نوروز سرآغاز بهار است و جهان در تب و تاب تولدی دوباره. نوروز موسم ارج نهادن به شکوه شکفتن و پیامآور تحول و تازگی است.ایام بهجتآور نوروز فرا رسیده و دم مسیحایی نسیم نوروزی به خاکمرده، روحی تازه دمیده و فرش زمردین در پهنای زمین گسترانده است. نوروز آذربایجان شرقی مجموعهای از بهاریترین رنگها و […]
نوروز سرآغاز بهار است و جهان در تب و تاب تولدی دوباره. نوروز موسم ارج نهادن به شکوه شکفتن و پیامآور تحول و تازگی است.ایام بهجتآور نوروز فرا رسیده و دم مسیحایی نسیم نوروزی به خاکمرده، روحی تازه دمیده و فرش زمردین در پهنای زمین گسترانده است.
نوروز آذربایجان شرقی مجموعهای از بهاریترین رنگها و نواهاست که هر بینندهای را به شگفتی و تحسین وامیدارد و تابلوی زیبایی از مواهب بینظیر خدادادی در بهار طبیعت را در برابر دیدگان گردشگران به تصویر میکشد.
این دیار اما از فراز ِتمام قلهها به حرمت، و از نشیبِ تمام گودالها به قدرت، عبور کرده و امروز با چهرهای که هنوز از اصالتش خبر میدهد، به آیندهای مینگرد که با دستان و دلهای به هم پیوسته فرزندانش ساخته میشود.
هر نقطه از آذربایجان عزیز از رود خروشان ارس تا کوههای سر به فلک کشیده سهند، از جنگلهای سرسبز ارسباران تا سواحل دریاچه ارومیه و از قلعههای باستانی و مساجد تاریخی تا روستاها، پلها، بازارها و خانههای زیبا و قدیمی همه و همه یادگاران تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین است.
پایگاه خبری اعتدال پرس ضمن تبریک و شادباش این ایام فرخنده و خجسته، مقدم هموطنان و گردشگران عزیز نوروزی را به این خطه از ایران اسلامی گرامی داشته و آرزوی لحظاتی سرشار از شادکامی را برای آنان آرزو میکند.
ورزقان – قلعه تاریخی جوشین
اسکو – جزیره اسلامی
اسکو – روستای تاریخی کندوان
اهر – مقبره شیخ شهاب الدین اهری
بستان آباد – مجتمع آب گرم بستان آباد
تبریز – بنای تاریخی ارک علیشاه
تبریز – بازار سرپوشیده تبریز بزرگترین بازار سرپوشیده جهان
جلفا – کلیسای سنت استپانوس (کلیسا خرابه)
جلفا – روستای تاریخی اشتبین
جلفا – آرامگاه امامزاده سیدمحمدآقا نوجه مهر
شبستر – مقبره شیخ محمود شبستری
کلیبر – جنگل ارسباران
کلیبر – قلعه تاریخی بذ (قلعه بابک)
مرند – روستای توریستی زنوز
جلفا – آبشار آسیاب خرابه
آسیاب خرابه (به ترکی آذربایجانی: خارابا دییرمان) یکی از مکانهای دیدنی و گردشگری استان آذربایجان شرقی میباشد که در شهرستان جلفا و در چند کیلومتری مرز ایران با جمهوری آذربایجان واقع شده است.
این جاذبه گردشگری، در حدود ۲۷ کیلومتری هادیشهر و در نوار مرزی ایران و جمهوری آذربایجان در ۵ کیلومتری روستای مینجان آباد، در حاشیه رود ارس قرار گرفته است.
آسیابخرابه، آسیابی آبی بوده است که سالها پیش مورد استفاده مردم منطقه میگرفت ولی هماکنون به دلیل تخریب قسمتهای عمده آن کاربردی ندارد و به همین دلیل به «آسیابخرابه» شهرت یافته است. ارتفاع آسیاب ۱۰ متر و مساحت محوطه پایینی آن ۲۰۰ متر مربع است. برای رسیدن به این مکان دلانگیز باید از جاده مرند- جلفا به هادی شهر وارد شد و با عبور از یک جاده آسفالت در نوار مرزی ایران و جمهوری آذربایجان و گذشتن از یک جاده فرعی به درهای باصفا رسید که محل این آسیاب است.
