به گزارش اعتدال پرس (اعتدال آذربایجان) به نقل از شهریار، مسافر آن دنیا که باشی، هر کسی آمده و به روشی بدرقه‌ات می‌کند ولی اینجا با آن‌که همه بی قرار، گریه و زاری می‌کنند، همه از لمس اجساد مردگان خود می‌ترسند و تنها با چشمانی اشک آلود از فاصله‌ی دور شاهد خاکسپاری غریبانه‌ی عزیزان خود هستند.

مسافران این روزها بدون مراسم عزا و سوگواری راهی دیار باقی می‌شوند، می‌توانی تنهایی غریبانه و جگر سوز آن‌ها را در وادی رحمت تبریز به چشم ببینی.

روایتی از تدفین کرونایی‌ها در وادی رحمت تبریز

بعد از پوشیدن لباس ایزوله و یک جفت چکمه‌؛ وارد غسالخانه می‌شویم. سه نفر از زنان شجاع غساله‌ که قرار است متوفیان کرونایی را تطهیر و راهی دیار ابدیت کنند، کنار تخته سنگ آبی رنگ غسالخانه ایستاده و لباس‌ مخصوص(گان) بر تن می‌کنند.

همراهشان به سمت غسالخانه‌ی مخصوص متوفیان کرونایی ‌می‌رویم، متوفیان با رعایت موارد بهداشتی ویژه، از کامیون یا همان سردخانه‌ی سیار به داخل غسالخانه منتقل می‌شوند. خانم‌ها با عزت و احترام، تمامی مراحل غسل و کفن متوفیان کرونایی را انجام می‌دهند.

پس از اتمام غسل متوفیان، آمبولانس‌ها برای تحویل متوفیان نزدیک درب غسالخانه شده و هر کدام از متوفیان توسط غسال‌های مرد در آمبولانسی قرار می‌گیرند، بیرون از غسالخانه یکی از اعضای اکیپ گوشه‌ای ایستاده و نام متوفیان را روی تابلوهای مقوایی می‌نویسد تا با نصب این تابلوها، خانواده‌ها پس از یک روز بعد از دفن متوفی، بتوانند سر مزار او حاضر شوند.

اینجا ایستگاه پایانی زندگیست

مریم بهرام خانی – سرپرست غساله‌های وادی رحمت تبریز با بیان این‌که این روزها فوت همشهریانمان در اثر کرونا، وضعیت بسیار تلخ و دردناکی است، اظهار می‌کند: اینجا ایستگاه پایان زندگیست که هر مسافری برای سفر به دیار باقی از لباس دنیوی خود خارج و با لباسی نو بر تن آماده‌ی سفر اخروی می‌شود.

وی بیان می‌کند: با شیوع کرونا سختی کار ما نیز چندین برابر شده، روزانه به طور میانگین ۱۴ متوفی کرونایی را غسل می‌دهیم، تعداد متوفیان کرونایی زن و مرد هر روز متفاوت است، مثلاٌ روز گذشته بیشترین تعداد متوفیان کرونایی شامل خانم‌ها بود؛ به طوری که ۹ نفر خانم را غسل دادیم، مابقی را نیز که شامل هفت نفر متوفی کرونایی مرد بود را غسال‌های آقا غسل دادند.

وی ادامه می‌دهد: هر روز از ساعت هفت صبح، متوفیان غیرکرونایی را غسل می‌دهیم و از ساعت سه بعد از ظهر نیز غسل و تطهیر متوفیان کرونایی را شروع می‌کنیم، با شیفت بندی  و کمک همکاران غسل‌ها را به اتمام می‌رسانیم.

خانم بهرام خانی هیچ ترسی از غسل دادن متوفیان کرونایی ندارد و همچنان در خط مقدم جبهه‌ی مبارزه با کرونا، استوار و محکم وظیفه‌ی سنگین خود را به درستی انجام می‌دهد.

بهرام خانی ادامه می‌دهد: غسل متوفیان کرونایی نیز جزوی از روند کارماست، اگر ما آن را انجام ندهیم چه کسی آن را انجام می‌دهد؟، شاید ما مثل کادر درمان مورد توجه کسی قرار نگیریم و دیده نشویم ولی ما نیز در پشت پرده درگیر این کارطاقت فرسا هستیم‌، البته با حضور خبرنگارانی مثل شما در محل کارمان، دلگرم شدیم.

وی در خصوص فرآیند غسل متوفیان کرونایی، توضیح می‌دهد: پس از تحویل متوفیان کرونایی از سردخانه‌ی کامیونی سیار، آن‌ها را در غسالخانه‌ی مخصوص بحران و جدا از متوفیان غیرکرونایی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی غسل می‌دهیم.

وی ادامه می‌دهد: هر ۲۰ روز، یکبار تست کرونا می‌دهیم، خدا را شکر تاکنون هیچ کدام از همکارانمان دچار بیماری نشده‌اند، خوشبختانه دارای امکانات و تجهیزات مناسب و کافی برای انجام کارمان به طور بهداشتی هستیم.

