هفته گذشته آسمان هر چه باران داشت به آذربایجان هدیه کرد. انگار مشکل کم‌آبی و خشکسالی در این منطقه را کاملا درک کرده بود و آن را بر نمی‌تابید، انگار دلش نمی‌آمد چی‌چست بمیرد. چنان بارید تا نگین سابق فیروزه‌ای ایران جانی بگیرد و شاید مهلت خوبی برای مسئولان کشور باشد این دست آن دست کردن‌ها را تمام و کار احیاء را بالاخره از جایی آغاز کنند.

۶۰۰ میلیون متر مکعب آب به دریاچه ارومیه روانه شد اما این پایان ماجرا نبود! باران تنها دریاچه ارومیه را سیراب نمی‌کرد و گویا قصد داشت توان کنترل بحران مجموعه مدیریتی آذربایجان را هم به بوته آزمایش گذارد، چرا که بارندگی‌های مداوم موجب طغیان حریم رودخانه و وقوع سیلاب در مجاورت تلخه رود شد و در نتیجه آسیب جدی به مرکز فروش دام در منطقه و تلف شدن تعدادی از دام‌های موجود در تبریز را در پی داشت.

سایر شهرستان‌های استان هم که از نزول لطف الهی که در ۳۰ سال گذشته بی‌سابقه می‌نمود بسیار خوشحال و شاکر بودند، انتظار آبگرفتگی‌ها، تلفات دام و از بین رفتن باغات و محصولات کشاورزی خود را که ناشی از سوء مدیریت بحران در منطقه بود نداشتند تا شادی شان از جان گرفتن دریاچه ارومیه نیمه تمام ماند و سوگوار حاصل زحمات چندین ساله خود باشند.

۳۷۰ راس گوسفند در ایلخچی گرفتار سیل و تلف شدند

فرماندار اسکو میزان بارندگی در این شهرستان را ۹۹٫۷ میلی‌متر عنوان و تصریح می‌کند: در روستای گنبرف و بخش ایلخچی بارش شدیدی داشتیم و بارندگی موجب شد از ۷۵۰ راس گوسفند ایلخچی ۳۷۰ راس گرفتار سیل و تلف شوند و حدود ۳۵۰ میلیون تومان خسارت متوجه این منطقه شود.

مرتضی علیخانی می‌افزاید: در اسکو به دلیل وجود مسیر سرازیری زیر پل بارش‌ها مستقیما وارد کارخانجات می‌شد به همین دلیل تیم بحران شهرستان مسیر فرعی دیگری را ایجاد کرد تا آب‌ها وارد آجی‌چای شوند.

عشایر در موعد مقرر ییلاق‌ها را ترک نکرده بودند!

فرماندار ورزقان هم که بارش برف سنگین راه‌های روستایی شهرستان محل خدمتش را کاملا مسدود کرده بود، اظهار کرد: به تدریج توانستیم راه‌ها را بازگشایی کنیم ولی به هرحال از اداره راه و شهرسازی انتظار داریم در مواقع بحرانی اکیپ خاصی را به محل اعزام کند تا کار مسیرگشایی با سرعت بیشتری انجام گیرد.

علی وفادار می‌افزاید: هنگام مسیرگشایی از روستای “چای‌کند” به “اهر” با عشایری مواجه شدیم که باید تا ۱۵ شهریورماه ییلاق را ترک کرده و به قشلاق می‌رفتند که هنوز در اتراق بوده و علیرغم هشدارها منطقه را ترک نکرده بودند!

وی با بیان اینکه اداره منابع طبیعی باید در موعد مقرر عشایر را به کوچ وا دارد، اضافه می‌کند: این عشایر بعضا زمین‌های روستایی را اجاره کرده و ساکن می‌شوند و مجبور شدیم تعدادی از سوله‌های شهرک صنعتی و مس سونگون را به این افراد واگذار کنیم.

به گفته فرماندار ورزقان بروز نوسانات برقی و تحمیل خسارت به فضای سبز شهرداری از دیگر تبعات بارندگی‌های اخیر در این شهرستان بوده است.

