آیت الله مصباح یزدی اختیار کنار کشیدن به نفع سعید جلیلی را از لنکرانی سلب کرده است. نکته حائز اهمیت اینکه طی ماه های گذشته آیت الله مصباح یزدی در راس موسسه امام خمینی (ره) و آیت الله مهدوی کنی به عنوان سکاندار دانشگاه امام صادق (ع) به مثابه قطب های متضاد سیاسی عمل کرده اند. جلیلی تحصیل کرده دانشگاه امام صادق (ع) و استاد این دانشگاه است و طبیعتا قرابت هایی با آیت الله مهدوی کنی خواهد داشت؛ مسئله ای که چندان مورد رضایت آیت الله مصباح و رادیکال های جبهه پایداری نیست.

شبکه ایران / آرایش سیاسی انتخابات 92 در آخرین روز ثبت نام نامزدهای انتخاباتی به کلی دگرگون شد. دکتر سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی از جمله نامزد هایی بود که ثبت نامش در انتخابات نقشی قابل توجه در تغییر معادلات سیاسی به خصوص در میان اصولگرایان ایفا کرد و بار دیگر این جریان سیاسی را با اما و اگر ها و ابهاماتی جدید روبرو ساخت. این در حالی بود که فضا در اردوگاه اصولگرایی تا حدود زیادی به سوی شفافیت میل می کرد.

بخش اعظمی از اصولگرایان با تشکیل دو ائتلاف 2+1 (متشکل از قالیباف، ولایتی و حداد عادل) و 2+3 (متشکل از ابوترابی فرد، متکیف پور محمدی، باهنر، آل سحاق) وحدت و انظباطی حداکثری را در دستور کار قرار دادند. قرار بود از هر ائتلاف یک نفر بر اساس نظرسنجی ها انتخاب شود و در نهایت با توجه به آرایش سیاسی در روزهای پایانی و بر اساس تشخیص بزرگان اصولگرا، نامزدی واحد معرفی شود. در نهایت محمد حسن ابوترابی فرد به عنوان کاندیدای نهایی ائتلاف 2+3 انتخاب شد و اعضای 2+1 نیز اعلام کردند بعد از ثبت نام در انتخابات نامزد نهایی خود را معرفی می کنند.

جبهه پایداری نیز از مدت ها قبل کامران باقری لنکرانی را به عنوان کاندیدای نهایی معرفی کرده بود. همچنین علیرضا زاکانی دیگر چهره شاخص و اصولگرایی است که با حمایت جریان رهپویان و جمعیت ایثارگران وارد صحنه انتخابات ریاست جمهوری شد. اکنون با ورود سعید جلیلی به صحنه انتخابات اصولگرایان می بایست عامل تاثیر گذار جدیدی را در محاسبات خود در نظر بگیرند. طی روزهای اخیر هر یک از 4 گروه ذکر شده واکنش هایی از خود در قبال سعید جلیلی نشان داده اند که به تحلیل شرایط آتی اصولگرایان تا حدود زیادی کمک می کند.

پایداری بر لنکرانی
جبهه پایداری طی 9 ماه گذشته کوشید تا خود را نزدیک به سعید جلیلی نشان دهد. این گروه نوپای سیاسی از ماه ها قبل نام کامران باقری لنکرانی را در کنار سعید جلیلی قرار می داد و از این دو به عنوان کاندیداهای اصلح یاد می کرد. با این وجود پایداری ها به صورت ناگهانی باقری لنکرانی را به عنوان کاندیدای نهایی خود معرفی کردند؛ اقدامی که با اعتراض جدی حامیان این جبهه روبرو شد. پیشتر در محافل سیاسی پیچیده بود که نامزد نهایی پایداری کسی است که بیشترین متابعت را از آیت الله مصباح یزدی داشته باشد. زانو زدن باقری لنکرانی مقابل آیت الله مصباح یزدی در همایش جبهه پایداری مهر تاییدی شد بر این مدعا.

چهره های شاخص پایدای در پاسخ به انتقادات هوادارانشان، استنکاف سعید جلیلی از کاندیداتوری را علت انتخاب باقری لنکرانی عنوان می کردند. برخی چهره های رادیکال نزدیک به آیت الله مصباح و حلقه قم، نظیر قاسم روانبخش نیز به صراحت تاکید کردند که لنکرانی را اصلح از جلیلی می دانند. رسانه های جبهه پایداری نیز مدعی شدند سعید جلیلی در آخرین دیدار خود با باقری لنکرانی، او را اصلح دانسته و تشویق به کاندیداتوری کرده است. رفتارهای دوگانه جبهه پایداری منجر به آن شد که این جبهه به سوء استفاده از شخصیت جلیلی با هدف وجه سازی برای لنکرانی متهم شود. ثبت نام باقری لنکرانی در اولین روز مهلت قانونی ثبت نام نیز به اقدامی پیشدستانه برای ممانعت از کاندیداتوری سعید جلیلی تعبیر شد.

برخی شخصیت های جبهه پایداری و شخص باقری لنکرانی بارها تاکید کرده اند که با سعید جلیلی رقابت نخواهند کرد. لنکرانی در این باره می گوید: «بین بنده و آقایان جلیلی و فتاح رقابتی نخواهد.» با این وجود سخنان آیت الله مصباح در دیدار روز یکشنبه با باقری لنکرانی نشان از پایداری جبهه پایداری بر باقری لنکرانی دارد.

