تور خبری بازدید از آسایشگاه(جذام خانه) بابا باغی با هدف انعکاس زوایای کم پیدای جامعه و جلب مشارکت مسئولین و خیرین استان در معضلات اجتماعی، صبح امروز جمعه با حضور جمعی از مسئولین شهری و استان و فعالان رسانه ای استان برگزار شد.

این برنامه که به پیشنهاد پایگاه خبری تحلیلی اعتدال پرس(اعتدال آذربایجان) و با مشارکت صداوسیمای استان، گروه مطبوعاتی جهان و نیز پایگاه خبری آسا نیوز و همکاری صمیمانه تعدادی دیگر از اهالی رسانه و فعالان اجتماعی تبریز برگزار شد، تنی چند از مسئولین شهری از جمله دکتر بابایی و حاجی زاده اعضای محتر شورای شهر تبریز و مدیر امور اجتماعی و سلامت شهرداری تبریز و همچنین لطیفی مدیرکل صداوسیمای استان و گروه کوهنوردی آذرخش نیز حضور یافته و از نزدیک به بررسی وضعیت این مجموعه و مشکلات فراروی ساکنان آن پرداختند.

انعکاس زوایای پنهان و یا کم پیدای جامعه و ایجاد موج خبری و قرار دادن این مشکلات در کانون توجه مسئولین با هدف جلب حمایت های دولتی و مشارکت خیرین، از جمله وظایف بسیار مهم و اساسی خبرنگاران و فعالان رسانه ای می باشد که البته به نظر می رسد این مهم تا حدودی تحت الشعاع مشغله های روزمره خبرنگاران و نیز فعالیت های جزیره ای و غیر منسجم رسانه ها قرار می گیرد.

اینکه فعالان خبری بخواهند در یک حرکت خودجوش و هماهنگ، موضوعات اجتماعی خاص را به صورت موج خبری درآورند، رویداد صنفی بسیار پسندیده و ضروری است که البته بسیار کمتر شاهد آن هستیم.

چندی پیش و بدنبال انعکاس گلایه ای از سوی یکی از فعالان اجتماعی در خصوص لزوم توجه بیشتر به مشکلات آسایشگاه بابا باغی یادگار بسیار ارزشمند دکتر مبین فقید که همین اواخر فوت نمودند، جعی از دوستان رسانه ای پیشنهاد برگزاری تور خبری جهت انعکاس شرایط جاری و نیازمندیهای ساکنان محکوم به عزلت نشینی این مجموعه دادند که بعد از پیگیری های مختلف، نهایتا این اتفاق میمون محقق شد.

آسایشگاه بابا باغی تبریز

جذام خانه بابا باغی تبریز محل زندگی افراد مبتلا به بیماری جذام از سراسر ایران است و تقریبا کمتر کسی از افراد عادی جامعه از آنها خبر دارد.

افرادی در این دنیا هستند که بخاطر  نوع معلولیت خود مجبور هستند بصورت گروهی تشکیل اجتماعی را دهند  که هم برای خود و هم برای بقیه افراد اجتماع مضر نباشند تا در آرامشی نسبی بتوانند  به زندگی ملال آور خود ادامه دهند.

 آنها در اجتماع خود ساخته (یا که محکوم شده خود) متولد، زندگی، رشد و ازدواج می کنند و در نهایت می میرند.

گفتنی است فروغ فرخزاد در سال ۱۳۴۱ فیلمی مستند با نام ” خانه سیاه است” مربوط به زندگی جذامیان را در آسایشگاه بابا باغی تبریز فیلمبرداری و به اکران در آورده بود.

در زیر بخشی از گزارش تهیه شده توسط همکار عزیزمان محمدپور در این خصوص، آورده شده است:

هنوز هم از شنیدن نامش ترس را با تمام وجود حس می‌کنند؛ حتی خانواده‌ها به محض مبتلاشدن یکی از اعضا، او را طرد می‌کنند، چه رسد به جامعه! زمانی به خاطر هراس و نبود درمان مناسب، به اجبار جایی خارج از شهر در انزوا زندگی می‌کردند. امروز اما آنها را در جامعه و در بین مردم عادی نگه می‌دارند؛ گرچه هنوز هم همان هراس و ناآگاهی در مواجهه با آنها به چشم می‌خورد.

خودم هم همین هراس را تجربه کرده‌ام؛ زمانی که یکی از خبرنگاران در فضای مجازی پیشنهاد بازدید از آسایشگاه باباغی تبریز را ارائه نمود ترس و دلهره تمام وجودم را گرفت و این ترس و دلهره ناخوداگاه مرا عقب می راند اما بالاخره توانستم درون قلبیم را راضی کنم تا همراه با خبرنگاران و بعضی از مسئولین به تور خبری بازدید از این آسایشگاه شرکت نمایم وقتی هم به برخی از دوستانم گفتم که قصد دارم به دیدار جزامیان باباغی تبریز برم ، از روی دلسوزی و نگرانی توصیه می‌کردند که مواظب باش!

