یادداشت ویژه از: بابک محمدزاده علمداری - روزنامه نگار و دانش آموخته دکتری مدیریت توسعه

انتخاب شهردار و چالشهای پیش روی شورای شهر جدید/ آزمون بزرگ، فراروی مدیریت شهری جدید تبریز

شورای جدید، رسالتی به سنگینی تعهدات بر زمین مانده ۵ دوره گذشته شوراها در حل چالش های اساسی این شهر و تحول آفرینی مشهود در مدیریت شهری و بازگشت اعتماد عمومی به نهاد شوراها بر دوش دارد

image_pdfimage_print

  از : بابک محمدزاده علمداری/ روزنامه نگار و دانش آموخته دکتری مدیریت توسعه

تبریز به رغم یدک کشیدن عنوان پنجمین کلانشهر ایران و سوابقی چون اولین بلدیه در ایران و مرکزیت سیاسی اقتصادی شمالغرب کشور و پیشتازی در تحولات ملی در سده اخیر، لیکن با چالش های اساسی و متعددی دست به گریبان است که حتی علی رغم شروع بکار سیستم جدید مدیریت شهری به محوریت شوراها طی دو دهه گذشته، همچنان لاینحل مانده و حتی بعضا شدیدتر نیز شده است طوریکه حتی فلسفه وجودی شوراها را به چالش کشیده و این امر از دلایل مهم کاهش مشارکت مردم در انتخابات ششمین دوره شوراها ارزیابی شده است .

با این تفاصیل، شورای منتخب جدید کلانشهر تبریز، رسالتی به سنگینی تعهدات بر زمین مانده ۵ دوره گذشته شوراها در حل چالش های اساسی این شهر و تحول آفرینی مشهود در مدیریت شهری و بازگشت اعتماد عمومی به نهاد شوراها بر دوش دارد و اگر شورای ششم نیز در تراز پنج دوره گذشته و غرق در روزمرگی و تقسیم غنائم باشد، شاید دوره دیگر مشارکتی حتی نصف همین اندک رای دهندگان دور حاضر هم پای صندوق نیایند.

از این رو، و در یک برنامه ریزی منسجم و سیاست گذاری دقیق، لازم است شورای منتخب جدید نسبت به بازتعریف و تعیین مدل حکمرانی جدید شهری مطابق انتظارات و اختصاصات کلانشهر کهن ریشه تبریز و تعیین دقیق مشخصات و شاخص های آن همراه با ترسیم چشم انداز بلندمدت برای شهر، اقدام عالمانه و جدی نماید.

از طرف دیگر، باتوجه به اینکه “عدالتخواهی، مطالبه گری و انقلابی بودن” برند اصلی و غالب شورای منتخب می باشد، از این رو، آزمون بسیار سختی پیش روی این منتخبان برای نشان دادن کارآمدی گفتمان انقلابی گری و عدالتخواهی که سالها به اتهام “شعاری و ناکارآمد بودن”، کنار زده می شد، در پیش خواهد بود.

Telegram: Contact @yasin_bejani_ir

در این راستا و باتوجه به اینکه، انتخاب شهردار جدید، اولین اقدام جدی و حیاتی شورا است لذا منتخبان “عدالتخواه و انقلابی” شورای تبریز چالش سختی را در این گام اول که تعیین کننده چشم انداز و مسیر حرکت چهار سال آتی آنان خواهد بود، دارند.
برای برون رفت سرافرازانه از این چالش آغازین و کلید زدن آینده ای موفق و امیدبخش، جایگزینی رویکرد “برنامه محوری مسئله گرا” بجای “اسم محوری” و خارج شدن از کلیشه های تحمیلی و معمول فرآیند انتخاب شهردار، نکته ای کلیدی و راهگشا می باشد. بر این اساس در ابتدا باید دید، چالش های مهم و مسئله های اساسی کلانشهر تبریز چیست.

