همچنین مراکز صنعتی واقع در محدوده طرح، جبران کسری سفره‌های آب زیرزمینی، تعادل‌بخشی تراز دریاچه ارومیه و بهبود اراضی کشاورزی به روش آبیاری مدرن از اهداف این طرح عنوان شده است.

طرح انتقال آب ارس شامل آبگیری در حاشیه رودخانه ارس در شهر جلفا به ظرفیت برداشت ۳۰۰ میلیون متر مکعب در سال، خط انتقال فولادی به قطر ۲ هزار میلیمتر و به طول ۱۳۴ کیلومتر با ظرفیت انتقال هفت مترمکعب در ثانیه، یک رشته تونل انتقال ۵.۵ کیلومتری به قطر ۳.۲ متر، هشت باب ایستگاه پمپاژ، سیستم تأمین برق ۱۰۰ مگاواتی، ۱۳ مخزن ذخیره به حجم کل ۳۹۰ هزار مترمکعب، تصفیه‌خانه مقدماتی به ظرفیت ۹.۱ مترمکعب در ثانیه در محل برداشت و تصفیه‌خانه اصلی به ظرفیت ۶.۶ مترمکعب در ثانیه در شمال غرب صوفیان است که انتقال آب از محل برداشت تا ارتفاعات شوردرق به صورت پمپاژ و در ادامه مسیر تا تبریز، شبستر و دریاچه ارومیه به صورت ثقلی انجام می‌شود.

هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه طرح با احتساب هزینه‌های استملاک اراضی و نیرورسانی با احتساب دوره پنج ساله ساخت و بازپرداخت اصل و سود فاینانس، حدود ۳۵ هزار میلیارد ریال پیش‌بینی شده که از طریق فاینانس خارجی تامین می‌شود.