آسیابخرابه شامل آبشارهای کوچک و بزرگ میباشد که از بالای کوه به سمت پایین آن سرازیر میشود. آب این آبشارها از چشمههای متعدد موجود در بالای آسیاب که از کوه کیامکی سرچشمه میگیرد، تامین میگردد. سطح دیوارههای آبشار از خزهها و سایر گیاهان آبزی پوشیده شده است به طوری که منظرهای زیبا به وجود آمده است. در اطراف چشمه ای که در آسیاب خرابه قرار دارد، درختان انجیر بسیار زیبایی روییده است که چشم اندازی دلپذیر به وجود آورده اند و در سمت راست دره آبشارهای فراوانی به وجود آمده است.
آبشار گل آخیر
ورزقان – آبشار گل آخور
آبشار گل آخور یکی از جاذبههای دیدنی استان آذربایجان شرقی است که در نزدیکی روستای گل آخور از توابع دهستان ارزیل بخش خاروانا شهرستان ورزقان قرار گرفته است. آب این آبشار از کوههای شمالی و مرتفع این روستا سرچشمه گرفته و پس از عبور از داخل روستا، به یک آبشار زیبا به ارتفاع حدود ۱۰ متر تبدیل میشود. ادامه آبشار پس از عبور از دره زیبا و سرسبزی از روستای ارزیل، به رود طرزم میپیوندد و رود بزرگی تشکیل داده و به سمت روستای حاجیلار و کبود گنبد سرازیر میشود.
واژه گل آخور (آخیر) در زبان ترکی آذربایجانی به معنای «تالاب جاری» میباشد.
ائل گولی (شاه گولی)
شاهگلی یا همان ائل گولی فعلی یکی از مهمترین گردشگاههای شهر تبریز است که در جنوب شرق آن و در ۷ کیلومتری مرکزشهر واقع شدهاست. این مکان در زمان آققویونلوها ایجاد شده و در دورهٔ صفویان گسترش یافتهاست.
با احداث هتل ۵ ستاره و بینالمللی شاهگلی، این گردشگاه جنبهٔ جهانی پیدا کردهاست. عمق دریاچهٔ شاهگلی ۱۲ متر بوده و در محوطهٔ آن قایقرانی انجام میشود. همچنین شهربازی (لوناپارک) و نیز مسافرخانههای متعددی در داخل این گردشگاه وجود دارد.
شاهگلی تا پیش از رویکارآمدن صفویان، بزرگترین منبع ذخیرهٔ آب جهت آبیاری باغهای مناطق شرقی تبریز تا دروازهٔ تهران و تپلیباغ بودهاست. در دوران حکومت صفویان، تمام شن و ماسه و نخالههای موجود در محوطهٔ داخلی دریاچهٔ فعلی خالی شده و دیوارهای سنگی به دور آن کشیده شد.
در دوران قاجار در پیرامون استخر شاهگلی خیابانهایی جهت عبور و مرور احداث گردید و در جوار این معابر، درختان درخت تبریزی، بید مجنون و گلهای اطلسی متعددی در چندین ردیف جهت تزئین گردشگاه و پاکی آب و هوا کاشته شد.
شاهگلی در دوران پهلوی به شهرداری تبریز واگذار شد تا به یک گردشگاه عمومی تبدیل شود. سید باقر کاضمی (مهذبالدوله) استاندار وقت آذربایجان شرقی، نخستین تعمیرات اساسی را در محوطهٔ این گردشگاه به انجام رسانید.
در مرکز استخر شاه گلی، عمارت کلاهفرهنگی هشت ضلعی وجود دارد که امروزه بهصورت یک تالار پذیرایی مورداستفاده قرار میگیرد و به کاخ شاه گلی مشهور است. این بنا پیشتر ساختمانی خشتی بود که در سال ۱۳۴۶ تخریب گشت و با همت شهرداری تبریز و استانداری، جای خود را به یک ساختمان زیبا و مقاوم داد.