حسین جلالی رئیس دفتر آیت الله مصباح یزدی و رهبر شاخه قم پایداری جزئیاتی تعیین کننده از این دیدار را منتشر کرده است. یک سایت نزدیک به جبهه پایداری نوشت: «نشست خصوصی و دونفره علامه مصباح یزدی با دکتر باقری لنکرانی در حالی در دفتر علامه برگزار شد که نشان از قاطعیت مطهری زمان بر گزینه معرفی شده دارد. علامه مصباح یزدی با قاطعیت تمام گزینه اصلح از دیدگاه خود را باقری لنکرانی می داند و معتقد است که مساله اقبال به اصلح، موضوعی نیست که بتوان آنرا معامله یا تعارف کرد. علامه مصباح یزدی در این دیدار گفته است: اگر غیر از کاندیدای اصلح جبهه پایداری، اصلحی بود ولو از خارج از جبهه پایداری قطعا معرفی می کردیم. ما نظری داشتیم و گفتیم، نظر ما تغییر نکرده است، ما ثابت هستیم و این یک برد است و هر آنچه ببینیم وظیفه هست که همان را انجام دهیم.» این سایت می افزاید: «با این حساب تکلیف کاندیدای گزینه قطعی جبهه پایداری انقلاب اسلامی برای رقابت های انتخاباتی مشخص شده است.»

مرتضی آقا تهرانی، دبیر کل این جبهه نیز گفته است: «کاندیداهای زیادی در انتخابات ثبت نام کردند و این امر نباید دلیلی برای برگشت از مسیر و موضع ما باشد و باید توجه کرد که در این مسیر باید مقاوم و محکم بود و آقای لنکرانی نیز باید تا پایان باشند و ما هم از ایشان حمایت می‌کنیم. جبهه پایداری در راستای انتخاب کاندیدای اصلح، تلاش های زیادی کرد تا به آقای لنکرانی رسید.»

بر این اساس آیت الله مصباح یزدی اختیار کنار کشیدن به نفع سعید جلیلی را از لنکرانی سلب کرده است. نکته حائز اهمیت اینکه طی ماه های گذشته آیت الله مصباح یزدی در راس موسسه امام خمینی (ره) و آیت الله مهدوی کنی به عنوان سکاندار دانشگاه امام صادق (ع) به مثابه قطب های متضاد سیاسی عمل کرده اند؛ تضادی که در جریان انتخابات مجلس نهم به اوج خود رسید. سعید جلیلی تحصیل کرده دانشگاه امام صادق (ع) و استاد این دانشگاه است و طبیعتا قرابت هایی با آیت الله مهدوی کنی خواهد داشت؛ مسئله ای که چندان مورد رضایت آیت الله مصباح و رادیکال های جبهه پایداری نیست.

استقبال 2+1 و ایثارگران از جلیلی
بر خلاف جبهه پایداری که همواره با کابوس کاندیداتوری سعید جلیلی دست به گریبان بوده، چهره های شاخص اصولگرا به استقبال وی رفته اند. مواضع روزهای اخیر بزرگان اصولگرایی نشان از تمایل آنان به سعید جلیلی است.

غلامعلی حداد عادل درهای ائتلاف 2+1 را به روی جلیلی گشود و گفت: «در ائتلاف بر روی کسی بسته نیست؛ در حال حاضر با حضور آقای جلیلی باید منتظر بمانیم تا معلوم شود که آیا وی جهشی در میزان آرا دارند و اگر رأی وی بالا برود، واقعیت این است ما 3 نفر نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم. چرا که هدف ما مشخص کردن در بین 3 نفر نیست، بلکه برای پیروزی یک جریان سیاسی کار می‌کنیم.» اما علی اکبر ولایتی در سخنانی مهم از احتمال حمایت جمعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین از سعید جلیلی خبرداد و گفت: «درهای ائتلاف باز است و تا پیش از این نمی دانستیم که آقای جلیلی وارد می شود و اگر جامعتین به هر نتیجه ای برسند ما تبعیت می کنیم و برای فرد منتخب تبلیغ هم می کنیم.»

علیرضا زاکانی در این باره می گوید: «از ثبت نام آقای جلیلی استقبال می کنم و تفاوت گفتمانی مابین خود و ایشان نمی بینم و لذا تلاش می کنیم ائتلافی گفتمانی تشکیل شود تا توان نیروهای انقلاب تجمیع شود.» مجتبی شاکری عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی نیز ضمن اعلام استقبال این جمعیت از حضور سعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری گفت: «حضور سعید جلیلی و علیرضا زاکانی موجب تقویت گفتمان انقلاب اسلامی و بسط حضور نیروهای حزب الهی در عرصه خواهد بود.»

یک قدم تا اجماع
از حدود یک سال و نیم قبل شنیده می شد که برخی محافل خاص در طراحی های خود نسبت به کنار کشیدن چهره های شاخص اصولگرایی به نفع سعید جلیلی ابراز تمایل کرده اند. با این وجود به نظر می رسد انتخاب سعید جلیلی به عنوان نامزد نهایی اصولگرایان (منهای جبهه پایداری) با چالش قابل توجهی روبرو نخواهد بود. به خصوص که علی اکبر ولایتی به عنوان یکی از مدیران هاشمی رفسنجانی مطلقا قابلیت رقابت با وی را ندارد و حداد عادل نیز علی رغم ثبت نام بی انگیزه نشان داده است. در این میان تنها احتمال مقومت از جانب محمد باقر قالیباف وجود خواهد داشت؛ مردی که پس شکست در انتخابات سال 84 به مدت 8 سال ستادهای انتخاباتی اش را فعال نگه داشته است. با این وجود به نظر می رسد پدرخوانده های اصولگرایی همواره ابزارهایی برای کنار گذاشتن چهره های سرکش در اختیار خواهند داشت.