به گزارش اعتدال پرس، در عهد صفوی و با رونق گرفتن اقصاد و بازرگانی ایران و تسلط امنیت بر بلاد و جاده ها و همچنین غلبه ایران بر عثمانی در سرزمین های قفقاز و ماورائ قفقاز ما شاهد رونق بسیار زیاد فعالیت تجاری در این حوزه جغرافیایی هستیم و توجه خاصی بر صنعت و تجارت در این منطقه از سوی دولت مرکزی شده است.

نشانه های این ادعا احداث کاروانسرای خواجه نظر، و پل ضیا الملک در جلفا می باشد. و در دوره قاجار هم جلفا به عنوان نقطه ثقل تدارکاتی نیروهای ایرانی حاضر در جبهه مقابله با اشغالگران روس عمل کرده است. همچنین پادشاهان قاجار برای سفر به اروپا از این مسیر عبور می کرده اند.قدمت صد ساله گمرک جلفا حداقل تاریخ رسمی و متقنی است که نقش تاریخی این شهر را در ارتباطات بین المللی روایت می کند.

عوامل توپوگرافیک و ناهمواریهای زمین ، وضعیت خاص ژئوپلتیک فلات ایران به طور اعم و منطقه آذربایجان و جلفا به صورت اخص ایجاب می کرده است که تحت تاثیر دگرگونی های نظام بین المللی باشد. در تاریخ معاصر شهر جلفا در جریان جنگ جهانی دوم و به جهت نزدیکی به جبهه جنگ آلمان نازی و شوروی سابق مورد توجه خاص قرار گرفت و راه آهن برقی جلفا به تبریز( و پل آهنی با مختصات فنی خاص و منحصر به فردش) و اتصال آن به شبکه ریلی ایران حاصل این عصر خاص از تاریخ ایران است.و موثرترین جبهه تدارکاتی قوای روس در مقابل آلمان ها بود.

اما بعد از اتصال شبکه ریلی ایران به روسیه و اروپا این مسیر به عنوان مهم ترین مسیر جایگزین ارتباطی ایران به اروپا و حتی شبه قاره هند – اروپا مورد عنایت خاص بازرگانان، تجار و اهل صنعت شرق و غرب بخصوص در دوره پهلوی بوده است. این امر با شروع جریان جنگ تحمیلی و ناامنی مسیر دریایی ایران برای صادرات و یا واردات کالا و خدمات اهمیت استراتژیک یافت. و کمرگ جلفا رکورد دار بیشترین فعالیت گمرکی در این دوره می باشد.بعد از جنگ هم تا زمان مخاصمات قره باغ و مسدود شدن جاده ریلی همچنان ما شاهد فعالیت موثر گمرک جلفا به عنوان یکی از گمرکات راهبردی ایران هستیم.

تاکنون مسیر توسعه مناطق آزاد جهان با گسترش فعالیت های صنعتی شروع شده و با رشد این بخش و نیازمندی به ارتباطات گسترده و بازاریابی جهانی به توسعه بخش تجارت و آنگاه ترانزیت و خدمات ختم می شود.

در منطقه آزاد ارس با برنامه های جامع که در بخش صنعت و با محوریت صنعت صادراتگرا و رقابت پذیر در بازار های جهانی انجام گرفته مطمئنا در آینده نزدیک با نیاز راهبردی به بخش ترانزیتی توسعه یافته روبرو خواهیم شد. این نیاز با عملیاتی سازی سایت تخصصی ترانزیت و توسعه سایر بخش های بالادستی و پایین دستی همان چیزی است که ارس را قادر خواهد ساخت خود را به عنوان مرکز و هاب ترانزیتی معرفی کند.

به روایت آمار رسمی کشور هم از سال ۱۳۸۴ بالاترین سطح رشد در میان شاخص های اقتصادی منطقه آزاد ارس متعلق به بخش ترانزیت با تاکید بر ترانزیت بین المللی است. در حقیقت با استقرار و قدرت گیری منطقه آزاد ارس و جریان ها و پویش های جدید در نقشه اقتصاد سیاسی جهان می توان عنوان کرد که منطقه آزاد ارس با سایت تخصصی ترانزیت خود، شبکه پیچیده و گسترده شبکه ریلی در داخل منطقه و فاز های صنعتی آن، انبار ها و دپو های چند منظوره کالا، توسعه ارتباطات هوایی(با فرودگاه ارس)، ریلی و زمینی، امکانات ارتباطات الکترونیک جهانی تبدیل به هاب تزانزیت کالا و خدمات بین محیط های اقتصادی فلات ایران، فلات اناتولی، قفقاز و ماوراء قفقاز، شرق اروپا، روسیه، شبه قاره، و چین خواهد شد.

ناگفته مبرهن است آنچه ممکن است بقول فلاسفه احتیاج به علت تامه دارد تا به واقعیت جاری در زمان تبدیل شود و علت تامه همه این ممکنات عقلی و ضروری که گفته شد اراده ما در تعیین قدرتمند خواسته های خود و اقناع جامعه جهانی به قدرت سازنده ایران است.