 🔻چالش های اساسی پیش روی مدیریت شهری جدید در بلدیه تبریز :

🔸اصلاح اداری و تحول در ساختارهای شهرداری
روند فعلی اداره امور در تشکیلات شهرداری تبریز، کاملا ناکارآمد است و این امر، در کنار تحمیل هزینه های جاری بالا و گرانتر شدن اداره شهر و شهرداری، نارضایتی نسبی شهروندان را هم در پی دارد.
چارچوب های تشکیلاتی و نظامات اداری، اصلی ترین ابزار پیاده سازی سیاست ها و اهداف سازمانی هستند و بدون اصلاح و تقویت این نظامات و ساختارها، حتی بهترین تصمیمات و هزینه کرد بیشتر، باز محکوم به ناکامی خواهد بود. بر این اساس، غفلت از اصلاحات ساختاری و رویکردی و عدم بازنگری در سیستم های کاری شهرداری طی ادوار گذشته موجب شده است این نهاد عملا از یک سیستم خدمت رسان چابک به یک بنگاه اداری فربه و پرهزینه تبدیل شود.

راهکار پیشنهادی : این وضعیت نامطلوب فزاینده، ایجاب می کند نسبت به تحول اداری و چابک سازی سازمانی شهرداری تبریز اقدام عاجل به عمل آید. اجرای قانون ابلاغی چندسال پیش نوسازی تشکیلات شهرداری – به عنوان یک تکلیف قانونی و اثربخش- و در کنار آن، تغییرات ساختاری جدید و بازنگری در رویکردهای اداری و مدیریتی و روندی از قبیل جایگزینی بوروکراسی حرفه ای بجای بوروکراسی ماشینی و وظیفه گرا، یکپارچه سازی سیستم مدیریت منابع انسانی، استفاده از تکنیک های مدیریتی نوین همچون مدل های جدید ارزیابی عملکرد، افزایش شمار خدمات غیرحضوری (دولت الکترونیک) در شهرداری و… از راهکارهای اساسی و ضروری برای تزریق کارآمدی و اثربخشی به سیستم شهرداری در جهت نیل به ماموریت های ترسیم شده و رضایت مندی شهروندان می باشند. بر این اساس، تعهد به تحول در سیستم اداری و مدیریتی شهرداری تبریز، باید از برنامه های اصلی شهردار پیشنهادی باشد.

🔸شفافیت سازی با حذف روندهای فسادآور و امضاهای طلایی
واقعیت این است که سرمایه اجتماعی که همان اعتماد و همراهی مردم است، مهمترین پشتوانه فعالیت شهرداری است و خدشه به این موضوع این نهاد را در نیل به اهداف خدماتی و عمرانی خود دچار چالش جدی خواهد کرد. عملکرد سنوات گذشته شهرداری تبریز خصوصا طی چند دوره اخیر در بروز برخی تخلفات مالی و زد و بندهای غیرقانونی تعداد قابل توجهی از مدیران این نهاد و نیز شوراهای سابق، موجب شکاف عمیق در اعتماد مردم به نهاد شهرداری تبریز و نیز شورا شده است که شاید ترمیم آن سالها مجاهدت خالصانه نیاز داشته باشد.
مواردی چون امضاهای طلایی، روندهای غیرشفاف و فسادآور اداری، افتادن شورها در ورطه سهم خواهی و ضعف سیستم های نظارتی و مدیریتی شهرداری موجب شده زمینه های تخلف و سوء استفاده در شهرداری تبریز، همیشه مهیا بوده و موجب نگرانی جدی و همیشگی افکارعمومی به این نهاد متعلق به مردم و بیت المال گردد.

راهکار پیشنهادی: برای رفع این نگرانی و تحکیم پایه های اعتمادآفرین بین مردم و شهرداری، ضرورت دارد شورای اسلامی جدید شهر تبریز که با شعار عدالتخواهی و پاکدستی روی کار آمده، تدابیر ویژه و رویکردهای مدیریتی سیستماتیک موثری همچون مکانیسم های نظارتی جدید و فراسازمانی و مدل های موثرتر کنترل عملکرد و راه اندازی سامانه شفافیت و انظباط مالی و… اتخاذ کند و در پایان دوره چهار ساله خود، یک سیستم سالم و پاسخگو و شفاف از مجموعه شهرداری در معرض قضاوت عموم قرار دهد. در این راستا، مطالبه برنامه اجرایی مشخص و اثربخش برای ایجاد شفاف، سالم سازی و اعتمادافزایی در سیستم شهرداری، باید از رویکردهای اصلی شورای ششم و شهردار پیشنهادی کلانشهر تبریز باشد.