به کمک کارشناسان سازمان آمار و فناوری اطلاعات شهرداری تبریز، سرویس اینترنت بی سیم برای استفاده گردشگران و شهروندان تبریزی در پارک شاه گلی برقرار گردید. به گزارش روابط عمومی سازمان، براساس پیشنهادی از سوی مدیریت گردشگری شهرداری تیریز و جهت سهولت برقراری ارتباطات اینترنتی گردشگران در تبریز، معاونت فنی سازمان آمار و فناوری اطلاعات اقدام به بسترسازی برای ایجاد این سرویس نمود و در مدت ۱۰ روز دو فرستنده، هرکدام با پوششی به شعاع ۳۰۰ متر کروی در ضلع شرقی و جنوبی شاه گلی نصب گردید.
اولین مرکز اطلاع رسانی هوشمند کشور در مجموعه تاریخی و تفریحی شاه گلی بنا شده است. این مرکز شامل ۴ دستگاه کیوسک اطلاع رسانی است که در اتاقک شیشه ای ویژه ای قرار گرفته است و اطلاعات مختلفی از جمله تاریخچه و توضیحاتی در مورد مجموعه باستانی شاه گلی و اطلاعات گردشگری شهر تبریز مثل مراکز تجاری، بازارها، مراکز تفریحی، پارکها، موزه ها، مراکز اقامتی و برخی موارد دیگر را در اختیار گردشگران و علاقهمندان قرار می دهد. همچنین با توجه به اینکه اطلاعات این مرکز بر اساس وب می باشد، امکان دسترسی گردشگران از طریق اینترنت نیز به این وب سایت فراهم شده است.
دریاچهٔ شاه گلی با ۵٫۵ هکتار وسعت، گنجایش ۷۲۰۰۰۰ متر مکعب آب را دارد. این دریاچه پس از انقلاب اسلامی ایران به ایلگلی (دریاچهٔ عشایر) تغییرنام دادهاست.
یکی از شعبههای رودخانهٔ لیقوان که از نزدیکی روستای چاوان میگذرد، بهصورت جویباری کوچک از سمت جنوبشرقی دریاچهٔ شاهگلی وارد آن شده و آب آن را تأمین مینماید.
تپهٔ نسبتاً بلندی در بخش جنوبی دریاچهٔ شاهگلی قرار گرفته که جنگلکاری شده و آبشارهای مصنوعی متعددی از این تپه به سمت داخل دریاچه سرازیر میشود. همچنین از ضلع جنوبی دریاچه تا مرکز آن و محل کاخ شاهگلی، خیابانی کشیده شده که عمارت کلاهفرنگی را بهصورت یک شبهجزیره درآوردهاست.
این دریاچه در هنگام فصل زمستـان با نمایی زیبا آمیختهای از یخ و آب، خود را می نمایاند. در زمان یخ زدن دریاچه ماهیهایی که در این آب زندگی میکنند نمیتوانند به سطح آب برسند و به همین دلیل رشد آنها کند میشود.
عمارت کلاهفرهنگی هشتضلعی موجود در مرکز دریاچهٔ شاهگلی که به کاخ شاهگلی شهرت دارد، امروزه بهصورت یک تالار پذیرایی مورداستفاده قرار میگیرد. این بنا پیشتر یک ساختمان یکطبقهٔ خشتی و فرسوده بود. شهرداری تبریز در سال ۱۳۴۶ خورشیدی ساختمان پیشین را تخریب و عمارت دوطبقهٔ جدید و مقاومی در محل آن احداث کرد.
کاخ شاهگلی در دوران حکومت سلطان یعقوب آققویونلو احداث شده و در دوران سلطنت صفویان گسترش یافتهاست. قهرمان میرزا (هشتمین پسر عباس میرزا) نیز این عمارت را تکمیلتر نموده و آن را بهصورت یک گردشگاه سلطنتی برای درباریان قاجار درآوردهاست.