پنج ماه از دیدن روی مادرم محروم شدم

وی با اشاره به واکنش خانواده‌اش به غسل متوفیان‌کرونایی، اظهار می‌کند: در ابتدای شیوع کرونا، خانواده‌ام بسیار نگرانم بودند، با گذشت چندماه و رعایت کامل بهداشت، شکر خدا هیچ خطری متوجه من و همکارانم نشده است، البته کار من و بیماری کرونا باعث شده پنج ماه از دیدن روی مادرم محروم شوم و تنها به طور تلفنی با او ارتباط داشته باشم.

وی با بیان این‌که تحمل لباس‌ مخصوص در حین شست و شوی متوفیان کرونایی در این گرما، کار بسیار سختی است، ادامه می‌دهد: از مردم خواهش می‌کنیم رعایت کنند، کادر درمان و ما در این چهار ماه واقعا تحت فشارهستیم، سختی و استرس کار یک طرف، تحمل پوشیدن این لباس‌ها در گرمای تابستان نیز از طرفی دیگر برایمان بسیار دشوار است.

وی با بیان این‌که قبل از این مراسمات کفن و دفن به صورت عظیم  و با همراهی خانواده و اقوام متوفی انجام می‌شد، ادامه می‌دهد: تلخ‌ترین قسمت کفن و دفن متوفیان کرونایی زمانیست که بعد از اتمام غسل هیچ کدام از اعضای خانواده بدون آخرین وداع یعنی بدون دیدن صورت عزیزانشان برای آخرین بار، فقط از فاصله‌ی دور شاهد قرار گرفتن آن‌ها در قبر خالی می‌شوند.

بلوک ویژه ای برای اموات کرونایی  در وادی رحمت تبریز اختصاص نیافته است اما اغلب متوفیان این بیماری در بلوک ۶۵  وادی رحمت تدفین می‌شوند، همراه آمبولانس‌های حمل متوفیان کرونایی برای انجام عمل دفن متوفیان به سمت قبرهای تازه کنده در بلوک ۶۵ حرکت می‌کنیم.

بلوک ۶۵

به بلوک ۶۵ می‌رسیم، چند قبر خالی توسط گورکن‌ها برای قرارگیری متوفیان کرونایی در منزل جدید خود آماده شده‌اند، از فاصله‌ی چند متری بلوک شیون و گریه‌های بلند یکی از بستگان زن متوفیان سکوت سنگین و غم آلود فضا را می‌شکند، به همراه چهار نفر از بستگان نزدیکش در سوگ و فراق از دست دادن پدرش فریاد می‌زند و می‌گوید: پدرجان ما چطور مصیبت از دست دادنت را تحمل کنیم، خدایا چرا اینجا کسی نیست، مراسم عزای پدرم، شبیه دشت کربلاست، بگذارید روی پدرم را برای آخرین بار ببینم. زن ناامیدانه در فاصله‌ی دور از قبر، به شیون و زاری ادامه می‌دهد.

کودکی ۱۱ ساله نیز در سوگ از دست دادن پدربزرگش با گریه و زاری بلند فریاد می‌زند، اطرافیانش به سختی او را آرام می‌کنند.

جمعیتی از بستگان متوفیان کرونایی کنار بلوک ۶۵ با چشمانی اشک آلود ایستاده‌اند و منتظر خاکسپاری عزیزان خود توسط اکیپ تدفین هستند، اولین تابوت متوفی برای گذاشتن به قبر خالی از آمبولانس روی زمین گذاشته می‌شود.

جنازه‌ی کرونایی داخل کیسه‌ی سیاه رنگ روی پارچه‌ی سفیدرنگ پهن شده  کنار قبر قرار می‌گیرد، حاج آقا چوبدار با آرامش کامل کنار جنازه تنها با چند نفر از بستگان آقای متوفی در فاصله‌ای دور نماز میت را به جا می‌آورد، پس از فرستادن چهار نفر از اعضای متوفی به فاصله‌ی دور، متوفی را به وسیله‌ی پارچه‌ی سفید درون قبر قرار می‌دهند و بعد از آن نیز لحدهای سیمانی را روی قبر می‌گذارند.

 هر یک از خانواده‌ها به طور محدود و نوبتی برای اقامه‌ی نماز میت پشت سر حاج آقا چوبدار احضار می‌شوند.

حاج آقا حسن چوبدار از ابتدای شیوع کرونا به نمایندگی از امام جمعه‌ی تبریز در وادی رحمت حضور داشته و هر روز برنحوه‌ی کفن و دفن متوفیان کرونایی نظارت و برای آن‌ها نماز اقامه می‌کند.

حجت الاسلام چوبدار با بیان این‌که بازگشت همه به سوی خداست، اظهار می‌کند: از ابتدای ورود میهمان ناخوانده‌ی کرونا به کشور، معتقدم تمامی افراد حاضر در این آرامستان از غساله و غسال گرفته تا گورکن‌ها و رانندگان آمبولانس همگی به طور جهادی و ایثارگرانه و بدون دریافت هیچ مبلغ اضافی فعالیت می‌کنند و این مدافعان سلامت بدون هیچ چشمداشتی در اینجا حضور دارند.