بارش ۱۷۰ سانتی‌متری برف در اهر

فرماندار اهر بارش ۱۷۰ سانتی‌متری برف را در این شهرستان گزارش و تشریح می‌کند: از اول امسال سرمازدگی، تمام محصولات درختی کشاورزان را از بین برده بود و حالا بارش این برف سنگین خسارات مضاعفی را متوجه باغداران کرد تا بیش از ۵۰ درصد درختان میوه به میزان ۱۲۰ میلیارد تومان خسارت ببینند.

رضا صدیقی با بیان اینکه بیشتر مردم اهر از راه کشاورزی درآمدزایی می‌کنند، می‌افزاید: شرکت‌های بیمه‌ای تنها محصولات درختان را بیمه می‌کنند و از بیمه کردن تنه درختان اجتناب می‌ورزند؛ بنابراین تقاضا داریم شرکت‌های بیمه‌ای برای بیمه کردن تنه درختان به ویژه درختان میوه ورود یابند؛ جهاد کشاورزی چسب‌های مرمت درختان را در اختیار کشاورزان قرار دهند و بانک‌ها هم برای استمهال تسهیلات کشاورزان اقدام کنند.

وی از آسیب دیدگی تاسیسات آب و فاضلاب شهری این شهرستان به دلیل رفتن برق خبر می‌دهد.

۳ خانوار عشایری با ۵۰۰ راس گوسفند در کوه‌های هشتسر سرگردان بودند

فرماندارهوراند این شهرستان جدید را بستر بحران‌های گوناگون عنوان و تصریح می‌کند: از فروردین امسال هفت مورد بحران در منطقه ما رخ داده که ۶۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان خسارت در بر داشت.

ابراهیم فریادخواه با بیان اینکه ۶۵ درصد منازل روستایی هوراند مقاوم سازی نشده اند و در ۱۱ راه روستایی هم مهندسی مسیر تعیین نشده است، خاطرنشان می کند: روستایی داشتیم که ۳۵ سال بود شناخته نشده بود و ۱۲۰ خانوار هم در این روستا ساکن بودند که کوچ کردند؛ حدود ۶۰ نفر را مامور کردیم به شناسایی این روستا بپردازند.

وی می‌گوید: هنگام بارندگی‌ها ۳ خانوار عشایری با تعداد ۵۰۰ راس گوسفند در کوه‌های هشتسر سرگردان مانده بودند و مجبور شدیم اینها را به روستاهای همجوار هدایت کنیم و ترتیبی دادیم که علوفه دامشان هم تامین شود.

فرماندار هوراند ریزش اکثر طویله‌ها در روستاهای قدیمی را از دیگر دغدغه‌های این شهرستان عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: این مسئله با مساعدت بانکی قابل حل است.

۱۶ هزار اصله درخت در کلیبر آسیب دید

معاون فرماندار کلیبر هم می‌گوید: ارتفاع برف در کلیبر ۳۵ سانتی‌متر بود و در برخی از مناطق به نیم متر هم می‌رسید؛ به دستور فرماندار جلسه کارگروه برف روبی در اسرع وقت تشکیل یافت و در عرض یک روز تمامی افراد گرفتار در برف و کولاک را نجات دادیم که در این بین ۲۵ مورد هم یدک کشی خودرو انجام گرفت.

امین امینیان اضافه می کند: تعداد ۲۰ نفر از عشایری که ییلاق را در موعد مقرر ترک نکرده بودند، گرفتار برف شدند که نجات دادیم؛ در جاده کلیبر ـ آینالو هم فردی گرفتار برف و کولاک و در آستانه مرگ حتمی بود که پس از پنج ساعت عملیات نجات یافت.

وی خاطرنشان می کند: به دلیل بارش برف سنگین اخیر ۱۶ هزار اصله درخت در کلیبر آسیب دید و ۴۳۶ میلیون ریال خسارت متوجه شهرستان گردید.

بخشدار مرکزی تبریز ۴۸ ساعت تمام گرفتار اطلاعات غلط بود!

