به گزارش اعتدال آذربایجان (اعتدال پرس) به نقل از سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس، در نشست اخیر این کمیسیون مواد ۱۱ تا ۱۵ طرح «تقویت نظام آموزش و پرورش» بررسی شد و نمایندگان با اجباری شدن پیش‌دبستانی از سن ۵ سالگی موافقت کردند. این مصوبه، نظام آموزشی ایران را از حالت فعلی «۳ سال ابتدایی اول، ۳ سال ابتدایی دوم و ۶ سال متوسطه» به الگوی جدید «۱ سال پیش‌دبستانی، ۵ سال ابتدایی، ۳ سال متوسطه اول و ۳ سال متوسطه دوم» تغییر خواهد داد.

این تصمیم، با هدف هماهنگی بیشتر با استانداردهای جهانی آموزش و تقویت مهارت‌های پایه کودکان از سنین پایین‌تر اتخاذ شده است. به گفته اعضای کمیسیون آموزش، حضور کودکان در مراکز پیش‌دبستانی می‌تواند به رشد اجتماعی، زبانی و شناختی آنان کمک کند و مسیر ورود به مدرسه ابتدایی را هموارتر سازد.

با این حال، کارشناسان حوزه آموزش و پرورش بر این باورند که اجرای چنین مصوبه‌ای نیازمند توجه جدی به زیرساخت‌های آموزشی است. هم‌اکنون بسیاری از مناطق محروم و روستایی از پوشش کافی مدارس پیش‌دبستانی برخوردار نیستند و الزام به حضور اجباری، بدون تأمین امکانات، می‌تواند فشار مضاعفی بر خانواده‌ها و سیستم آموزشی کشور وارد کند.

علاوه بر این، تأمین بودجه آموزش و پرورش و نیروی انسانی متخصص از دیگر چالش‌های جدی این طرح محسوب می‌شود. اگر دولت نتواند هزینه‌های لازم برای توسعه مراکز پیش‌دبستانی و آموزش معلمان را فراهم کند، عدالت آموزشی به خطر خواهد افتاد و کودکان مناطق کم‌برخوردار عملاً از این حق محروم خواهند شد.

اعتدال پرس بر اساس بررسی‌های میدانی و شواهد موجود افزود؛ اجرای مصوبه اجباری شدن پیش‌دبستانی از ۵ سالگی هرچند می‌تواند در بلندمدت به بهبود کیفیت آموزش پایه منجر شود، اما بدون تأمین زیرساخت‌های لازم با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد.

نخست آنکه، بر طبق مشاهدات میدانی در مناطق روستایی و محروم، بسیاری از خانواده‌ها حتی در حال حاضر به دلیل کمبود مراکز آموزشی و هزینه‌های بالای شهریه، امکان ثبت‌نام فرزندان خود در دوره‌های اختیاری پیش‌دبستانی را ندارند. بنابراین، تبدیل این دوره به آموزش اجباری، بدون پیش‌بینی منابع مالی پایدار، می‌تواند به گسترش شکاف آموزشی میان مناطق برخوردار و کم‌برخوردار بینجامد.

دوم اینکه، ارزیابی کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت نشان می‌دهد کمبود نیروی انسانی متخصص در بخش پیش‌دبستانی یکی از چالش‌های کلیدی است. معلمان این مقطع نیازمند آموزش‌های ویژه روان‌شناسی رشد، مهارت‌های کودک‌محور و مدیریت کلاس‌های پیش‌دبستانی هستند؛ در حالی که در حال حاضر چنین ظرفیت‌سازی آموزشی به صورت محدود در کشور وجود دارد.

همچنین با استناد به گزارش‌های رسمی سازمان آموزش و پرورش، بودجه تخصیص‌یافته به توسعه فضاهای آموزشی در سال‌های اخیر متناسب با نیاز واقعی نبوده است. در نتیجه، هرگونه تغییر ساختاری بدون همراهی منابع مالی مشخص، تنها در سطح مصوبه باقی خواهد ماند و در عمل به اجرا نخواهد رسید.

در نهایت، تحلیل روندهای جهانی در حوزه آموزش نشان می‌دهد که کشورهایی که موفق به کاهش سن ورود به آموزش رسمی شده‌اند، پیش از هر چیز زیرساخت‌های حمایتی مانند آموزش رایگان، شبکه گسترده مراکز پیش‌دبستانی و خدمات روان‌شناختی به خانواده‌ها را فراهم کرده‌اند. از این رو، نتیجه‌گیری می‌شود که موفقیت طرح «۳-۳-۵-۱» در ایران نیز به میزان سرمایه‌گذاری دولت در این حوزه و اراده جدی برای تحقق عدالت آموزشی بستگی خواهد داشت.