یادداشت اختصاصی اعتدال آذربایجان(اعتدال پرس) – به قلم سردبیر :

پس از مدتها انتظار و فرآیند پر پیچ و خم، ایرج شهین باهر مهندس ارشد ۴۸ ساله که از مدیران شهری آشنا به فنون و قوانین مدیریت شهری است از هفته پیش سکان هدایت شهرداری تبریز را رسما بر عهده گرفت.

شهر تبریز با یدک کشیدن عنوان پنجمین کلانشهر ایران و سوابقی چون اولین بلدیه تاسیس یافته در ایران و مرکزیت سیاسی اقتصادی شمالغرب کشور در سده اخیر، با چالش های اساسی و متعددی دست به گریبان است که حتی برغم شروع بکار سیستم جدید مدیریت شهری به محوریت شوراها طی نزدیک به ۲۰ سال گذشته، لاینحل مانده و شدیدتر نیز شده است. طوریکه حتی فلسفه وجودی شوراها و سیستم فعلی حاکم بر مدیریت شهری را به چالش کشیده است.

بدون اغراق باید گفت، ترکیب شورای پنجم تبریز، متخصص ترین و مجرب ترین ترکیب ادوار گذشته می باشد که حتی در مقایسه با دیگر کلانشهرها از وزانت بالایی برخوردار است. از طرف دیگر شهین باهر را می توان فنی ترین شهردار منتخب ادوار اخیر نامید که در کنار تخصص، از تجربه مرتبط خوبی در مدیرت شهری نیز برخوردار است.

با این تفاصیل، شاید دیگر هیچ بهانه ای برای تحقق انتظارات درازمدت شهروندان تبریزی در حل چالش های اساسی این شهر و تحول آفرینی مشهود در مدیریت شهری باقی نماند.

در این میان، کش و قوس های فراوان در انتخاب شهردار جدید، موجب مضاعف شدن حساسیت ها و خاص بودن قضاوتها در خصوص عملکرد چهارسال آتی شهرداری تبریز و همچنین شورای شهر خصوصا اعضای مدافع شهردار منتخب، خواهد بود.

چالش های اساسی پیش روی آقای شهردار در بلدیه تبریز :

تبریز ۲۰۱۸ 

رویداد بسیار بزرگ و مهم تبریز ۲۰۱۸ اولین چالش اساسی پیش روی شهردار جدید می باشد که با توجه به از دست رفتن فرصتهای طلایی خصوصا طی چند ماه گذشته که فصل تغییرات در ارکان مختلف ستادهای کشوری و استانی تبریز ۲۰۱۸ بود، بیم آن می رود در صورت عدم جبران مافات و اتخاذ رویکرد جهادی و نو در مدیریت این رویداد بزرگ بین المللی که بخش اصلی آن بنام شهرداری است، شاهد فرصت سوزی و حتی لطمه به اعتبار بین المللی تبریز گشته و موجب خسران تاریخی و حسرتی ماندگار در اذهان مردم باشد.

اصلاح اداری و تحول در ساختارهای شهرداری

روند ناکارآمد فعلی اداره شهرداری تبریز که توام با هزینه های جاری فزاینده فراوان و نارضایتی نسبی شهروندان است، ایجاب می کند نسبت به تحول اداری و چابک سازی سیستم شهرداری تبریز اقدام عاجل به عمل آید.

عدم رویکرد علمی و غفلت از نوسازی ساختارها و اصلاح سیستم کاری شهرداری طی ادوار گذشته موجب شده است این نهاد عملا از یک سیستم خدمت رسان چابک به یک بنگاه اداری فربه و پرهزینه تبدیل شود.

در این راستا، اجرای قانون نوسازی تشکیلاتی ابلاغ شده و اصلاح حوزه های ساختاری، روندی و مدیریتی جهت چابک سازی نهاد شهرداری تبریز، یک ضرورت مهم و فوری برای تزریق کارآمدی و اثربخشی به سیستم شهرداری و نیل به ماموریت های ترسیم شده و رضایت مندی شهروندان است.