اما فرماندار تبریز هم با انتقاد شدید از ناهماهنگی میان مسئولان مدیریت بحران استان می‌گوید: بارش‌های اخیر هم قابل توجه بود و هم به موقع تا مسئولان دستگاه‌ها در یک مانور عملی خودشان را تست کنند.

رحیم شهرتی‌فر اظهار می‌کند: سیلی که در میدان صائب تبریز منجر به گرفتار شدن عشایر شد و قطع آب شرب تبریز به دلیل بروز سیل در زرینه‌رود و از همه مهمتر گزارش‌های غلط و ارائه اطلاعات نادرست بسیار دور از انتظار بود.

وی با اشاره به گرفتار شدن تعدادی از عشایر بین تبریز و جاده اهر متذکر می‌شود: هلال احمر با دو ساعت و نیم تاخیر در محل حضور یافت و امکانات مورد نیاز امداد و نجات را هم پیش‌بینی نکرده بود.

رحیم شهرتی‌فر ادامه می‌دهد: از اداره راه و شهرسازی هم گلایه دارم چرا که بخشدار مرکزی ما ۴۸ ساعت تمام گرفتار اطلاعات غلط بود و ۲۳ خانواده گرفتار پس از ۷۲ ساعت بالاخره نجات یافتند.

فرماندار تبریز با بیان اینکه در حالی که به شرکت پخش فرآورده‌های نفتی ابلاغ شده بود به مناطق سیل زده گازوئیل و نفت ارسال کنند، با بنده تماس گرفته و هزینه آن را مطالبه می‌کردند، می گوید: اگر قرار است امداد رسانی‌های  ما اینگونه و با تعیین شرط و شروط انجام گیرد و ساعت‌ها وقت تلف شود تمام این جمع شدن‌ها و جلسه گذاشتن‌های ما زیر سئوال است!

این مسئول تاکید می‌کند: ما در ستاد مدیریت بحران و در نحوه تعامل و همکاری بین دستگاهی دچار مشکل هستیم و استدعا داریم سازمان‌های مسئول و تخصصی موضوعات، وظایف خود را به موقع بازرسی و بازبینی کنند تا در آینده ایرادات، اینگونه خود را نشان ندهند.

دفتر مدیریت بحران نتوانست اوضاع را تحت کنترل درآورد

آنچه از ظواهر امر پیداست مجموعه مدیریت بحران استان آماده نزول ناگهانی رحمت خداوند نبود و در چگونگی کنترل این موقعیت زیر سئوال می‌رفتند؛ به طوری که محمد صادق پورمهدی، معاون عمرانی استاندار آذربایجان شرقی در جلسه شورای مدیریت بحران استان اذعان می دارد: به نظر می‌رسید دفتر مدیریت بحران استان آمادگی لازم برای اطلاع‌رسانی، مدیریت و کاهش هزینه‌های ناشی از بارندگی‌های اخیر را نداشته و آن طور که انتظار می‌رفت نتوانست اوضاع را تحت کنترل خود درآورد.

وی با اشاره به تاخیر ترک مناطق ییلاقی برخی از شهرستان‌های استان توسط تعدادی از عشایر که موجب تحمل خسارت‌دیدگی آنان در بارندگی‌های اخیر شده بود، اداره امور طبیعی و جهادکشاورزی را مسئول می داند و می گوید: هرگونه اهمال کاری در این ارتباط متوجه مسئولان است.

معاون عمرانی استاندار آذربایجان شرقی متذکر می‌شود: همه می‌دانیم کشور ما حادثه‌خیز است و استان ما هم جزو حادثه‌خیزترین مناطق کشور محسوب می‌شود، ولی تمام این موارد نمی‌تواند قصور از مسئولیت‌ها را توجیه کند و نافی مدیریت بحران به موقع و اصولی باشد.

پورمهدی خاطرنشان می‌سازد: اگر قبول مسئولیت کرده‌ایم بدین معنی است که ۲۴ ساعته آماده انجام وظیفه و خدمت‌رسانی به مردم هستیم که اگر نتوانیم وظایف محوله را به موقع و به نحو احسن انجام دهیم جا دارد از سمت خود استعفا دهیم.

لیلا حسین‌زاده-فارس