وی ادامه می‌دهد: در حالی که در ابتدای شیوع کرونا، در بسیاری از شهرستان‌ها انجام کفن و دفن به طور اصولی انجام نمی‌شد تا این‌که مقام معظم رهبری بر انجام تمامی مراحل غسل، دفن و کفن تاکید کردند، تبریز نیز در این امر با درخواست مدیرعامل سازمان همچنان پیشقدم بوده و روحانیون زیادی به طور جهادی در این عرصه حضور  دارند.

وی ادامه می‌دهد: می‌توانم ‌قسم بخورم‌ تمامی مراحل غسل، کفن و دفن متوفیان غیرکرونایی، در خاکسپاری متوفیان کرونایی هم به طور کامل رعایت و انجام می‌شود و با حفظ عزت هر متوفی در آرامگاه ابدی خود قرار می‌گیرد.

حجت الاسلام چوبدار بیان می‌کند: با توجه به شیوع کرونا، تنها فرق در خاکسپاری متوفیان کرونایی با متوفیان عادی در دور ماندن خانواده و فامیل حین خاکسپاری است؛ چرا که می‌خواهیم به سلامتی آن‌ها آسیبی نرسد، همچنین به دلیل جلوگیری از نشر ویروس در آب‌های زیرزمینی، مقداری آهک حین دفن متوفیان به قبر آن‌ها ریخته می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: از مردم خواهش می‌کنیم به احترام اهل بیت (ع)، جهت حفظ سلامتی خود و خانواده‌هایشان، پروتکل‌های بهداشتی را به طور کامل رعایت کنند، ماسک زدن بهتر و راحت‌تر از تحمل سختی‌های بستری شدن در بیمارستان‌ها زیر دستگاه‌هاست.

حاج آقا چوبدار در خصوص نحوه‌ی تدفین متوفیان کرونایی، اظهار می‌کند:  تمامی قبرهای معمولی وادی رحمت تبریز دارای دو طبقه است ولی در شرایط کرونایی، طبقه‌ی پایین قبرها مختص محل قرارگیری متوفی بوده و طبقه‌ی بالایی قبر نیز با خاک و آهک پر می‌شود. در حالت معمولی شاید قیمت این قبر چندین برابر باشد ولی در شرایط کرونایی یک قبر دو طبقه‌ای برای متوفی کرونایی با قیمت بسیار پایینی اختصاص می‌یابد، به عنوان مثال قیمت قبر دو طبقه برای دفن متوفی کرونایی در بلوک ۶۵، ۵۰۰ هزار تومان برآورد می‌شود.

وی با بیان این‌که عوامل بهداشت باید نحوه‌ی تدفین و اندازه‌ آهک و ارتفاع قبر مناسب را تایید کند در غیر اینصورت عمل تدفین انجام نخواهد شد، ادامه می‌دهد: هر فرد اختیار دارد برای متوفی کرونایی خود در هر بلوکی که تمایل دارد، قبر خریداری کند و اینگونه نیست که تنها بلوک ۶۵ برای متوفیان کرونایی اختصاص یافته است.

وی کنار قبر جوانی ایستاده و با دست به عکس روی سنگ قبر اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: تلخ ترین نمازی که برای یکی از متوفیان کرونایی خواندم، مربوط به این پدر جوان بود که روز مرگش، صاحب فرزند شد، در همان روز فوت او، همسرش فرزندشان را به دنیا آورد.

وی ادامه می‌دهد: برخی بر این باورند که کرونا وجود ندارد یا این‌که کودکان دچار این بیماری نمی‌شوند در حالی که در همین وادی رحمت نوزاد ۴۰ روزه و کودک ۱۱ ساله در اثر ابتلا به کرونا دفن کردیم.

خانم میانسالی که یکی از اعضای خانواده‌ی متوفیان کروناییست در گوشه‌ای به دیوار تکیه داده و آرام اشک می‌ریزد، از او می‌پرسم با متوفی چه نسبتی دارد،   می‌گوید: مادرم بیمار ریوی بود که در اثر ابتلا به کرونا، صبح امروز برای همیشه ما را ترک کرد.

وی ادامه می‌دهد: هرگز تصور نمی‌کردم مادرم را اینگونه به طور غریبانه تشییع جنازه کنیم، چرا که قرار نیست مراسم ترحیم برای وی برگزار کنیم.

تمامی متوفیان کرونایی به طور غریبانه و بدون آخرین وداع با خانواده‌ی خود در جایگاه ابدی خود قرار می‌گیرند، خانواده‌ها با چشمانی گریان در فاصله‌ای دور با حسرت دیدن روی عزیزان خود برای آخرین بار، از بلوک ۶۵ به سوی خانه‌های خود راهی می‌شوند، متاسفانه هنوز هم هستند کسانی که اعتقادی به وجود ویروس منحوس کرونا ندارند یا نمی‌خواهند این واقعیت‌ تلخ را بپذیرند، برخی از آن‌ها بر این عقیده‌اند که هیچ وقت کرونا نمی‌گیرند.