بدین ترتیب شهر تبریز از دوره قاجاریه دارای دستگاههای اطفای حریق و پمپاژ آب با پمپهای مسی دستی دو طرفه بود. این وسایل در حال حاضر در موزه آتشنشانی تبریز نگهداری میشوند. این برج یکی از نمونههای نادر در نوع خود است که تاکنون باقی مانده است.
برج دوزال جلفا
برج دوزال در ۶۵کیلومتری شهرستان جلفا در مکانی بسیار باصفا بر فراز کوهی مشرف به رود ارس بر روی آرامگاه امامزاده شعیب بنا شده است.
این برج که قدمت آن به اواخر قرن هفتم هجری و دوره حکومت ایلخانی میرسد، دارای هشت ضلع آجری بلند است که روی یک قاعده سنگی استوار شده و در هر ضلع آن، طاقنمایی بلند با طاق جناغی قرار دارد. حاشیهای از تزئینات معرق با کاشیهای لاجوردی و فیروزهای دور تا دور قسمت بالای برج را جلوهگر ساخته است.
روستای دوزال به سرسبزی و خرمی و میوههای فراوان باغهایش بهویژه برنج معطر در منطقه شهرت دارد.
آرامگاه امامزاده شعیب که به گفته خادم آن، فرزند امام موسی کاظم(ع) و برادر حضرت امامرضا(ع) است و نیز آرامگاه امامزاده محمد فرزند امامزاده شعیب در روستای «نوجه مهر» در نزدیکی دوزال، زیارتگاه اهالی این روستاها و بسیاری از ساکنان آبادیهای مسیر رود ارس است.
کشاورزان هر سال پس از برداشت محصول به زیارت امامزاده شعیب و امامزاده محمد میروند و نذورات خود را ادا میکنند.
بندر رحمانلوی آذربایجان شرقی
بندر رحمانلو از توابع دهستان دیزجرود غربی بخش مرکزی شهرستان عجب شیر، در ساحل شرقی دریاچه ارومیه واقع شده است. این بندر یکی از بنادر مهم و به نظر صاحبنظران، زیباترین نقطه دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی است که به عنوان منطقه ملی گردشگری معرفی شده است. ساحل این بندر تاریخی از زمانهای دور و به ویژه قاجاریه، محل تفریح عمومی مردم و شاهان این سلسله بوده است. در سمت شمالی بندر رحمانلو اسکلهای برای پهلو گرفتن کشتیهای باری و مسافری و در بخش جنوبی محلی برای مسافرینی که به منظور استفاده از آب و لجن دریاچه به این بندر میآیند، احداث شده است.
از دیگر امکانات این منطقه گردشگری، احداث پیست سوارکاری به طول یک کیلومتر توسط اداره تربیت بدنی شهرستان عجب شیر میباشد.
تالاب قوری گل
تالاب قوری گل در ۴۲ کیلومتری شرق تبریز در کنار جاده تبریز- تهران واقع شده است. این تالاب با مساحت تقریبی ۲۴۵ هکتار و عمق متوسط ۴/۵ متر، از نظر شرایط زیستگاهی برای پرندگان آبزی به خصوص اردک سرسفید بسیار مناسب بوده و به عنوان تالاب بینالمللی به ثبت رسیده است. آب این تالاب از آبهای جاری ناشی از برف و باران و تعدادی چشمههای زیرزمینی که در کف تالاب قرار دارند، تأمین میشود. این دریاچه از سال ۱۳۴۸ خورشیدی به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شده و از سوی سازمان شیلات، برنامه تکثیر و پرورش ماهی در آن به مرحله اجرا گذارده شده است.
این مکان به نامهای مختلف نامیده میشود. در گویش محلی این مکان «قوری گول» به معنی استخر خشک نامیده میشود. برخی آن را «دوری گول» به معنی استخر آب زلال و برخی «قویی گول» به معنی استخر گودال ژرف و عمیق مینامند.
