چالش دولت و مجلس بر سر پاسخگویی معاونت های ریاست جمهوری و یا سازمان های مستقل همواره فراز و نشیب های زیادی داشته و با مخالفت یکی از طرفین مواجه شده است.

هوای آلوده اهواز و هجوم ریزگردها به مناطق غرب و جنوب غربی کشور بهانه جدیدیست تا بحث وزارتخانه شدن سازمان محیط زیست و یا ادغام آن با یک وزارت خانه مطرح شود. اما بحث تغییر ماهیت سازمانهای دولتی از کجا شروع شد؟

سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری

با شروع کار دولت نهم  اسفندیار رحیم مشایی به ریاست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور رسید. دوران ریاست مشایی در این سازمان را می‌توان پرحاشیه ترین سالهای میراث فرهنگی دانست. مشایی در ۲۹ تیر ۸۷ در همایش نوآوری و شکوفایی در صنعت گردشگری که در مرکز همایش های صداوسیما برگزار شد گفت: «ایران امروز با مردم آمریکا و اسرائیل دوست است. هیچ ملتی در دنیا دشمن ما نیست؛ این افتخار است. ما مردم آمریکا را از برترین ملت‌های دنیا می‌دانیم. » این جمله عجیب معاون رئیس جمهور موجب واکنش های منفی زیادی در رسانه ها و محافل سیاسی شد. همچنین سرقت کتاب ابن سینا و طبیعی جلوه دادن این موضوع از سوی گردشگری همدان، حمل قرآن با دف و آواز و برخی موارد دیگر از حواشی ریاست رحیم مشایی بر سکان میراث فرهنگی کشور بود تا بحث وزارت خانه شدن این سازمان برای انسجام بیشتر و نظارت بیشتر نمایندگان مجلس بر عملکرد مسئولان این حوزه مطرح شود. در دفعات بعد نیز مجلسی ها بحث وزارت خانه شدن میراث فرهنگی را بعد از انتصاب بقایی و ملک زاده دوباره به راه انداختند.

با روی کار آمدن دولت یازدهم و دکتر حسن روحانی نیز این موضوع باردیگر مطرح شد. بعد از عدم اعتماد مجلسی ها به محمدعلی نجفی وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش، رییس جمهور نجفی را به ریاست سازمان میراث فرهنگی منصوب کرد تا دوباره بحث وزارت خانه شدن این سازمان پرحاشیه مطرح شود اما این موضوع نیز بعد از چندوقت دوباره مسکوت ماند.

سازمان ملی جوانان و سازمان تربیت بدنی

انحلال سازمان ملی جوانان و ادغام آن با سازمان تربیت بدنی در دولت دهم صورت گرفت. هویت جدید این دو سازمان یعنی وزارت ورزش و جوانان در دولت دهم مخالفان زیادی داشت. مخالفان این طرح این دو سازمان را بی ارتباط به هم می‌دانند. اما از کجا طرح این ادغام کلید خورد؟

ریاست سازمان ملی جوانان در مرداد ۱۳۸۸ طی حکمی از سوی محمود احمدی نژاد به مهرداد بذرپاش سپرده شد اما یکسال بعد یعنی در ۲۸ آذر ۸۹ بذرپاش از این سمت برکنار شد و بعد از وی خبر ریاست «فرحناز ترکستانی» که از سوی رسانه ها مطرح شد خواهرزاده حمید بقایی است، جایگزین مشایی در میراث فرهنگی مطرح شد. اما ترکستانی این موضوع را تکذیب کرد. بعد از این اتفاق و حواشی پیرامون سازمان ملی جوانان  مجلسی ها ترجیح دادند این سازمان تبدیل به وزرات خانه شود تا بهتر بر روی آن نظارت داشته باشند. سازمان تربیت بدنی و حواشی پیرامون آن نیز بهانه ای شد تا این سازمان نیز برای نظارت بیشتر تبدیل به وزارت خانه شود تا این دو سازمان ورزات ورزش و جوانان را تشکیل دهند. این روزها بسیاری از نمایندگان خواستار احیای سازمان ملی جوانان هستند.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر و به واسطه التهاب در بازار سکه و ارز مورد انتقاد بسیاری از نمایندگان قرار گرفته است. اما این سازمان هیچ تعهدی برای پاسخگویی ندارد و  مجلس راهی جز سوال از وزیر اقتصاد یا رئیس جمهور ندارد. وزیر اقتصاد ارتباطی با بانک مرکزی نداشته و سوال از رئیس جمهور هزینه های سیاسی زیادی دارد. نهایتا مجلس به دنبال راه های دیگری برای پاسخگویی بانک مرکزی است.

برخی مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام مبنی بر انتخاب رئیس بانک مرکزی از سوی وزیر اقتصاد و تایید هیئت دولت و حکم رئیس جمهور را دور از استقلال بانک مرکزی می دانند و معتقدند بهتر است رئیس جمهور، رئیس پیشنهادی خود را به مجلس معرفی کند تا تا نمایندگان برای وزارتش تصمیم بگیرند. در این صورت درباره اتفاقات صورت گرفته در بانک مرکزی خود رئیس بانک مرکزی می‌تواند پاسخگو باشد و بانک مرکزی به یک شبه وزارت خانه تبدیل خواهد شد. به گفته قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه، متاسفانه در شرایط فعلی متاسفانه رئیس کل بانک مرکزی نمی‌تواند به صورت مستقل تصمیم گیری کند و اقدامات وی قطعا در راستای برنامه‌ریزی‌های دولت خواهد بود.

سازمان محیط زیست

بعد از آلودگی هوای شهرهای کشور به خصوص آسمان اهواز و هجوم ریزگردها از سمت عراق به مناطق غربی و جنوب غربی کشور، معصومه ابتکار نفر اول محیط زیست کشور عملکردش زیر ذره بین نمایندگان مجلس و رسانه‌ها قرار گرفت. اما حواشی لغو سفر ابتکار به این مناطق مورد انتقاد شدید رسانه ها و حتی طیف سیاسی نزدیک به خانم معاون شد.

برخی نمایندگان مجلس نیز در انتقاد به رئیس سازمان محیط زیست معتقدند بودجه‌های تخصیص یافته به این سازمان به جای هزینه کرد در حوزه‌های مختلف صرف امور سیاسی می‌شود. انتقادات به عملکرد سازمان محیط زیست از سوی مجلسی ها و بی توجهی ابتکار به نمایندگان و عدم پاسخگویی وی باعث شد چند روز گذشته نمایندگان با جمع آوری ۸۲ امضاء خواهان تصویب طرح دو فوریتی ادغام سازمان محیط زیست و وزرات کشاورزی شوند.

هرچند که محیط زیستی ها از قدیم در موضوعاتی نظیر دریاچه ارومیه و … با یکدیگر اختلاف داشته اند. اما با این وضعیت این وزارت خانه جدید تشکیل خواهد شد یا اینکه این طرح نیز بعد از مدتی به بایگانی سپرده خواهد شد؟

منبع: مهر