شفافیت سازی با حذف روندهای فسادآور و امضاهای طلایی

واقعیت این است که اعتماد و همراهی مردم، مهمترین پشتوانه فعالیت شهرداری است و خدشه به این موضوع این نهاد را در نیل به اهداف خدماتی خود خصوصا تامین درآمدهای متکی به مردم دچار چالش جدی خواهد کرد. لیکن عملکرد سنوات گذشته شهرداری تبریز خصوصا طی دوره اخیر درخصوص برخی تخلفات مالی و زد و بندهای تعداد قابل توجهی از مدیران آن، موجب شکاف عمیق در اعتماد مردم به نهاد شهرداری تبریز و نیز شورا شد که شاید ترمیم آن سالها مجاهدت خالصانه نیاز داشته باشد.

مواردی چون امضاهای طلایی، روندهای غیرشفاف و فسادآور و ضعف سیستم های نظارتی شهرداری موجب شده زمینه های تخلف و سوء استفاده در سیستم شهرداری همیشه وجود داشته و نگرانی جدی و همیشگی افکارعمومی را به این نهاد متعلق به مردم و بیت المال به همراه داشته باشد که برای رفع این نگرانی و تحکیم پایه های اعتمادآفرین بین مردم و شهرداری ضرورت دارد شهردار تبریز که با شعار پاکدستی شروع بکار کرده است تدابیر مدیریتی ویژه و موثری اتخاذ کند چراکه ادامه چنین روندی بحران های تبعی مضاعف و غیرقابل جبرانی به همراه خواهد داشت.

درآمدهای پایدار و سالم

بحران درآمد خصوصا ناپایدار بودن بخش زیادی از منابع درآمدی شهرداری و غیرموجه بودن بخش دیگری از این درآمدها از جمله تراکم فروشی و تغییر کاربری های فضای سبز، از چالش های بسیار مهم شهرداری تبریز در کنار دیگر شهرداری ها است که سالهاست به معضلی جدی در مدیریت این نهاد تبدیل شده و تابحال علی رغم برخی شعار و ادعاها، راه حل های مناسب برای آن خلق نشده است.

تعریف منابع درآمدی جدید، پایدار و سالم، جزو هنرهای مدیریتی اصلی شهردار جدید کلانشهر تبریز می تواند باشد که باید به انتظار آن بود و دید تجارب و تخصص آقای شهردار تا چه حد در این خصوص کارساز می افتد.

یکپارچه سازی مدیریت شهری و اعمال مدیریت جامع در شهر 

نبود مدیریت جامع شهری و گسستگی و ناهماهنگی در بخشهای مختلف مدیریت خدمات در شهر که موجب اخلال و کندی روند خدمات رسانی به شهروندان، اصطکاک بین بخشی و حتی تحمیل هزینه های مضاعف متقابل می شود، سالهاست که دغدغه شهرداران منتخب از جمله در کلانشهر تبریز( که نمود این ناهماهنگی در آن بیشتر مشهود است)، بوده ولی تا بحال هیچ شهرداری نتوانسته اعمال مدیریت و تدبیر لازم در این راستا داشته باشند که به نظر می رسد با توجه به پتانسیلهای فراهم موجود خصوصا همدلی فعلی بین مدیریت ارشد استان و نهاد شورا و شهرداری، می توان چشم انتظار تحقق این ضرورت در دوره مدیریت شهین باهر شد.

معضلات شهری بزرگ همچون: تراکم فروشی، ترافیک شهری، آلودگی هوا و…

کلانشهر تبریز سالهاست معضلات جدی لاینحل و متعددی را به سختی و تلخی تحمل می کند و شهروندان با آغاز هر دوره جدید مدیریت شهری بی صبرانه منتظر تدبیر ویژه برای این مشکلات بزرگ هستند.

ترافیک شهری فلج کننده، آلودگی هوای غیر قابل تحمل، حدود ۵ هزار و ۵۰۰ هکتار بافت فرسوده و حاشیه‌ای تبریز، سیل های مخرب فصلی، تراکم فروشی های مسئله دار و اولویت های مهمی چون تکمیل خطوط مترو، هویت سازی اسلامی و ایرانی در معماری شهر و اعمال مدیریت چندبعدی بجای مدیریت کالبدی(توجه خاص به نیازهای فرهنگی و اجتماعی) در شهر جزو مشکلات و مطالبات بسیار مهم و مهجور شهروندان تبریزی است که سالهاست مورد غفلت مدیریت شهری قرار داشته است و شهردار جدید در این حوزه های چالشی قطعا آزمون بزرگی پیش روی مردم خواهد داشت.

• بابک محمدزاده علمداری/ کارشناس ارشد مدیریت – سردبیر اعتدال پرس