جنگل طبیعی انداب اهر
جنگل طبیعی انداب در ۲۵ کیلومتری اهر- مشگین شهر و بر فراز کوههای سرسبز روستای انداب واقع شده است و از آنجایی که بخش عمده پوشش گیاهی آن را درختان فندق تشکیل میدهند، به پارک جنگلی فندقلو نیز معروف میباشد. منطقه گردشگری فندقلو هر ساله پذیرای گردشگران بسیاری در فصل تابستان میباشد و به همین دلیل یک کمپ گردشگری در ورودی پارک جنگلی فندقلو احداث شده است.
از دیگر جاذبههای این پارک جنگلی وجود یک رأس مارال آذربایجان است که از گونههای نادر و زیبای این منطقه به شمار میرود.
حمام کردشت
حمام کردشت یکی از زیباترین حمامهای آذربایجان شرقی است که با معماری اصیل سنتی در میان باغی بزرگ در روستای کردشت از توابع جلفا و در کنار رود ارس قرار دارد.
این حمام یادگاری از دوران حضور عباس میرزا نایبالسلطنه در آذربایجان است.
این حمام دارای دو ورودی جداگانه است. ورودی جنوبی متعلق به عموم و ورودی شمالی مختص شاه عباس میرزا بوده که به وسیله تونلی مستقیماً به عمارت و اتاق شخصی وی متصل میشده است. آهکبُریهای بسیار باشکوهی با نقوش اسلیمی به همراه ستونهای سنگی مقرنسکاری شده و کفشکَنهای سنگی حجاری شده، فضاهای داخلی حمام را زینت داده است.
نور داخل سربینه و گرمخانه به وسیله روزنههایی که در نوک گنبد حمام قرار دارد تأمین میشده است و گویا بر روی آنها سنگهای مرمر نازک و ظریفی نصب بوده که نور آفتاب از آن نفوذ کرده و داخل حمام را به صورت یکنواخت، روشن و در عین حال شستشوکنندگان را از نگاه نامحرمان حفظ مینمود.
کندوان؛ تنها روستای صخرهای زنده جهان
صخرههای کله قندی و غارهای دستکن توسط انسان که به عنوان خانههای مسکونی مورد استفاده قرار میگیرد، یکی از شگفتانگیزترین روستاهای صخرهای جهان را پدید آورده است.
روستای کندوان از توابع دهستان سهند، در ۶۲ کیلومتری جنوب غربی تبریز و ۱۸ کیلومتری جنوب اسکو در دامنه سرسبز سلطان داغی قرار گرفته است.
در تاریخ این منطقه، نقل شده است که نخستین کسانی که به کندوان پا گذاشتند، ساکنان روستایی به نام حیلهور در ۲ کیلومتری غرب کندوان بودهاند که در قرن هفتم هجری قمری برای در امان ماندن از حمله مغولها به دشتی در مقابل کندوان فعلی مهاجرت کردند و به تدریج درون کرانها را حفاری کرده و پناهگاهی امن برای خود ساختند اما برخی بر این عقیدهاند که قدمت این روستا به دورههای قبل از اسلام مربوط میشود.
در دل این تپههای بلند که ارتفاع بعضی از آنها به ۴۰ متر میرسد، صدها آغل، انبار و اتاقک حفر شده که بسیار دیدنی است ولی آنچه به کندوان هویت باستانی داده وجود ۱۱۷ خانوار و منزل مسکونی در درون تودههای مخروطی و هرمی شکل صخرهای است.
خانه پروین اعتصامی
پروین اعتصامی در تاریخ ۲۵ اسفند سال ۱۲۸۵ خورشیدی در خانهای در محله ششگلان تبریز و در کوچهای به همین نام، متولد شد و تا سن ۶ سالگی که به همراه خانواده به تهران مهاجرت نمود، در این خانه پرورش یافت.
پروین اعتصامی که در اصل نام وی «رخشنده» میباشد در خانوادهای فاضل و در دامان پدری دانشمند و مادری شاعر تربیت شد و به یُمن بهرهمندی از فضای ادبی و شاعرانهای که در خانه پدری وجود داشت و قریحهای سرشار از ذوق ادبی و توانایی فراوانی که در این زمینه از آن برخوردار بود، به سرودن شعر روی آورد.
