به طور معمول در انتخابات هر کشوری در سراسر جهان کاندیدایی پیروز است که بتواند آرای مردمی بیشتری را جذب کند. اما در امریکا چنین نیست.

امریکا تنها کشوری است که در آن ممکن است یک کاندیدا، موفق به جلب آرای مردمی بشود اما رقیبش با اتکا به آرای الکترال بیشتر، کلید کاخ سفید را در جیب بگذارد. در تاریخ انتخابات ریاست جمهوری امریکا تاکنون ۴ بار رئیس جمهوری این کشور با توسل به آرای الکترال موفق به راهیابی به کاخ سفید شده‌است که نزدیک‌ترین آنها سال ۲۰۰۰ رخ داد. زمانی که جورج بوش حدود ۵۴۴ هزار رأی کمتر از ال گور به دست آورد اما در آرای الکترال با ۲۷۱ رأی در برابر ۲۶۶ رأی الکترال ال گور برنده انتخابات اعلام شد.

وقتی مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا رأی می‌دهند، در واقع با این رأی به نمایندگانشان در کالج الکترال که شامل ۵۳۸ عضو است، حکم می‌کنند که به چه‌کسی رأی دهند. یعنی نمایندگان کالج الکترال از خودشان حق رأی ندارند و رأیشان نمادین است و متعلق به نامزدی است که مردم همان ایالت او را انتخاب کرده‌اند. مثلا اگر مردم فلوریدا رامنی را انتخاب می‌کردند، نمایندگان آنها در کالج الکترال نمی‌توانستند با اختیار خودشان مثلا به اوباما رأی دهند.

اینکه هر ایالت چه تعداد نماینده در کالج الکترال دارد به جمعیت آن ایالت و نسبت آن به کل کشور بستگی دارد. ایالت‌های پرجمعیتی مانند کالیفرنیا، تگزاس، نیویورک، فلوریدا، پنسیلوانیا و ایلی‌نویز که بیشترین جمعیت را در میان ایالت‌های آمریکا دارند، بیشترین آرای الکترال را هم به‌خود اختصاص داده‌اند.

کالیفرنیا با ۳۷میلیون نفر، ۵۵آرای الکترال دارد. یعنی هم در فهرست جمعیتی اول است و هم در فهرست آرای تعیین‌کننده رئیس‌جمهور. این براساس تعریف مفهوم دمکراسی که حکومت اکثریت بر اقلیت است برنامه‌ریزی شده‌است. ورمونت با ۶۰۰هزار نفر جمعیت تنها سه رأی الکترال دارد.

اما نقطه ضعف مهم این سیستم که ابزار اصلی منتقدان هم هست اینکه، ممکن است یک نامزد اکثریت آرای مردم را به‌دست نیاورده باشد اما اکثریت آرای الکترال را به‌دست بیاورد و برنده انتخابات شود. این مسئله‌ای است که در انتخابات سال ۲۰۰۰روی داد.

اما این وضعیت چگونه ممکن است؟ اگر نامزدی اکثریت آرای مردم در ۱۱ایالت پرجمعیت یعنی کالیفرنیا، نیویورک، تگزاس، فلوریدا، پنسیلوانیا، ایلی‌نویز، اوهایو، میشیگان، نیوجرسی، کارولینای شمالی و جورجیا را به‌دست آورد رئیس‌جمهور می‌شود، حتی اگر در ۳۹ایالت کم جمعیت‌تر هیچ رأیی به‌دست نیاورده باشد. مجموع آرای الکترال آن ۱۱ایالت به ۲۷۰می‌رسد و این حد نصابی است که نامزد برنده باید از مجموع ۵۳۸رأی الکترال به‌دست آورد.

به این ترتیب چون جمعیت ساکنان ۳۹ایالتی که به نامزد برنده رأی نداده‌اند، از مجموع شهروندان ۱۱ایالت اصلی بیشتر است، بنابراین نامزد برنده بدون اینکه رأی اکثریت مردم را به‌دست آورده باشد با مجموع آرای الکترال ۱۱ایالت پرجمعیت به کاخ سفید می‌رود. در تاریخ آمریکا تا به حال سه بار این اتفاق روی داده‌است.

البته ممکن است الکتوری برخلاف رأی مردمی رأی دهد و برای مثال در همین ایالت فرضی که گفته شد، خواهان محاسبه رأی خود به نفع کاندیدای دموکرات شود. به این الکتورها، الکتورهای غیروفادار می‌گویند.

از همین رو ممکن است کاندیدایی رأی مردمی را به دست آورد اما در آرای الکترال موفق نباشد.

سیستم انتخاباتی آمریکا متعلق به ۳۰۰سال پیش است. زمانی که بنیانگذاران ایالات متحده همه توجه خود را معطوف به این کرده‌بودند که در نوشتن قوانین و تعبیه سازوکارهای ساختار سیاسی، ارکانی چون مردم و حکومت، دولت فدرالی و دولت ایالتی مخدوش نشوند.
به همین‌خاطر کنگره دارای دو بخش است یکی مجلس نمایندگان که متعلق به مردم است و دیگری سنا که وزنه حکومتی دارد. رأی‌گیری هم در دو بخش صورت می‌گیرد. مردم رأی می‌دهند و کالج انتخاباتی هم به‌عنوان نماینده سیستم حکومتی، این رأی را تأیید می‌کند.
بسیاری در داخل خود آمریکا هم بر این عقیده‌اند که این سیستم انتخاباتی متناسب با شرایط روز باید تغییر کند. در دهه ۷۰ کنگره تصمیم به تغییر این ساختار انتخاباتی و حذف کالج الکترال گرفت. اما این کار در مراحل پایانی متوقف شد. اکنون حامیان تغییر این سیستم انتخاباتی می‌گویند که باید واسطی به نام کالج الکترال حذف شود و مردم مستقیما رأیشان را به صندوق بیندازند و این رأی به سبد نامزد برنده یا بازنده برود.