🔸درآمدهای پایدار و موجه
بحران درآمد، خصوصا ناپایدار بودن بخش زیادی از منابع درآمدی شهرداری و غیرموجه بودن بخش مهمی از درآمدهای معمول شهرداری تبریز از جمله تراکم فروشی و تغییر کاربری های فضای سبز که زخم های بزرگ و متعددی بر پیکره شهر و زیست شهری امن و سالم وارد کرده است، از چالش های بسیار مهم شهرداری تبریز همچون دیگر شهرداری ها است که سالهاست به معضلی جدی در مدیریت این نهاد تبدیل شده و تابحال علی رغم برخی شعار و ادعاها، راه حل های مناسب برای آن خلق نشده است.

راهکار پیشنهادی: تعریف منابع درآمدی جدید، پایدار و سالم، همچون تعریف پروژه های سرمایه گذاری متنوع و درآمدزا جزو هنرهای مدیریتی اصلی شهردار جدید کلانشهر تبریز می تواند باشد که شورای جدید باید به مطالبه گری جدی آن بپردازد و رای اعتماد خود را منوط به ارائه برنامه مشخص و اطمینان بخش در این خصوص کند. 

🔻معضلات شهری بزرگ
کلانشهر تبریز سالهاست معضلات شهری جدی و لاینحل متعددی را به سختی و تلخی تحمل می کند و شهروندان با آغاز هر دوره جدید مدیریت شهری بی صبرانه منتظر تدبیر ویژه برای این مشکلات بزرگ هستند ولی در پایان هر دوره، جز مشتی وعده و شعار و اقدامات کلیشه ای ناقص، چیزی عاید شهروندان نمی شود. برخی از مهمترین معضلات عبارتند از :

🔸حاشیه نشینی و بافت های فرسوده
معضل حاشیه نشینی در تبریز و پدیدار شدن چالش اجتماعی-سیاسی “غلبه حاشیه بر متن” در این شهر، تبریز را به شهری در معرض تهدیدات مختلف اجتماعی و فرهنگی کرده است. در کنار آن، تبریز با حدود ۵ هزار و ۵۰۰ هکتار بافت فرسوده که غالبا نیز جزو مناطق حاشیه نشین شهر است، بیشترین بافت فرسوده در کشور را بعد از تهران دارد و باتوجه به اینکه تبریز زلزله خیزترین شهر ایران است لذا تدبیری کارگشا و عدالت گسترانه و اقدام انقلابی و جهادی در رفع این معضل بزرگ، جزو اولویت های اصلی شورا و مدیریت شهری جدید باید قرار گیرد.

🔸ترافیک شهری، آلودگی هوا و …..
ترافیک شهری گسترده و فلج کننده، آلودگی هوای دائمی و نفس گیر، سیل های مخرب فصلی، سیاست گذاری های غلط و هزینه-فرصت های غیرموجه در اجرای خطوط مترو، اعمال مدیریت چندبعدی بجای مدیریت تک بعدی کالبدی(عمرانی) و لزوم توجه ویژه به نیازهای جامع فرهنگی و اجتماعی در کلانشهر تبریز، از دیگر مشکلات و مطالبات بسیار مهم و مهجور شهروندان تبریزی است که سالهاست مورد غفلت مدیریت شهری و خصوصا نمایندگان پارلمان شهری در این کهن شهر رنجور قرار گرفته است و از این روست که می گوییم، شورای شهر جدید و شهردار منتخب تبریز، چالش های اساسی و آزمون بزرگی پیش روی مردم و آرمان هایشان خواهد داشت و این سرانجام خوب نخواهد داشت مگر با تامل و تدبیر جدی و عالمانه از همان گام نخست انتخاب شهردار تا عمل به تک تک وظایف مهم و جاری شان.

✍️ بابک محمدزاده علمداری/ دانش آموخته دکتری مدیریت توسعه – سردبیر اعتدال پرس

 

انتهای خبر