پدرش یوسف اعتصامالملک، به دلیل اشعار موزون و زیبایی که رخشنده در ۸ سالگی سرود، تخلص «پروین» را برای او انتخاب کرد و به تدریج به همین نام شهرت یافت. وی در روز سوم فروردین ماه سال ۱۳۲۰ خورشیدی در بستر بیماری افتاد و پانزدهم همان ماه در سن ۳۵ سالگی از دنیا رفت و در شهر قم در صحن مطهر حضرت معصومه (س)، به خاک سپرده شد.
خانه پروین اعتصامی مربوط به دوره پهلوی اول است و در تبریز، خیابان عباسی، جنب مسجد میرآقا، کوچه ساوجبلاغی، پلاک ۶ واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۶۸۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه مشروطه
خانهٔ مشروطه در یکی از محلههای قدیمی شهر تبریز به نام راستهکوچه و در غرب بازار تبریز قرار گرفتهاست. این بنا به سبک معماری دورهٔ قاجار ساخته شده و ملک شخصی حاج مهدی کوزهکنانی بودهاست. این بنا به شمارهٔ ۱۱۷۱ در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و در سال ۱۳۶۷ خورشیدی به تملک رسیدهاست.بزرگان مشروطه پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی توسط محمدعلی شاه، در خانهٔ مشروطه جمع شده و به همفکری میپرداختند. همچنین این مکان محل تشکیل جلسه های انجمن تبریز و مرکز فرماندهی مجاهدان در طی محاصرهٔ ۱۱ ماههٔ تبریز و نیز مرکز تصمیمگیری برای پایینآوردن پرچمهای تسلیم در برابر شاه قاجار بودهاست.
از افراد مهمی که در این مکان به فعالیت و همفکری پرداختهاند میتوان ستارخان،باقرخان،ثقهالاسلام تبریزی،حاجی میرزا آقا فرشی و بنیانگذار این مجموعه،حاج مهدی کوزهکنانی را نام برد. این بنا در حدود تاریخ ۱۲۴۷ هجری خورشیدی (۱۸۶۸ میلادی) توسط حاج ولی معمار تبریزی ساخته شده است.«حاج ولی معمار» معمار تبریزی که ساکن روسیه بود، در سال ۱۲۴۷ خورشیدی و پس از بازگشت به ایران، بنای خانهٔ مشروطه را بنیان نهاد. این بنا با ۱۳۰۰ متر مربع مساحت، در دو طبقه ساخته شدهاست. از ویژگیهای منحصر به فرد خانهٔ مشروطه میتوان به پنجرههای ارسی، دربهای منبکاریشده، غلامگردش، کلاهفرهنگی و نورگیر اشاره کرد.
تمامی پنجرههای بیرونی خانه ارسیهای تمام قدی می باشند که با رنگهای سرخ و سبز و سفیدشان بازی نور و رنگ را از درون خانه دیدنیتر می کنند. مجسمههایی از حسین خان باغبان، حاج علی دواچی، ثقه الاسلام تبریزی، حاج علی ختایی، هوارد، کربلایی علی موسیو، شیخ علی اصغر لیلاوایی، آخوند خراسانی، علی اکبر دهخدا و زینب پاشا (تنها زن در صفوف مشروطه خواهان) به همراه مهرهای مختلف گروههای انقلابی از اشیا تاریخی خانه مشروطه می باشند.
این مکان به سفارش حاج مهدی کوزهکنانی در سال ۱۲۴۷ تاسیس شد. این خانه دارای دو طبقه با بخشهای اندرونی و بیرونی میباشد که با سبک مهماری دوران قاجاریه بنا شدهاند. حاج مهدی تاجری در بازار تبریز بود. با اوجگیری نوای مشروطهخواهی در شهر تبریز، حاج مهدی به مشروطهخواهان پیوسته و یکی از اصلیترین پشتیبانان مالی انقلاب مشروطه شد. او این خانه را برای تشکیل جلسه سران مشروطه و چاپ و پخش اعلامههای ضد حکومت قاجار در اختیار مشروطهخواهان گذاشت. این خانه پس از جنگ دوم جهانی و اشغال آذربایجان توسط ارتش سرخ شوروی، در سالهای ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ مرکز اجلاس سران فرقه دمکرات آذربایجان گردید.