بیماری‌ جزام آنچنان که می‌گویند و شنیده‌ایم وحشتناک نیست و قطعاً درمان آن از برخی از بیماری‌هایی که امروز گریبان‌گیر جامعه است راحت‌تر است، ولی به خاطر تصورات ذهنی که به سال‌های دور مربوط می‌شود، مبتلایان به آن همچنان با مشکلات زیادی روبرو هستند و چه مشکلی بزرگتر از طردشدن از خانواده و جامعه! تعدادی از بیماران مبتلا به جذام با آن که اکنون کاملاً بهبود یافته‌اند، برای اینکه از سوی خانواده و اطرافیان طرد نشوند با نزدیک‌ترین افراد خانواده از جمله همسر و فرزندان در مورد بیماری خود صحبتی نمی‌کنند؛ زیرا بسیاری از آن‌ها تجربه خوبی از بیان این موضوع ندارند و گاه به خاطر نوع واکنش همسایگان مجبور شده‌اند تمام زندگی خود را در منطقه‌ای که سال‌ها در آن سکونت داشته‌اند، رها کنند و به شهرهای بزرگتر مهاجرت کنند تا در بین جمعیتی که آنان را نمی‌شناسد، گم شوند.

روز جمعه فرا رسید و عازم آسایشگاه باباغی که در ۱۵ کیلومتری شمالغرب تبریز و به مساحت ۷۵ هکتار واقع شده است و حدود ۶۰۰ نفر را در خود جای داده که از این تعداد ۲۰۰ نفر بیمار که ۳۰ نفر از آنها در بیمارستان آسایشگاه بستری و در حال مداوا می باشند بطوریکه از گفته ها پیداست این مکان بیش از هفتاد سال است که در محاصره‌ی کوه‌های “دند”، “بهلول”و “حلّی” در انتهای جاده‌ای آسفالته در سکوت و انزوا به‌سر می‌برد شدم

وارد که می‌شوی با درب ورودی و تابلو دانشگاه علوم پزشکی تبریز ، آسایشگاه باباغی تبریز روبروی می گردی همراه با سرسبزی فضا و درختان کهنسال اقاقیا و آواز پرندگان و صدای خش خش برگ های پائیزی درختان که چشم و گوش را مینوازند و در گوشه ای دیگر با چرای گوسفندان و همزیستی حیوانات اهلی و خانگی فضایی دلنشین به روح آدمی می بخشد. دراین موقعیت است که به ذهن می رسد با این‌همه سر‌سبزی و زیبایی، چگونه می‌توان خود را این چنین در انزوا و تنهایی محصور کرد؟

در خانه‌هایی با سقف شیروانی در فاصله‌هایی اندک از هم، پشت پرده‌های توریِ آویخته بر درهای ورودی، زنان و مردانی پناه گرفته‌‌اند که اعضای بدنشا‌ن تحلیل رفته. آنها شاید لبی برای ابراز دوست داشتن و بوسیدن نداشته باشند، اما عشق به حیات، در پسِ نگاه بی‌اعتمادشان موج می‌زند.

فضای آسایشگاه «بابا باغی»  با خیابان های اصلی و فرعی که پیشتر به جاده های خاکی و پر از چاله و دست انداز تبدیل شده به چندین قسمت مسکونی، اداری، آمفی تئاتر، مسجد و مدرسه و بخش‌هایی برای بستری بیماران تقسیم شده است.

حاشیه نگاری اعتدال پرس(اعتدال آذربایجان) از تور خبری بابا باغی:

• علی رغم، پاسکاری های متعدد بین مسئولین بیمارستان بابا باغی و علوم پزشکی تبریز برای اخد مجوز بازدید و بخصوص تهیه عکس و فیلم، نهایتا با سماجت خاص خبرنگاری این مجوز اخذ شد!
•  حضور صمیمانه دوستان عکاس و خبرنگار و همچنین مسئولین عزیز، برگزاری بسیار خوب و آبرومند این برنامه را رقم زد ولی جای خالی برخی رسانه ها و بخصوص مسئولین علوم پزشکی و مدیرانی که بدقولی کردند و نیامدند، بد جور به چشم می زد .
• امکانات و خدمات بسیار ارزنده ای در این مجموعه ارائه می شود که جای تشکر و قدردانی داشت. البته برخی نارسایی ها و اعتراضات نیز وجود داشت که به نظر می رسد با مدیریت قوی و مشارکتی می توان آنها را نیز رفع کرد.
• در برخی موارد اظهارات بیماران ساکن این مجموعه با توضیحات مدیریت بیمارستان تناقضاتی داشت که متاسفانه به علت عدم حضور مسئولین دانشگاه علوم پزشکی، این سوالات همچنان مبهم باقی ماند.
• قطع جیره غذایی یکی از ساکنان به علت شکایت وی از اخراج از کار و مطالبه حق بیمه خود از مسئولین آسایشگاه، مورد بسیار عجیب و تاسف انگیزی بود که مسئولین حاضر توجیه قانونی و قانع کننده ای در این خصوص نداشتند.
• حقوق ماهیانه صد هزار تومان برخی کادر بیمارستان که از ساکنان بومی همین آسایشگاه بودند، نیز اتفاق بسیار  عجیب دیگری بود که بازهم به علت نبود مسئولان استانی مربوطه بدون جواب و مبهم باقی ماند.
•  اعضای محترم شورای شهر حاضر در برنامه با مشاهده وضعیت بسیار نامطلوب معابر و خیابان های این مجموعه، برای تصویب بودجه اختصاصی مناسب در بودجه سال آینده برای این امر قول دادند که بسیار ارزنده و قابل تقدیر می باشد.