وی با طرح این پرسش که آیا نگاه ما به آذربایجان صرفا یک نگاه عاطفی، سیاسی و یا تمدنی و تاریخی است؟ افزود: از منظر جامعه شناختی باید نقش این خطه را در ایجاد یک انسجام ملی بررسی کرد.

امیری با بیان اینکه در جامعه ایران، نگرش های مختلف و متفرق در انسجامی ارگانیک گرد هم آمده اند، افزود: انسجام چسب بقای جامعه است و انسجام ملی ایران نیازمند چند قطب و کانون هست که می توان به ضزص قاطع گفت بزرگترین کانون فرهنگی و تمدنی و تاریخی برای انسجام ملی ایران، جامعه آذری است.

وی اضافه کرد: جامعه ایران برای بقای خود به مقوله ای به نام انسجام نیاز اساسی دارد، چرا که ما جامعه متکثری هستیم و نیازمند یک مدل بسیار مستحکم برای تداوم حیات تاریخی خود می باشیم در غیر اینصورت آبستن حوادث و منازعات قومی می شویم.

رئیس اسناد ملی و کتابخانه ملی کشور افزود: ریشه مناقشات کشورهایی چون بحرین، سوریه، عراق در فقدان انسجام ملی است که ریشه در فرهنگ این جوامع دارد.

وی با بیان این سئوال که چرا آذربایجان انقدر اهمیت دارد که باید به صورت مستمر از آن سخن گفت، ادامه داد: متاسفانه هم اکنون جوانان آذری از ارزش های تمدنی و تاریخی خود اطلاع کمی دارند.

صالحی امیری یادآور شد: برای رسیدن به اهمیت نقش آذربایجان در انسجام  باید در  کارکردهای فرهنگ و تمدن مطالعه بکنیم، بدون شک اولین کارکرد فرهنگ در انسجام آفرینی یک جامعه است.

مشاور رئیس جمهور تصریح کرد: ایران از ۳ هزار سال قبل نظام طبیعی و منسجم هم پا با فرهنگ شکل گرفت به طوری که آذربایجان نقطه اصلی دیپلماسی آن و یکی از بازوان انسجام ملی شد.آذربایجان به لحاظ تمدنی پیش آهنگ است و به لحاظ  فرهنگی دارای سرمایه های بزرگی است. در کمترجغرافیایی ما به این حجم رجال و شخصیت های  فرهنگی برمیخوریم که هر درختی از تاریخ اسلامی ریشه بسیار مستحکمی است  و در تعقیب ریشه های تمدن الزاما به  آذربایجان می رسیم.

وی با بیان اینکه باید دانشنامه آزاد آذربایجان برای آگاهی جامعه ایران و جامعه جهانی به رشته تحریر در آید، گفت:  چرا باید بیگانگان باید برای آذربایجان تاریخ سازی کنند و خودی ها ساکت باشند؟ بعد از ورود اسلام به ایران این سرزمین کارنامه درخشانی دارد، ما پرچمدار وحدت اسلامی هستیم و از وحدت اسلامی همچون وحدت ملی پاسداری می کنیم.

رئیس اسناد ملی و کتابخانه ملی کشور با اشاره برگزاری جشن پیروزی مشروطه در تهران بیان کرد: با وجود  برپایی جشن مشروطیت در تهران،  ریشه های مشروطه در آذربایجان بوده و دموکراسی و آزادی در ایران مدیون انسان های بزرگ در خطه آذربایجان است، بزرگ مردانی که در این سرزمین قیام ها را آغاز و پایه های مشروطیت را شکل دادند.

وی بیان  کرد ما نمیتوانیم از  توسعه فرهنگی در جامعه ایران  سخن بگویم الا این که ریشه های توسعه در آذربایجان  را مطالعه کنیم، اولین دانشگاه بین المللی در آذربایجان شکل گرفته، ربع رشیدی اولین دانشگاهی بود که از اقصی نقاط جهان دانشجو می پذیرفت که در یونسکو ثبت و گواهی بین المللی آن ثبت شده که امروز دنیا میداند که وجود این دانشگاه دراین نقطه دنیا مشخصه ظرفیت بزرگی از فرهنگ بوده و امروز باید ربع رشیدی و سایر آثار تمدنی این سرزمین در کتابها ی درسی منتشر شود تا جوان ما هم ریشه تاریخی خود رابشناسد و افتخار کند و هم به بیگانه تمنا نکند و احساس غرور کند که هویت ملی در درون غرورملی تقویت خواهد شد.

صالحی امیری همچنین با تاکید بر تلاش مضاعف برای ترویج فرهنگ و تمدن اظهار کرد: در خصوص تمدن، آداب و رسوم و سنن و فرهنگ این خطه فیلم و سریال تهیه گردد و همایش های بین المللی  برای معرفی تاریخ در این منطقه برگزار گردد.

صالحی امیری در بخش دیگر سخنان خود مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران را با پنج میلیون جلد نشریه ، ۳۸ هزار نسخه خطی، ۳۴ هزار نسخه سنگی و چند میلیون برگ سند و نقشه ذی قیمت گنجینه ارزشمند ملی توصیف کرد و گفت: این میراث معنوی بخشی از افتخارات جامعه ایران است که متاسفانه به نحو شایسته ای از آنها بهره مند نمی شویم.

وی با بیان اینکه متاسفانه بسیاری از نسخ خطی ارزشمند در خانه ها در حال فرسودگی و از بین رفتن است، خاطر نشان کرد: آنچه که در مرکز اسناد تبریز داریم کمتر از ۱۰ درصد اسناد می باشد.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با دعوت از افرادی که نسخ خطی و اسناد تاریخی معتبر را در منازل نگهداری می کنند، گفت: ما اسناد را با استانداردهای جهانی نگهداری می کنیم که عمر مفید آنها ۵۰۰ سال است در حالی که عمر مفید اسناد در منازل ۵۰ سال می باشد.

گفتنی است؛ در این آئین از خدمات عزیز جوانپور، رئیس سابق اسناد و کتابخانه ملی شمالغرب کشور در طول تصدی مسئولیت دو و نیم ساله اش تقدیر و سید محمد حسین آل هاشم به عنوان رئیس جدید این مرکز معرفی شد.