موزهٔ مشروطه نیز پس از ایجاد تغییراتی در تالارها و اتاقهای خانهٔ مشروطه و به نمایش درآوردن اسناد تاریخی مربوط به انقلاب مشروطه در سال ۱۳۷۵ خورشیدی تأسیس شدهاست. از مهمترین آثار تاریخی این موزه میتوان به سلاح کمری ستارخان، فرش مشروطه، وسایل شخصی سران مشروطه و دیگر مدارک مرتبط با انقلاب مشروطه اشاره کرد.
رصدخانه مراغه
رصدخانهٔ مراغه رصدخانهای بود که در دورهٔ هلاکوخان زیرنظر خواجه نصیرطوسی در شهر مراغه ساختهشد. این رصدخانه روی تپهای در غرب مراغه قرار در نزدیکی دو روستا به نامهای طالبخان و حاجیکرد داشتهاست که دریاچهٔ ارومیه را میتوان از دوردست از آنجا دید.
امروزه تنها پیهای بخشهای مختلف و بخشی از سدس سنگی آن باقی مانده است.
بنای رصدخانهٔ مراغه در سهشنبه ۴ جمادیالاول ۶۵۷ قمری (۱۶ اردیبهشت ۶۳۸) برابر با شب تولد زینب دختر علی بن ابیطالب آغاز شد. به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی و به فرمان هولاکو -نوهٔ چنگیزخان مغول- آغاز شد.
هولاکو برای نگهداری این سازمان پژوهشی موقوفههای ویژهای درنظر گرفت. کتابخانهای شامل ۴۰۰ هزار جلد کتاب و ابزارهای اخترشناسی، از جمله ذاتالربع دیواری به شعاع ۴۳۰ سانتیمتر، حلقهدار (ذاتالحلق)، حلقهٔ انقلابی، حلقهٔ اعتدالی و حلقهٔ سموت نیز فراهم شدند. در همینجا بود که زیج ایلخانی بهسال ۶۷۰ هجری (۱۲۷۶ میلادی) فراهم شد.
رصدخانهٔ مراغه فقط مخصوص رصد ستارگان نبود و یک سازمان علمی گسترده بود که بیشتر شاخههای دانش درس داده میشد و مشهورترین دانشمندان آن عصر -از جمله قطبالدین شیرازی، کاشف علت اصلی تشکیل رنگین کمان- در آنجا جمع شده بودند. بهعلاوه چون در آن زمان ارتباط علمی چین و ایران بهعلت استیلادی مغولان بر هر دو سرزمین برقرار شدهبود، دانشمندان چینی -از جمله فردی بهنام فائو مونجی- در این مرکز فعالت داشتند. همچنین فیلسوف و فرهنگنامهنویس مسیحی -ابنالعبری- در رصدخانهٔ مراغه به درسدادن کتابهای اصول اقلیدوس و المجسطی بطلمیوس مشغول بود.
عجب شیر
تاریخ : ۲ - فروردین - ۱۳۹۳
بهتر بود از ۱۲۰ اثر تاریخی و کهن شهرستان عجب شیر هم یک اثری میزدید مثل مسجد شیرلو که در لیست اثار ملی ایران هست یا کتیبه ی حاج نصیر قلعه ی رویین دژ،الهه زئوس،امام زاده ابولقاسم،شهر شیز،شهر تاریخی تورچان،حمام (حمام کوچه)،مسجد قاضی شیشوان که اولین مسجد چوبی کشور هست،آبشار چاخ چاخ و…. که خیلی خیلی بهتر از اثاری هستند که در بالا ذکر شده ولی افسوس که شناخته نشده اند. شما آنها را بشناسانید.ممنون