وقتی مرز میان نیکوکاری و خودنمایی از بین برود، فقر به تماشا گذاشته می‌شود و کرامت انسانی قربانی شهرت می‌گردد؛ اتفاقی که این روزها در تبریز نگرانی بسیاری از خیّران را برانگیخته است.

به گزارش اعتدال آذربایجان (اعتدال پرس) به نقل از تسنیم، تبریز شهری با پیشینه‌ای درخشان در کار خیر و یاری به نیازمندان است؛ از خیریه‌ی نوبر با نزدیک به هشت دهه سابقه گرفته تا خیریه‌ی مستمندان تبریز که بیش از ۴۰ سال در خدمت اقشار آسیب‌پذیر این شهر بوده است. نهادهایی که بی‌ادعا و بی‌هیاهو، رنج محرومان را درمان کرده‌اند و هیچ‌گاه «نیاز نیازمند» را به نمایش نگذاشته‌اند.

اما در سال‌های اخیر پدیده‌ای نوظهور در فضای نیکوکاری تبریز قد برافراشته که بیش از آن‌که به یاری بینوا بپردازد، به نمایش «حال نیکوکار» مشغول است. خیریه‌ای که در سال ۱۴۰۳ ثبت شده و مدیر آن با حضور پررنگ در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، بیش از آنکه از محرومان سخن بگوید، از خود سخن می‌گوید.

ویدئوهای متعدد از نیازمندان، چهره‌های خسته و اشک‌های بی‌پناهی که در قاب دوربین به نمایش درمی‌آیند، امروز تبدیل به «محتوای مجازی» شده‌اند؛ محتواهایی که هزاران بازدید می‌گیرند، اما شأن انسانی کسانی را که دست یاری به‌سوی این مؤسسه دراز کرده‌اند، می‌کاهند. در این میان، برخی بلاگرها و صفحات پرمخاطب نیز با بازنشر این تصاویر و تبلیغ چنین فعالیت‌هایی، ناخواسته در ترویج «نیکوکاری نمایشی» سهیم می‌شوند.

منابع مالی این جریان نیز پرسشی است بی‌پاسخ. مشخص نیست کمک‌های جمع‌آوری‌شده چه میزان است و از چه مسیرهایی تأمین و هزینه می‌شود. در حالی که خیریه‌های قدیمی تبریز همواره با گزارش‌دهی شفاف و نظارت‌های قانونی فعالیت کرده‌اند، چنین رفتارهایی ابهام‌برانگیز و نگران‌کننده است.

نکته‌ قابل تأمل دیگر، تلاش این فرد برای حضور در مراسم رسمی، نشست‌های استانداری و حتی سفر مسئولان به استان است؛ حضوری که بیشتر رنگ و بوی تبلیغاتی دارد تا مردمی. برخی گمانه‌ها نیز از تلاش برای بهره‌برداری انتخاباتی از این موقعیت‌ها حکایت دارد؛ موضوعی که در صورت صحت، مصداق آشکار سوءاستفاده از احساسات عمومی و رنج نیازمندان است.

جامعه‌ی خیّران واقعی تبریز، مردان و زنانی که سال‌ها بی‌نام و نشان در مسیر خدا گام برداشته‌اند، هیچ‌گاه از کار نیک خود تریبون نساخته‌اند. آنان که نان را به نیت رضای خدا به سفره‌ی نیازمند رسانده‌اند، هرگز برای عکس یادگاری در کنار مسئولان صف نکشیده‌اند.

نیکوکاری، اگر بی‌ریا نباشد، بی‌اثر است. نمایش فقر، کمک به نیازمند نیست؛ تحقیر کرامت انسانی است. امید آن‌که دستگاه‌های ناظر و متولیان امر با دقت بیشتری به فعالیت این‌گونه مؤسسات نوظهور بنگرند تا نام «خیریه» ــ که با اخلاص و ایمان در این شهر معنا گرفته است ــ ملعبه‌ی شهرت و سیاست نشود.